အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကျငာစာတမ္း

UDHR Booklet

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးေထာက္ခံပဲြ ၾသစေၾတးလ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဇနီး ပူးေပါင္းပါ၀င္

ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးတုိ႔အတြက္ ကုိယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေထာက္ခံအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံက ကမၻာေက်ာ္ ဆစ္ဒ္နီ ေအာ္ပရာ ျပဇာတ္႐ုံႀကီးေရွ႕မွာ ၾသစေၾတးလ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္ (Kevin Rudd) ရဲ႕ဇနီး အပါအ၀င္ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ၾသစေၾတးလ် ျပည္သူေတြ ဒီကေန႔ စုေ၀းခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ စုံစမ္းေမးျမန္းၿပီး ကုိေဇာ္၀င္းလိႈင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။


ဒီကေန႔က်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားကုိ ၾသစေၾတးလ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ တယ္ရက္ဆယ္ ရိန္း (Terese Rein) နဲ႔ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ မဲလ္ကြမ္း တန္ဘူးလ္ (Malcolm Turnbull) ရဲ႕ဇနီး လူစီ တန္ဘူးလ္ (Lucy Turnbull) တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ပါ၀င္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသလုိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္ ကုိယ္တုိင္ကလည္း ဒီအခမ္းအနား ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့တယ္လုိ႔ အခမ္းအနားကုိ ဦးေဆာင္က်င္းပသူေတြက ေျပာပါတယ္။


ဒီအခမ္းအနား က်င္းပရျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ၾသစေၾတးလ် ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအေရးကုိ ပုိမုိ ေထာက္ခံအားေပးလာဖုိ႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္သလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ဒီအခမ္းအနားကုိ က်င္းပခဲ့တာလုိ႔ ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ ၾသစေၾတးလ် လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်နဲလ္ ဆဖင္း (Janelle Saffin) က ေျပာပါတယ္။

“ဒီကေန႔ အခမ္းအနားကုိ က်င္းပလုိက္ျခင္းအားျဖင့္ တုိးတက္မႈ ၂ ခု ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ပထမတခုကေတာ့ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံသားေတြက ျမန္မာ့အေရးကုိ ပုိၿပီး လုပ္ေဆာင္လာၾကလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပါ။ ဒီလုိ လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔လည္း က်မက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ က်မတုိ႔အားလုံး မိနစ္အနည္းငယ္ ၿငိမ္သက္ၿပီးေတာ့ က်မတုိ႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သလဲ၊ ဥပမာ စာေရးၿပီး စည္း႐ုံးတာတုိ႔၊ ေနာက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ကုိ လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့စာေတြ ေရးၾကဖုိ႔ တုိင္ပင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

“ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚမယ္ ဆုိတာကုိ က်မတုိ႔အားလုံး ယုံၾကည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခ့ဲ့တဲ့ စကားေလးကုိ က်မ ကုိးကား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ စစ္အစုိးရမွာ ေသနတ္ပဲရွိတယ္၊ ေသနတ္နဲ႔ လူေတြကုိ ကာလအတိုင္းအတာ တခုအထိပဲ အုပ္ခ်ဳပ္လုိ႔ ရႏုိင္မယ္၊ ထာ၀ရစုိးမုိး အုပ္ခ်ဳပ္ထားလုိ႔ မရႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တေန႔မွာ သူတုိ႔ ေျပာင္းကုိ ေျပာင္းလဲလာရမယ္ဆုိတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေလးပါ။”

ၾသစေၾတးလ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအေရးကုိ ေထာက္ခံအားေပးေၾကာင္း အခုလို ေျပာဆုိ လုပ္ေဆာင္ေနၾကေပမဲ့ မၾကာေသးခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းကပဲ ျမန္မာစစ္အစုိးရနဲ႔ ပုိမုိထိေတြ႕ ဆက္ဆံသြားမယ္လုိ႔ ၾသစေၾတးလ် အစုိးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် အစုိးရဘက္က အခုလုိ ေလသံေျပာင္းလာတာဟာ သမၼတ အုိဘားမား (Obama) အစုိးရနဲ႔ လက္ရွိ ၾသစေၾတးလ် အစုိးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္တုိ႔အၾကား ေႏြးေထြးတဲ့ ဆက္ဆံမႈ ရွိေနတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၾသစေၾတးလ် အစုိးရ အေနနဲ႔ လက္ရွိ တည္ရွိေနတဲ့ ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြကုိေတာ့ ဆက္လက္ထားရွိသြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်နဲလ္ ဆဖင္းက ေျပာပါတယ္။

“ၾသစေၾတးလ် အစုိးရကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစုိးရအေပၚ လက္ရွိခ်မွတ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြကုိ ဆက္ၿပီး ထားရွိသြားမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြဟာ ေငြေၾကးအရ ပိတ္ဆုိ႔တာ၊ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံကုိ လာလုိ႔မရေအာင္ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ထုတ္မေပးတာ၊ စတဲ့ လက္ရွိ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္တဲ့ အေနနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေပးဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာ ၾသစေၾတးလ် အစုိးရဘက္က ေပၚလစီေျပာင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ပုိၿပီး နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေျပာဆုိ ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ ျမန္မာစစ္အစုိးရက နားမေထာင္ဘူး၊ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳေနတယ္လုိ႔ အမ်ားစုက ထင္ျမင္ ယူဆေနၾကေပမယ့္ အဲဒီယူဆခ်က္ဟာ မွားေနတယ္လုိ႔ ဂ်နဲလ္ ဆဖင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။ စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းၾကားမွာ ၀င္ဆန္႔ခ်င္ရင္ တုိင္းျပည္အတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္ ဆုိတာကုိ သေဘာေပါက္ပါတယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ စစ္အစုိးရဟာ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းႀကီး မဟုတ္ေတာင္ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ဆုိသလုိ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္လာရမယ္ဆုိတာ ေသခ်ာပါတယ္လုိ႔ ဂ်နဲလ္ ဆဖင္းက ေျပာသြားပါတယ္။


ဂ်နဲလ္ ဆဖင္းဟာ ျမန္မာ့အေရးကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေပးေနတဲ့ ၾသစေၾတးလ် လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ဆစ္ဒ္နီၿမိဳ႕က ကမၻာေက်ာ္ ေအာ္ပရာ ျပဇာတ္႐ုံႀကီးေရွ႕မွာ ဒီကေန႔ က်င္းပခဲ့တဲ့ အခမ္းအနားကုိ လူေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။(ဗီြအိုေအ)

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

ျမန္မာ့အႀကီးဆံုး ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေဇာ္ဂ်ီယူနီကုဒ္ သံုးမည္ဟုဆို

လာမည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီ လဆန္းတြင္ လႊင့္တင္မည့္ ရတနာပံု တယ္လီပို႔၏ ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ ကြန္ပ်ဴတာသံုး ျမန္မာစာ႐ိုက္စနစ္ ယူနီကုဒ္ အျဖစ္ ေဇာ္ဂ်ီယူနီကုဒ္ကို သံုးစြဲဖြယ္ရာ ရိွေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသူ ျမန္မာအိုင္တီပညာရွင္ တစ္ဦးက လွ်ပ္တစ္ျပက္သို႔ ေျပာသည္။့


ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လူငယ္မ်ားအၾကား အတူေနမႈမ်ား ရွိေန

"Living together ဆိုတာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာသာ ယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။

သူတုိ႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈလို႔ေျပာရင္ေတာင္ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်း

မႈနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ လက္မထပ္ဘဲ အတူေနတာမ်ိဳး မရွိခဲ့ပါ။ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးကိုဘယ္မိဘေဆြ

မ်ိဳး ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားကမွွ လက္သင့္မခံၾကလို႔ ဒီလိုလက္မထပ္ဘဲအတူေနတာမ်ိဳး

မရွိခဲ့တာပါ။ ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန လူငယ္ မ်ားအၾကားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး

ေၾကာင့္ လက္မထပ္ဘဲ အတူေနၾကတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာတယ္" လို႔နယ္မွ မိတ္ေဆြတစ္ဦး

ကေျပာပါတယ္။

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

ျပည္သူသာ အမိ ျပည္သူသာ အဖ

ေဆာင္းပါးရွင္ - ဆရာဖုန္းျမင့္

ယခုဆုိလွ်င္ သမိုင္း၀င္ရွစ္ေလးလံုး၏ သက္တမ္းကာလသည္ (၁၉) ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္၍ (၂၀) ႏွစ္ အတြင္းသို႔ စြန္းထင္း ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ ရွစ္ေလးလံုး၏ အက်ည္းတန္မႈ၊ ရက္စက္မႈ၊ ခါးသီးမႈ၊ လူမဆန္မႈ၊ ယုတ္မာရိုင္းစိုင္းမႈ၊ ေၾကကြဲမႈ၊ နာက်ည္းမႈ စသည့္ စသည့္ အနိဌာရံုမ်ားႏွင့္ နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ ရင္းႏွီး ထိေတြ႔ၾကားသိခဲ့ ရေသာ လွည္းေနေလွေအာင္း ျမင္းေဇာင္းမက်န္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ၊ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္းတို႔သည္ ထိုအခ်ိန္ ထုိကာလမွ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သူတို႔ အသက္ရွင္ေနသေရြ႔ ကာလပတ္လံုး ေမ့ေပ်ာက္ျခင္းငွာ တတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္သကဲ့သုိ႔ သူတို႔၏ သားစဥ္ေျမးဆက္ ေျပာျပ၍လည္း ဆံုးႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထုိ ရွစ္ေလးလံုး၏ မ်ားျပားလွစြာေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားအနက္မွ လမ္းေၾကာင္း တေၾကာင္း အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ဖူးေသာ ကြ်န္ေတာ္သည္လည္း ထုိလမ္းေၾကာင္းအတြင္းမွ သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ျပန္၍ ျမင္ေယာင္၊ ၾကားေယာင္ေနဆဲပင္။ ရွစ္ေလးလံုး၏ ေပါင္းဆံုစီးဆင္းရာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ ပံုရိပ္မ်ား သည္ ေကာင္းကင္မွ ၾကယ္အစံုကို ၾကည့္မိသကဲ့သုိ႔ အခ်ိဳ ႔ မွာ ထင္ရွားလ်က္၊ အခ်ိဳ႔မွာ မႈံ၀ါးလ်က္၊ အခ်ိဳ ့မွာ မပီ၀ိုးတ၀ါးႏွင့္။ မတ္လ (၁၆)ရက္ က်ြန္ေတာ္ရံုးတက္ေသာေန႔တြင္ စက္မႈတကၠသိုလ္သို႔ လံုထိန္းႏွင့္ စစ္တပ္မွ ၀င္ေႏွာက္ရိုက္ႏွက္ ဖမ္းဆီးသည့္ သတင္းကိုၾကားရသည္။ ေနာက္ဆက္ကာ ဆက္ကာ ဆုိသလို အင္းလ်ားကန္ေဘာင္ တံတားျဖဴတြင္ လံုထိန္းမ်ားက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ကမ္းကုန္ရက္စက္စြာ ရိုက္ႏွက္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၀င္းထဲ လံုထိန္းႏွင့္ စစ္သားမ်ား၀င္စီးကာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို အဓမၼဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္မႈ၊ အလံုပိတ္အခ်ဳပ္ကားထဲတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား မြန္းၾကပ္ေသဆံုးမႈတုိ႔မွာ ၾကားရသူတိုင္းကို အံ့ၾသတုန္လႈပ္ ေျခာက္ခ်ားေစကာ ျပင္းထန္စြာ ထိခိုက္ခံစားရေစပါသည္။ ဤအေရးအခင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရဲေဘာ္မ်ားကို ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာန ခမ္းမသစ္ႀကီးတြင္ ေခၚယူၿပီး ဗုိလ္မွဴးႀကီးမ်ား တေယာက္ၿပီးတေယာက္ စင္ျမင့္ေပၚ တက္ကာ သူတို႔ လုိခ်င္ေသာ ပံုစံမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းသြားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာနမွ စစ္သည္မ်ားသည္ အျပင္တြင္ ေနခြင့္ရၾကသူမ်ားျဖစ္ၾက၍ အျဖစ္မွန္မ်ားကို သိထားႏွင့္ၾကၿပီးျဖစ္ရာ ဤရွင္းလင္းပြဲကို စိတ္မ၀င္စားၾက၊ ဗုိလ္မွဴးႀကီးတေယာက္က ေျပာပါေသးသည္။ “ဒီလို ၿမိဳ႔တြင္း အေရးအခင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာနမွာ ရွိတဲ့ အရာရွိ စစ္သည္ေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္၊ ေနာင္... ဒီလို အေရးအခင္းမ်ိဳးေတြ ထပ္ျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာန အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုကစၿပီး လံုၿခံဳေရးတပ္ရင္းေတြ ဖဲြ႔မယ္” ဟု ေျပာပါသည္။ “ေအာ္.... ဒါေၾကာင့္လည္း ငါတုိ႔ကို မြမ္းမံသင္တန္းေတြ မၾကာခဏ တက္ခိုင္းတာကိုး” ဟု ခံျပင္းစြာ ေတြးမိသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာန အတြင္းရွိ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ စစ္သည္မ်ားသည္ မၾကာခဏ ဆုိသလို ေဖါင္ႀကီးေလ့က်င့္ေရး (၁) ႏွင့္ ဂ်ိဳးျဖဴတုိင္း ဗဟိုတုိ႔တြင္ စစ္ပညာမြမ္းမံ သင္တန္းမ်ားသြားတက္ရသည္။ ဘယ္ႏွစ္ဘယ္သင္တန္းတြင္မဆုိ အထူးဦးစားေပးသင္တာကေတာ့ လူထုအံုၾကြမႈ (သို႔မဟုတ္) ဤကဲ့သို႔ေသာ အေရးအခင္းမ်ိဳးတြင္ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ မထိန္းသိမ္းႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ စစ္ဘက္သို႔ လႊဲအပ္ၿပီး ႏွိမ္နင္းေစေသာ သင္ခန္းစာ ျဖစ္သည္။

ဆႏၵျပလူအုပ္ႀကီး ခ်ီတက္လာပံု၊ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ တားဆီးပံု၊ ေနာက္ဆံုး မတားႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ စစ္တပ္ကို လႊဲအပ္ပံု၊ စစ္ကားမ်ား ဆႏၵျပေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလာပံု၊ ၀တ္စကုတ္ အနီ၀တ္ လက္ေျဖာင့္တပ္သားမ်ားက ေသနတ္ကို မုဆုိးဒူးေထာက္ အေနအထားျဖင့္ ဆႏၵျပလူအုပ္ႀကီးဘက္သို႔ ခ်ိန္ရြယ္ထားပံု၊ အထက္အရာရွိက အေသပစ္ရန္ ခရာျဖင့္ အမိန္႔ေပးပံု၊ ဆႏၵျပသူမ်ား လဲက်ေသဆံုးပံု၊ ထိုသရုပ္ျပပြဲကိုိုရွင္းလင္းပဲြ နားေထာင္ရင္းစိတ္မသက္မသာျဖစ္ခဲ့ပံုမ်ားကို ျပန္ျမင္ေယာင္လာကာ “ေၾသာ္..ဒို႔ကို ဒီသင္တန္းေတြ မၾကာခဏ တက္ခိုင္းတာ တုိင္းျပည္ရဲ႔ အညြန္႔အဖူး ေက်ာင္းသားမ်ားကို ပစ္သတ္ခိုင္းဖုိ႔ပါလား” ဟု နာက်င္စြာ ေတြးေတာမိၿပီး “အကယ္၍သာ ဒီလိုအေရးအခင္းေတြ ထပ္ျဖစ္ၿပီး ငါတို႔ကို ႏွိမ္နင္းဖုိ႔တာ၀န္ေပးခဲ့ရင္ ဘယ္လုိလုပ္ရပါ့” ဟု တဆက္တည္း စဥ္းစားမိၿပီး ရင္ထဲေလးလံ ထုိင္းမႈိင္းသြားခဲ့ရသည္။ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာရပါလွ်င္ တပ္တြင္း ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ဤအေရးအခင္း မေပၚမွီကတည္းက စစ္အစုိးရႏွင့္ ပတ္သက္၍ မေက်နပ္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာနတြင္ လုပ္အားေပးမ်ား အၿမဲလိုလို ရွိေနတတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားေတာ့ မဟုတ္၊ ဒူးယားတဘူး၊ ဆပ္ျပာတေတာင့္ေပးၿပီး အရာရွိႀကီးမ်ားေနထုိင္ရာ (ဥပမာ - အဏၰ၀ါရိပ္သာ၊ ျပည္ေထာင္စုရိပ္သာ) ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ၿခံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ညစ္ပတ္ေပေရ ေနေသာ ေနရာမ်ားကို ရွင္းလင္းခိုင္းျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ရဲေဘာ္ စစ္သည္မ်ားအတြက္မူ ဘာမွ်ေဆာင္ရြက္မေပး၊ ယုတ္စြအဆံုး တပ္တြင္းလူပ်ိဳလိုင္းရွိ ေရခ်ိဳးကန္အိမ္သာမ်ား ကိုပင္ ေကာင္းေကာင္း မေဆာက္ေပး၊ မျပင္ေပး၊ ျမစိမ္းေရာင္၊ ေရႊ၀ါေျမ စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပါ၀င္ခဲ့ဖူးသျဖင့္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးမႈမ်ား၊ နစ္နာခ်က္မ်ားကိုလည္း ရင္နင့္စြာ ၾကားသိျမင္ခဲ့ရသည္။ ကိုယ္ခ်င္းစာ ခဲ့ရသည္။ ငါတုိ႔ လုပ္ေနတာ ျပည္သူအတြက္ တုိင္းျပည္အတြက္ မဟုတ္ ဆုိတာကို သိခဲ့ရသည္။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားမွာ ေသနတ္ေၾကာက္၍သာ ငံု႔ခံခဲ့ရသည္။ (ဥပမာ မာဃစီမံကိန္း) ၊သည္ အေတြ႔အႀကံဳ၊ သည္ခံစားခ်က္မ်ားသည္ အထက္ေအာက္ ဆက္ဆံမႈမ်ားတြင္ ေလးစားမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းခဲ့ရသည္။ ၂၅ိ၊ ၃၅ိ ႏွင့္ ၇၅ိ တန္ ေငြစကၠဴမ်ား တရားမ၀င္ေၾကာင္း ေၾကညာလုိက္ျခင္းကလည္း ေအာက္ေျခရဲေဘာ္မ်ားသာမက အထက္အရာရွိမ်ား အတြင္းတြင္ပင္ မေက်နပ္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။

ဇြန္လေျမနီကုန္း အေရးအခင္းမ်ား ၿပီးေနာက္ အမွတ္(၅၀၂) ေလတပ္စခန္းႏွင့္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး ေလတပ္စခန္း (လပထ)မွ စစ္သည္မ်ားကို အေရးအခင္းမ်ား ႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္မ်ား ေပးလာသည္။ သို႔ေသာ္ ခိုင္းသာ ခိုင္းရသည္။ ေလတပ္ႏွင့္ ေရတပ္ကို မယံုၾက၊ သို႔ျဖစ္၍ ၿမိဳ႔လယ္ေခါင္ႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္မေပးရဲ၊ ေတာင္ဥကၠလာလို ၿမိဳ ႔အစြန္မ်ားတြင္ တာ၀န္ေပးသည္။ အျခားတပ္မ်ားက မည္သုိ႔သေဘာ ထားသည္ကို ကြ်န္ေတာ္မသိ။ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ ထိေတြ႔ရင္းႏွီးမႈ ရွိခဲ့ေသာ (လပထ) ေလတပ္စခန္းရွိ ရဲေဘာ္မ်ား၏ သေဘာထားကေတာ့ ျပတ္သည္။ “ ေဟ့ - ငါတို႔ကေတာ့ အထက္အမိန္႔မို႔သာ သြားရတာ၊ လံုး၀ဆႏၵမရွိဘူး၊ ငါတုိ႔ကို ပစ္မိန္႔ေပးလို႔ကေတာ့ ေဆာရီးဘဲ၊ လံုး၀မပစ္ဘူး၊ ျပည္သူေတြ ေက်ာင္းသားေတြ ေရွ႔မွာ ေသနတ္ကို ဒီအတုိင္း ပစ္ခ်ေပးလိုက္မယ္၊ ေနာက္မွ ဘယ္လို အျပစ္ေပးေပး၊ ေနာက္မွ ၾကည့္ရွင္းမယ္” ဟူ၍ အခ်င္းခ်င္း လွ်ိဳ ႔၀ွက္ညႇိႏႈိင္းထားၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ့ တလြဲဆံပင္ေကာင္းသူမ်ားကေတာ့ “ ငါတို႔ေတာ့ သူ႔ဆန္စားထားရတာ၊ သူတို႔ ခိုင္းတာ လုပ္ရမွာဘဲ” ဟု ေျပာသံ ၾကားရေၾကာင္း ပြင့္လင္းစြာ ၀န္ခံပါသည္။ ရွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ အရာရွိ အသိုင္းအ၀ိုင္းထိ ၀င္ေရာက္ခါ နာက်ည္းမႈမ်ားႏွင့္အတူ စစ္အစုိးရအား ပုန္ကန္ထၾကြခ်င္စိတ္မ်ား တဖြားဖြား ေပၚေပါက္ေစခဲ့သည္။

၁၉၈၈ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္ေန႔သည္ ရံုးဖြင့္ရက္ျဖစ္သျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရံုးတက္ၾကရသည္။ ရံုးသာတက္ရသည္၊ ဘယ္သူမွ အလုပ္ကို စိတ္မ၀င္စားၾက၊ အေထြေထြ သပိတ္ေမွာက္ရန္ ေၾကညာထားေသာ ေန႔ျဖစ္၍ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားစြာ ေျပာဆုိေ၀ဖန္မႈမ်ားသည္ မနက္ကင္တင္းတြင္ ထုိင္ခ်ိန္မွာစ၍ ရံုးေပၚေရာက္သည္အထိ ေျပာဆို ေ၀ဖန္ေနၾကတုန္းပင္၊ မနက္ (၁၀) နာရီခန္႔တြင္ ေတာင္ဘက္ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္းမွ “စစ္အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးပါေစ”၊ “တပါတီစနစ္ အလိုမရွိ”၊ “ဒီမိုကေရစီ ခ်က္ခ်င္းေပး၊ ခ်က္ခ်င္းေပး” စေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ၾကားရသျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ ျပဴတင္းေပါက္မ်ားနားသို႔ အလိုလို ေရာက္သြားကာ ၾကည့္မိၾကသည္။ ေရွ႔ဆံုးတြင္ ခြပ္ေဒါင္းအလံႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံုမ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ထားၾကေသာ အျဖဴအစိမ္း ေက်ာင္း၀တ္စံုႏွင့္ ငယ္ရြယ္ေသာ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားကို အသံကုန္ ေအာ္ဟစ္ တုိင္ေဖာက္ကာ တက္ၾကြစြာ ခ်ီတက္လာၾကသည္။ သူတို႔ ေနာက္မွ မ်ားစြာေသာ လူထုႀကီး၊ လူထုႀကီးေနာက္မွ ရဟန္းသံဃာေပါင္းမ်ားစြာကလည္း ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ ခ်ီတက္သြားရာ စတီး၀ပ္၊ ဂ်ဴပလီလမ္းတေလွ်ာက္ ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စစ္ရံုးပတ္ပတ္လည္တြင္ လူပင္လယ္ႀကီး ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ဆႏၵျပလူထုႀကီးသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စစ္သားမ်ားကို လက္ေ၀ွ႔ရမ္း ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ “ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ ဒို႔တပ္မေတာ္”၊ “တပ္မေတာ္သားမ်ား ျပည္သူလူထုနဲ႔ ပူးေပါင္းပါ၊ ရပ္ၾကည့္ေနလို႔ အျမတ္မရွိဘူး၊ ျပည္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းမွ ဒီမိုကေရစီရမယ္” စသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္သြားၾကသည္။

ညေနရံုးဆင္းခ်ိန္တြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အိမ္ျပန္ရန္ အခက္ႀကံဳရေတာ့သည္။ ဤမွ် မ်ားျပားလွေသာ လူအုပ္ႀကီမ်ား ၾကားမွ ေန၍ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အဘယ္သုိ႔ ျပန္ရပါမည္နည္း။ ( ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရံုးသူရံုးသားမ်ားကို ေန႔စဥ္ ဖယ္ရီျဖင့္ အႀကိဳအပို႔ လုပ္ေပးသည္။) ကားမ်ား ဘယ္လုိ ထုိးေဖာက္ထြက္ႏိုင္မည္နည္း။ စစ္သားဆုိ အမုန္းႀကီး မုန္းေနေသာ လူထုႀကီးကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ထုိးေဖာက္သြားဖို႔ ခက္ေနၿပီမဟုတ္ပါလား။ ရံုး၀င္းအတြင္းရွိ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ားကေတာ့ (stand by) အေနအထားျဖင့္ အထက္အမိန္႔ကို ေစာင့္ေနၾကသည္။ မၾကာမၾကာ ဆုိသလို အသံခဲ်႔စက္တပ္ (TE-11) စစ္ကားမ်ားျဖင့္ ၿမိဳ႔တြင္းၿမိဳ႔ျပင္သို႔ တစီးၿပီး တစီး ထြက္သြားတတ္သည္။ ည (၇) နာရီ ေက်ာ္သည္ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အိမ္ျပန္ေရးအတြက္ စခန္းမွဴးဗိုလ္မွဴးႀကီး ဘဆန္းႏွင့္ သူ၏ အထက္အရာရွိမ်ားက စီစဥ္ေပးသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ည (၈) နာရီခန္႔တြင္ ဘရင္းကယ္ရီယာႏွင့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားေရွ႔ေနာက္ ျခံရံကာ ဖယ္ရီကားတစ္စီးတြင္ လံုၿခံဳေရးစစ္သား (၄) ေယာက္ေစာင့္ၾကပ္၍ အိမ္ျပန္ခရီးကို စခဲ့ရသည္။

မဂၤလာဒံုတြင္ ေနေသာ ကြ်န္ေတာ္အပါအ၀င္ စစ္မႈထမ္းမ်ားသည္ (၁၅) စီးေသာ (BM) ဖယ္ရီကားတန္းျဖင့္ အေစာင့္အေရွာက္မ်ား ၿခံရံကာ ေရႊဂံုတိုင္၊ ကမၻာေအးဘုရားလမ္းအတုိင္း ေမာင္းႏွင္ခဲ့ရာ လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ဧရာမလူအုပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တုိးပါေတာ့သည္။ မ်ားျပားလွေသာ လူအုပ္ႀကီးသည္ ကားသြားႏိုင္ရံုေလာက္သာ လမ္းဖြင့္ေပးထားၿပီး တဖက္တခ်က္တြင္ ညႇပ္ထားသည္။ ကမၻာေအးလမ္းအဆံုး ရွစ္မိုင္၊ မရမ္းကုန္း လမ္းဆံုေရာက္သည္အထိပင္။ စစ္သားမ်ားကို အႏၱရာယ္ျပဳဖို႔ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ကြ်န္ေတာ္ထင္သည္၊ ဤ (၈) ရက္ေန႔ည ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျပန္ခ်ိန္အထိ ျပည္သူလူထုသည္စစ္တပ္ကို (တပ္မ ၂၂ မွလြဲ၍) ခါးခါးသီးသီး မမုန္းေသး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျပည္သူလူထုႀကီးသည္ တပ္မေတာ္သားမ်ားကို အားကိုးေၾကာင္း၊ သူတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းရန္ လုိလားေၾကာင္း၊ သူတို႔၏ အျပဳအမူမ်ားကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္လုိက္ရေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ “ျပည္သူ႔ တပ္မေတာ္ ဒုိ႔တပ္မေတာ္”၊ “တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ ပူးေပါင္းေရး ဒို႔အေရး၊ ဒို႔အေရး” ၊ “တပ္မေတာ္သားမ်ား က်န္းမာၾကပါေစ”၊ စသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ ေၾကြးေၾကာ္ရင္း လက္ခုပ္ၾသဘာေပးကာ လက္မ်ားကို အားရပါးရ ေ၀ွ႔ရမ္းျပၾကသည္။

အခ်ိဳ႔ဆိုလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အျပန္လမ္းကို တမင္ေစာင့္ေနကာ အကအခုန္မ်ားျဖင့္ ႀကိဳဆုိၾကသည္။ အခ်ိဳ႔ဆုိလွ်င္ ပန္းကုန္းမ်ားျဖင့္ ပစ္ေပါက္ၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း ျပန္၍ လက္မ်ား ေ၀ွ႔ရမ္းျပသည္။ (ကြ်န္ေတာ္တို႔ကား မ်ားတြင္ အရာရွိမ်ား လံုး၀မရွိပါ။) သို႔ေသာ္ လက္မ်ားကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အျပင္ထုတ္မျပႏိုင္ခဲ့၊ ဂ်င္ဂလိအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ကားမွန္ျပဴတင္းေပါက္မ်ားကို ပိတ္ထားရမည္ ဟူေသာ အမိန္႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေနထုိင္ရာ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး ေလတပ္စခန္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ အေဆာင္ေန ရဲေဘာ္မ်ားက ၿမိဳ႔တြင္းအေျခအေနကို လာေရာက္ေမးျမန္းၾကသည္။ ည(၁၁) နာရီခန္႔တြင္ လွ်ိဳ ႔၀ွက္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ကာ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ အခြင့္ႀကံဳလွ်င္ ႀကံဳသလို လူထုအတြင္း ပါ၀င္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။

ေနာက္တေန႔ ရံုးအတက္တြင္ သတင္းဆုိးမ်ားကို ၾကားရေတာ့သည္။ (၈) ရက္ေန႔ည (၁၁) နာရီ ႏွင့္ (၁၃) နာရီၾကားတြင္ဗိုလ္ေန၀င္း၏ လက္မရြ႔ံ အာဏာသားမ်ားက ၿမိဳ႔ေတာ္ခန္းမအနီး ဆႏၵျပသူ လူအုပ္အတြင္းသို႔ ေမာင္းျပန္ ဂ်ီးသရီး၊ ဂ်ီဖိုး မ်ားျဖင့္ ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ျခင္း သတင္းပင္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တရံုးလံုး (မဆလ ေဒါက္တိုင္မ်ားမွလြဲ၍) စိတ္ထိခိုက္စြာ ခံစားၾကရသည္။ အျခားအဆင့္ စစ္သည္ other rank မ်ားမွအစ အရာရွိႀကီးမ်ားပင္ စစ္တပ္၏လူမဆန္မႈမ်ားကို ပစ္ပစ္ခါခါ ဆဲဆုိျပစ္တင္ ေ၀ဖန္ရႈံခ်ၾကသည္။ ရံုးပတ္၀န္းက်င္ ဘယ္ေနရာဘဲ သြားလိုက္သြားလုိက္ ဤအသံမ်ားကိုသာ ၾကားရသည္။ (ဤ အခ်ိန္က ေထာက္လွမ္းေရး သူလွ်ိဳမ်ား စိမ့္မ၀င္ေသး၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိႏိုင္သည္။)၊ (၈) ရက္ေန႔ ညက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို လိႈက္လွဲစြာ ႀကိဳဆုိလက္ကမ္းလာေသာ ျပည္သူလူထုႀကီး တရပ္လံုးသည္ (၉)ရက္ေန႔တြင္ စစ္သားဆုိလွ်င္ အသံကိုပင္ မၾကားခ်င္ေလာက္ေအာင္ အမုန္းႀကီးမုန္း၊ အရံြႀကီး ရြံသြားၾကေလၿပီ။ အခ်ိဳ႔ ရပ္ကြက္မ်ားမွာဆုိလွ်င္ စစ္သားမွန္း သိလွ်င္ ၀ိုင္းအရိုက္ခံရသည္။ အခ်ိဳ႔ဆုိလွ်င္ ရပ္ကြက္ထဲမွာ မေနရဲေတာ့၍ တပ္တြင္းသို႔ ေျပာင္းေနၾကရသည္။

ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အမည္ခံထားၿပီး ျပည္သူ႔ဘက္မွ မရပ္တည္ခဲ့ေသာ၊ ျပည္သူကို အက်ိဳးမျပဳခဲ့ေသာ၊ ျပည္သူတုိ႔၏ အားကိုးရာ မျဖစ္ခဲ့ေသာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ ငါးခံုးမတည္းဟူေသာ လက္မရြ႔ံ အာဏာသားမ်ားေၾကာင့္ ေလွႀကီးတေလွလံုးပုတ္ခဲ့ရၿပီ၊ ဤ အေရးအခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ က်ြန္ေတာ္တို ့ စစ္သားမ်ားသည္ျပည္သူလူထု အရပ္သား၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရေသာအခါ မ်ားစြာ မ်က္ႏွာ ငယ္ရၿပီး အရွက္ႀကီး ရွက္ခဲ့ရသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ဘဏ္မ်ားတြင္ ေငြသြင္းေငြထုတ္ကိစၥျဖင့္ သြားရေလရာ အျခား၀န္ထမ္းမ်ားမဆိုထားႏွင့္၊ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ရင္းႏွီးေသာ စာေရး၀န္ထမ္းမ်ားကပင္ လိုလားဟန္မျပ၊ လူကို မုန္း၍မဟုတ္၊ စစ္သားဟူေသာ အျမင္ျဖင့္ မုန္းတီးရြ႔ံရွာစြာ အၾကည့္ခံရသည္။ ေငြစာရင္း ကိစၥႏွင့္ ပဲခူးကလပ္ရွိ CMA (ကာကြယ္ေရးေငြစာရင္း ၀န္ရံုး) သို႔ သြားရာတြင္လည္း ဤ နည္းႏွင္ႏွင္ပင္။ အခ်ိဳ႔ ရင္ႏွီးေသာ စာေရး၀န္ထမ္းႏွင့္ ရံုးအုပ္အရာရွိမ်ားက “ဘယ္လုိလဲ ဒီအေရးအခင္းမွာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘာမွ မလႈပ္ရွားဘူးလား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားနဲ႔ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးက သတၱိရွိရွိ ေတာင္းဆုိမႈေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဆႏၵျပမႈေတြ လုပ္ေနၾကၿပီ၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း ပါ၀င္သင့္ၿပီ၊ ျပည္သူဘက္က ရပ္တည္သင့္ၿပီ” ဟု ေျပာဆုိျခင္း ခံရသည္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ရွက္ရွက္ျဖင့္ “ အခြင့္အေရးေတာ့ ေစာင့္ေနတုန္းဘဲ၊ အခုေလာေလာဆယ္ အေျခအေန မေပးေသးဘူး၊ အေျခအေန ေပးတာနဲ႔ လႈပ္ရွားဖိ႔ု အဆင့္သင့္ ျပင္ထားပါတယ္” ဟု ေျပာခဲ့ရသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ ဤသို႔လွ်င္ ျပည္သူလူထု အၾကားတြင္ မတုိးရဲ၊ မတုိး၀ံ့၊ မုန္းတီးရြံရွာေသာ အၾကည့္မ်ားကို မခံရဲ၊ မခံ၀ံ့ျဖင့္ အရွက္ႀကီးရွက္၊ အခက္ႀကီး ခက္ရေပၿပီ။ စိတ္ဓာတ္လည္း အႀကီးအက်ယ္ က်ခဲ့ရၿပီ၊ ၾကည့္ပါအံုးေတာ့၊ တပ္မေတာ္သားဆုိတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အျဖစ္ ရံုးတက္ရံုးဆင္းခ်ိန္တြင္ အရပ္၀တ္ျဖင့္ ဆင္းတတ္ရၿပီး ရံုးက်မွ ယူနီေဖာင္းလဲရသည္။ ဘယ္ေလာက္ရွက္စရာ ေကာင္းၿပီး ဘယ္ေလာက္ရယ္စရာ ေကာင္းပါသလဲ၊ ရွက္စရာ ေကာင္းၿပီး ရယ္စရာေကာင္းတာကေတာ့ အရပ္၀တ္၀တ္ၿပီး BM စစ္ဖယ္ရီမ်ားျဖင့္ ရံုးတက္ရံုးဆင္းရျခင္းပင္၊ ျပည္သူလူထု၏ စူးစမ္း၊ ထူးဆန္းေသာ အၾကည့္၊ ေလွာင္ရီေထ့ေင့ါေသာ မ်က္ႏွာေပး မ်ားကို မျမင္ခ်င္ေဆာင္ထားရသည္။ “အခုမွ ေၾကာက္ေနၿပီလား” ဆုိေသာ အသံမ်ားကိုလည္း ၾကားရသည္။ စစ္ရံုးမွ စစ္သားမ်ား ဖယ္ရီေတြ တသီတတန္းႀကီးျဖင့္ ရံုးတက္ရံုးဆင္းၾကမွန္း ရန္ကုန္တၿမိဳ႔လံုးက ျပည္သူေတြ သိေနၾကၿပီ။ ေအာ္... ျပည္သူေတြ ဘက္မွ အစဥ္ရပ္တည္ေနပါသည္ဆုိေသာ တပ္မေတာ္သည္ ယခုအခါ တြင္ ျပည္သူေတြ ၾကားတြင္ မ၀ံ့မရဲျဖင့္ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္သြားလာေနၾကရၿပီ၊ ရင္နာစရာေၾကကြဲစရာ ေကာင္းေလစြ။

ျပည္သူလူထုရဲ ့ လိႈက္လဲွစြာ ႀကိဳဆိုမႈနဲ႔ ၾကည္ႏူး၀မ္းသာ မ်က္ရည္မ်ား ေတြေတြ စီးက်ခဲ့ရပံု၊ တပ္မေတာ္ (ေလ) ရဲ့ ရွစ္ေလးလံုး လႈပ္ရွားခဲ့ပံုေတြကို အပိုင္း(၂) မွာ ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။

ဆႏၵျပပြဲမ်ားအနက္ လူအစည္ကားဆံုးေန႔ကို ေျပာပါဆုိလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမည့္ ၾသဂုတ္လ (၂၆) ရက္ ေသာၾကာေန႔ဟု ေျပာရမည္ထင္သည္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ယင္းေန႔ မနက္ (၅) နာရီေလာက္ ကတည္းက သိန္းေသာင္းမကေသာ လူအုပ္ႀကီးသည္ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္းအတိုင္း အေနာက္ဘက္ မုခ္သို႔ ခ်ီတက္သြားၾကသည္မွာ တေန႔လံုး မဆံုးႏိုင္ေတာ့၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း မနက္ (၉) နာရီက်မွ တပ္ျပင္ထြက္ခြင့္ ရေသာေၾကာင့္ ထုိအခ်ိန္က်မွ ယင္းေဟာေျပာမည့္ေနရာသို႔သြားရာ နဲနဲေနာေနာ မဟုတ္ေသာ ဧရာမလူအုပ္ႀကီးကို ေတြ႔ရသည္။ တိုး၍ ပင္မေပါက္၊ ဤမွ်က်ယ္ေသာကြင္းျပင္ႀကီးတြင္ပင္ ေနရာမဆန္႔ေတာ့ဘဲ လူမ်ားအျပင္သို႔ ျပည့္လွ်ံထြက္ကာ လမ္းတခုလံုး ေျခခ်စရာမရွိေလာက္ေအာင္ ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရာက္ေသာအခါ ပရိတ္သတ္၏ ၾသဘာသံသည္ နားကြဲေတာ့မလား ထင္ရေအာင္ က်ယ္ေလာင္ျပင္းထန္လွသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဟာေျပာစဥ္တြင္ သဲသဲကြဲကြဲ မျမင္ရေတာ့ဘဲ အသံသာ ၾကားေနရသည္။ မ်ားျပားလွေသာ လူအုပ္ႀကီးေၾကာင့္ အသံခ်ဲ႔စက္ေျမာက္မ်ားစြာ တပ္ထားပါလ်က္ မၾကားတခ်က္ ၾကားတခ်က္ျဖစ္ေနသည္။ လက္ခုပ္သံမ်ားကသာ ဖံုးလႊမ္းေနေတာ့သည္။ မွတ္မိလိုက္တာ တခိ်ဳ႔ကေတာ့ “ႏိုင္ငံျခားသားနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်တာ ကေလးအတြက္ေၾကာင့္ က်မတိုင္းျပည္အေပၚ မွာထားတဲ့ ေမတၱာဟာ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မွ က်ဆင္းမသြားႏိုင္ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေ၀းေ၀းကင္းကင္း ေနခဲ့ခ်င္ေပမယ့္ ဒီအေရးအခင္းက တတုိင္းျပည္လံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့အေရးအခင္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်မလည္း ေဖ့ေဖ့သမီးလုပ္ေနၿပီး ေခါင္းေရွာင္ေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒီအေရးအခင္းဟာ ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲႀကီး ေခၚရင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။” ဟူေသာ စကားသံမ်ားပင္ျဖစ္သည္။


စက္တင္ဘာ (၈) ရက္ေန႔တြင္ (လပထ) ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး ေလတပ္စခန္း၊ မဂၤလာဒံု မွ ပါ၀င္လႈပ္ရွားရန္ အေျခအေန တရပ္က မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဖန္တီးေပးလာသည္။ ထုိ႔အတူ ကြ်န္ေတာ္လည္း ထုိဆႏၵျပပြဲတြင္ ပါ၀င္လာရန္ အေျခအေနက သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ဖန္တီးေပးလာသည္။ ထုိေန႔မနက္က ကြ်န္ေတာ္သည္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာန ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရံုး (ေလ) တြင္ ရွိေနပါေသးသည္။ မနက္ (၁၀) နာရီတြင္ မဂၤလာဒံုတပ္နယ္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ အင္အားျဖည့္ ရိကၡာမ်ားသြားပို႔ရန္ အစီအစဥ္တရပ္ေပၚလာသည္။ ထုိအဖြဲ႔တြင္ ကြ်န္ေတာ္လည္း ပါ၀င္သည္။ (၅၀၂) ေလတပ္စခန္းတြင္ ရိကၡာမ်ား ခ်ၿပီးေနာက္ (လပထ) သို႔၀င္သည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ထုိတပ္လူပ်ိဳေဆာင္တြင္ ေနေသာေၾကာင့္ ရံုးခ်ဳပ္သို႔ ျပန္လိုက္မသြားေတာ့။ ညေန(၃) နာရီေလာက္တြင္ ထူးျခားမႈ တရပ္ေပၚေပါက္လာသည္။ (ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူပ်ိဳမ်ားေနေသာ မာဃေဆာင္ အေပၚထပ္မွ ၾကည့္လုိက္လွ်င္ ပန္းၿခံကုန္းရွိ ကားလမ္းကို အတိုင္းသား ျမင္ေနရသည္။) ရန္ကုန္ၿမိဳ႔တြင္း ဆႏၵျပၿပီး ေထာက္ႀကံ့၊ ေမွာ္ဘီသို႔ ျပန္လာၾကေသာ ကားတန္းႀကီးဆီမွ ေအာ္ဟစ္ေၾကြးေၾကာ္သံ မ်ား က်ယ္ေလာင္လွေလရာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တေဆာင္လံုး ထြက္ၾကည့္ၿပီး က်ယ္ေလာင္ေသာ ၾသဘာလက္ခုပ္သံမ်ား၊ လက္ေခါက္မႈတ္သံမ်ားျဖင့္ ေအာ္ဟစ္အားေပးၾကသည္။ ထုိစဥ္ ေလ - (၁၃၈၅) ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီးေဇာ္၀င္း ဘယ္လုိက ဘယ္လုိ ေရာက္လာသည္မသိ၊ “ေဟ့-ဘာလို႔ လက္ခုပ္တီးၾကတာလည္း မင္းတုိ႔ကို ေကာင္းေကာင္းေကြ်းထားတာ ေကာင္းေကာင္းေနၾက၊ ဆူဆူပူပူ မလုပ္နဲ႔၊ အကုန္ဖမ္းခ်ဳပ္လုိက္မယ္” ဟု ေျပာလုိက္ရာ ရဲေဘာ္အခ်ိဳ ့က “က်ဳပ္တုိ႔ ငတ္လို႔ တပ္ထဲ၀င္လာတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဘဲြ႔ရရင္ ထြက္မယ့္ ေကာင္ေတြ ခ်ည္းဘဲ” ဟု ျပန္ေျပာသည္။ ေဇာ္၀င္းမွာ အလြန္ေဒါသထြက္သြားေသာ္လည္း မ်ားျပားလွေသာ လူအုပ္အရွိန္ေၾကာင့္ ဘာမွ်ျပန္မေျပာေတာ့ဘဲ ခ်ာကနဲလွည့္ထြက္သြားသည္။ ရဲေဘာ္မ်ား လံုး၀မေက်နပ္ၾက၊ နဂိုကတည္းက အခြင့္အေရးေစာင့္ေနၾကသူမ်ားျဖစ္၍ မၾကာမီပင္ “ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဒို႔အေရး၊ ဒို႔အေရး”၊ “တပါတီစနစ္ အလုိမရွိ”၊ “ဒုိ႔ရဲေဘာ္ေတြ ညီရဲ႔လားေဟ့-ညီတယ္ေဟ့၊ ညီတယ္ေဟ့” စသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ပါေတာ့သည္။



မၾကာမီပင္ ရဲေဘာ္ (၂) ေယာက္အခ်ဳပ္ခံရရာ မေက်နပ္မႈမ်ား ပိုမိုျပင္းထန္လာသည္။ ရဲေဘာ္မ်ား ဘာလုပ္ၾကမည္ကို တုိင္ပင္ၾကေလၿပီ၊ ညေန ေျခာက္နာရီခြဲေလာက္တြင္ ေဇာ္၀င္း ထပ္ေရာက္လာၿပီး အေဆာင္မွဴး တပ္ၾကပ္ေအာင္စည္ရွိရာ မာဃေဆာင္ အခန္း(၁) သို႔သြားၿပီး ျပစ္တင္ႀကိမ္းေမာင္းျခင္းႏွင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ေပးေနသည္မွာ မဆံုးေတာ့၊ ရဲေဘာ္မ်ားကလည္း သူ၀င္လာကတည္းက ေအာင္ဆန္း ေဆာင္ရွိ ရဲေဘာ္မ်ားကို သြားစည္းရံုးထားၿပီး စီစဥ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားသည္။ (အခ်ိန္က ည(၇)နာရီ ေက်ာ္ၿပီျဖစ္၍ ေမွာင္ေနသည္။ အေဆာင္မီးႏွင့္ ေကာ္ရစ္ဒါမီးမ်ားကို ထြန္းထားသည္။) ရဲေဘာ္မ်ား အားလံုး အက်ၤီခြ်တ္၊ ကေတာင္းက်ိဳက္ထားၾကၿပီး အခန္း(၁၀) အျပင္ဘက္ ေကာ္ရစ္ဒါတြင္ အသင့္ ေစာင့္ေနၾကသည္။ သူထြက္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရဲေဘာ္တေယာက္က အခ်က္ျပလိုက္သည္ႏွင့္ ရိွသမွ် မီးမ်ား မွိတ္သြားၿပီး တၿပိဳင္နက္တည္း တုတ္၊ ခဲ ပစ္ေပါက္သံႏွင့္အတူ “တပါတီစနစ္အလိုမရွိ၊ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဒို႔အေရး၊ ဒို႔အေရး”၊ “ငဖားေဇာ္၀င္း အလုိမရွိ”၊ “ဖမ္းခ်ဳပ္ထားသူ အကုန္လႊတ္” စသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္သံမ်ား ပြက္ေလာ ရိုက္ဆူညံ သြားသည္။ ေဇာ္၀င္းလည္း အလြန္ထိတ္လန္႔သြားကာ အျပင္သို႔ အျမန္ထြက္သြားသည္။ ခဏအၾကာတြင္ အင္အား(၃၀၀) နီးပါးရွိ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရဲေဘာ္ထုႀကီးသည္ အခ်ဳပ္ခန္းသို႔ သြား၀ိုင္းရန္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္သည္ လိုင္းသို႔ ခ်ီတက္ရန္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ ထြက္လာၾကပါၿပီ။ (၅) မိနစ္ပင္ မၾကာလိုက္ ထမင္းစားေဆာင္ဘက္ အေရာက္တြင္ ဓာတ္မီးေရာင္လက္ကနဲ ျမင္ရသျဖင့္ “ေဟ့ ဘယ္ေကာင္လဲ မီးထုိးတာ၊ အခုပိတ္” ဟု ေျပာရင္း ေရွ႔သို႔ ေျပးတက္သြားၾကရာ “ေဟ့ ဒုဗုိလ္မွဴးႀကီး ေဇာ္၀င္းပါကြ၊ မင္းတို႔ ေဒါသသိပ္မႀကီးၾကနဲ႔၊ ေျပေျပလည္လည္ ရွင္းၾကတာေပါ့” ေျပာသံၾကားရာ “ေဟ့ေကာင္ ေဇာ္၀င္း၊ မင္းအသံ မၾကားခ်င္ဘူး၊ အခု တုိ႔ေရွ႔က ဖယ္စမ္း” ဟု ေျပာရင္း ေရွ႔တက္သြားစဥ္ “ေနပါအံုး ကိုယ္ေျပာတာလည္း နားေထာင္ပါအံုး၊” ဆုိေသာ အျခားအသံတခုကို ၾကားလိုက္ရာ ဒုဗုိလ္မွဴးႀကီး ခင္ေမာင္ျမင့္ (စာကေလး)မွန္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ခ်က္ခ်င္း သိလိုက္သည္။ ရဲေဘာ္မ်ား ေခတၱၿငိမ္သြားခိုက္ “မင္းတုိ႔ ဘာျဖစ္ခ်င္သလဲ ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ္၊ ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာၾကတာေပ့ါ” ဟု ေျပာသည္။ “ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ရဲေဘာ္(၂) ေယာက္ကို အခုလႊတ္ေပးပါ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အခု ခ်ီတက္ဆႏၵျပမယ္” ဟု ေျပာရင္းဆုိရင္း ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ေအာ္ဟစ္ပါေတာ့သည္။ စာကေလးက “ေဟ့ မင္းတို႔ ေျပာမရဘူးလား၊ ဒီမွာ ဒီမိုကေရစီဆုိတာ ဘာလဲဆုိတာေကာ သိၾကရဲ႔လား” ဟုေျပာေသာအခါ ရဲေဘာ္မ်ား အလြန္ေဒါသထြက္သြားၾကၿပီး “ေဟ့ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီးလို႔ ဒီတပ္ထဲ၀င္လာတာကြ၊ မင္းထက္ နားလည္တယ္၊ ေဟ့ ၾကာတယ္ ရဲေဘာ္တုိ႔ ခ်ီတက္ၾကမယ္” ဟု ေျပာေျပာဆုိဆုိ ခ်ီတက္မည္အလုပ္ ကားမီးေရာင္ျမင္သျဖင့္ “ေဟ့ ဘာလို႔ မီးဖြင့္တာလဲ” ဟု ေျပာရင္း ကားဆီသို႔ ေျပးတက္သြားသည္။ ကားလည္း မီးမွိတ္သြားၿပီ “ရဲေဘာ္တုိ႔ ခဏေလး သည္းခံၿပီး နားေထာင္ၾကပါ။” ဟု အသံၾကားသျဖင့္ စခန္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးႀကီး ခ်စ္သန္းမွန္း သိလိုက္ၾကသည္။ “မင္းတို႔ရဲ႔ အသံကို အေ၀းႀကီးကၾကားေနရတယ္။ ကဲ မင္းတုိ႔ ဘာလုပ္ခ်င္ၾကသလဲ”။


“စခန္းမွဴး ဖမ္ထားတဲ့ ရဲေဘာ္(၂) ေယာက္ကို အခုခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးပါ၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တညလံုး စခန္းကို ပတ္ၿပီး ဆႏၵျပမယ္။ မနက္ၿမိဳ႔ထဲထြက္ၿပီး ခ်ီတက္ဆႏၵျပမယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို မေႏွာင့္ယွက္ပါနဲ႔”၊ “ေအး မင္းတို႔ကို ငါနားလည္ပါတယ္၊ မင္းတို႔ကိုလည္း ေလးစားပါတယ္၊ င့ါစကားကို နားေထာင္ၾကပါ။ အခုေလာေလာဆယ္ အေဆာင္ျပန္ၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး အနားယူၾကပါ။ မင္းတို႔ ဘာအႏၱရာယ္မွ မျဖစ္ဖုိ႔ ငါတာ၀န္ယူတယ္၊ မင္းတုိ႔ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ္လုိ႔ ငါကတိေပးတယ္။” ဟုေျပာရာ “စခန္းမွဴး တကယ္ တာ၀န္ယူသလား၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကုိ အခ်ိဳသိပ္ဖုိ႔ေတာ့ မႀကိဳးစားပါနဲ႔၊ အခုေနမွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဘာကိုမွ မေၾကာက္ဘူး။ ဘာကိုမွလည္း ဂရုမစိုက္ဘူး။” တုိတုိ ေျပာရလွ်င္ စခန္းမွဴးႏွင့္ ေတာ္ေတာ္ၾကာ ညႇိႏႈိင္း ေျပာဆုိၿပီးေနာက္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အေဆာင္သို႔ ျပန္ေရာက္လာၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေအးေအးေဆးေဆး အနားယူၾကသည္ေတာ့မဟုတ္၊ မာဃေဆာင္ အခန္း (၄)တြင္ အားလံုးစုရံုးတုိင္ပင္ၾကသည္။

“ေဟ့ ငါတုိ႔ေတာ့ စခန္းမွဴးစကားကို မယံုဘူး၊ ဒီျပႆနာ မေသးဘူး၊ ဟိုေကာင္ ေဇာ္၀င္းနဲ႔ စာကေလး အႏၱရာယ္ ကလည္း မေသးဘူး၊ ငါတုိ႔ကို ဒုကၡေပးမွာ ေသခ်ာတယ္။ ဒီေတာ့ ငါတို႔ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢ နဲ႔လည္း ဆက္သြယ္ထားၿပီဆိုေတာ့ ျဖစ္ခ်င္ရာ ျဖစ္ကြာ ေရွ႔ဆက္ ၾကမ္းဖုိ႔ဘဲ ရွိေတာ့တယ္” ဟု ဒုတပ္ၾကပ္ သန္႔စင္က ေျပာသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဂ်ဴတီပို႔စ္ အသီးသီးတြင္ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ယူေနၾကေသာ ရဲေဘာ္မ်ား ေရာက္လာၾကၿပီး ” ေဟ့ မင္းတုိ႔ ေအာ္သံေတြ၊ အိမ္ေထာင္သည္ လိုင္းထိေတာင္ ၾကားရတယ္၊ ဟုိမွာ အကုန္လႈပ္လႈပ္ရြရြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ၊ မင္းတုိ႔နဲ႔လာေပါင္းဖုိ႔ေတာင္ လုပ္ေနတာ၊ ေဟ့ မင္းတို႔ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္သာလုပ္၊ ေနာက္ဆုတ္ဖုိ႔ စိတ္မကူးၾကနဲ႔၊ ငါတုိ႔ အကုန္ တာ၀န္ယူတယ္။ ဂ်ဴတီပို႔စ္တုိင္းမွာ ေသနတ္ေမာင္းတင္ၿပီး အဆင္သင့္ ျပင္ထားၾကၿပီ၊ ၀င္လာတဲ့ ေကာင္မွန္သမွ် အကုန္ရွင္းပစ္မယ္။” ဟု ေနဒြန္းေအာင္က ေျပာသည္။ လက္နက္တိုက္္တာ၀န္ခံ တင္ဦးကလည္း “ေဟ့ လက္နက္တိုက္ အဆင္သင့္ဖြင့္ထားေပးမယ္။ ႀကိဳက္တဲ့ လက္နက္သာ ယူထုတ္ေပေတာ့၊ အေရးႀကံဳရင္ လက္မေႏွးၾကေစနဲ႔” ဟု ေျပာသည္။ အမွတ္ (၁) ဗဟုိဂိတ္တြင္ တာ၀န္က်ေသာ တပ္ၾကပ္ျမင့္ေအာင္က “စခန္းမွဴးကား ဂိတ္၀ ၀င္လာေတာ့ ဂိတ္ဖြင့္မေပးဘဲ အားလံုးေသနတ္ေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထားၿပီး စခန္းမွဴး ရဲေဘာ္ေတြကို ဒုကၡမေပးဘူးလို႔ ကတိေပးပါ၊ ရုတ္ရုတ္ ရက္ရက္ ျဖစ္ရင္ ဒီမွာေတြ႔လား၊ အတြဲလိုက္ ျဖဳတ္ပစ္လုိက္မယ္၊ ေျပာေတ့ာ စခန္းမွဴးေတာ္ေတာ္ၿဖံဳသြားတယ္။ သူ႔ဆီက ကတိရမွ ဂိတ္ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။” (ဂ်ဴတီပို႔စ္ အသီးသီးမွ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ အေစာႀကီးကတည္းက အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို သိထားၾကၿပီး လူတုိင္းေဒါသထြက္ကာ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကသည္။) တပ္ၾကပ္တင္ႀကိဳင္က “စခန္းမွဴးက ဘယ္ေလာက္တာ၀န္ယူတယ္ေျပာေျပာ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း တပ္ထဲၾကာၿပီဘဲ၊ စစ္တပ္အေၾကာင္း သိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မနက္ျဖန္ ေစာေစာ ၿမိဳ႔ထဲထြက္ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပၾကမယ္။ ျပည္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းမယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြရဲ႔ အမုန္းမခံႏိုင္ဘူး၊ အားလံုးရဲ႔ ဆႏၵဘယ္လုိရွိသလဲ” ဟုေျပာရာ အေထြအထူး စည္းရံုးရန္ပင္မလို၊ နဂိုကမွ အခြင့္အေရး ေစာင့္ေနသူမ်ားမို႔ မနက္ေစာေစာ ထြက္ရန္ အတည္ျပဳလုိက္ၾကသည္။ တစ္ညလံုး ဘယ္သူမွ မအိပ္လိုက္ရပါ။ ျပင္ဆင္စရာရွိတာ ျပင္ဆင္ၾကရင္း၊ သတိလည္း ထားၾကရင္း၊ တင္းျပည့္ပါတီကဒ္မ်ားကိုလည္း မီးရႈိ႔ဖ်က္ဆီးၾကရင္း၊ မနက္ (၄) နာရီတြင္ (စိတ္မ၀င္စားသူ၊ ေရွာင္လုိသူ၊ စိုးရြံသူ၊ စာကေလး၊ ေဇာ္၀င္းတို႔ ရဲ ့အတြင္းလူမ်ားမွအပ) အားလံုး အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ တပ္ၾကပ္တင္ႀကိဳင္ဦးေဆာင္ေသာ ဆႏၵျပစစ္ေၾကာင္းသည္ လံုၿခံဳေရးစစ္သားမ်ားရွိရာ BCMP ဂိတ္ကို ကြင္းၿပီး တပ္အေနာက္ဘက္မွ ထြက္ကာ ခပ္တည္တည္ ခ်ီတက္ၾကပါေတာ့သည္။ အားလံုး အင္အား (၂၀၀)၊ အခ်ိန္က စက္တင္ဘာလ (၉) ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ နံနက္ (၀၄း၃၀)နာရီ။



စစ္ေစာင္ၾကား အစိမ္းေပၚတြင္ (ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး ေလတပ္စခန္း မဂၤလာဒံု) ဟူေသာ ဆုိင္းဘုတ္ကိုင္၍ တိတ္ဆိတ္စြာ ခ်ီတက္လာေသာ စစ္ေၾကာင္းသည္ ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္းထိပ္ေရာက္သည္ႏွင့္ “ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဒို႔အေရး၊ ဒို႔အေရး”၊ “တပါတီစနစ္ ဖ်က္သိမ္းပစ္ ဖ်က္သိမ္းပစ္”၊ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေပးတဲ့စစ္ပညာ ျပည္သူေတြကို သတ္ဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး”၊ “ဒုိ႔ရဲ႔ ေသြးေတြ နီရဲ႔လားေဟ့၊ နီတယ္ေဟ့ နီတယ္ေဟ့” ဆုိေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ေအာ္ဟစ္လိုက္ရာ ပထမေတာ့ လူေတြ ေၾကာင္ၾကည့္ေနၾကသည္။ (မိုးလင္းစျဖစ္၍ လူေတြ သိပ္အျပင္မထြက္ၾကေသး၊ အခ်ိဳ႔ဆိုင္ဖြင့္စ၊ အခ်ိဳ႔အိမ္တံခါးမ်ားဖြင့္စ၊ အခ်ိဳ႔ မ်က္ႏွာသစ္စ ရွိေသးသည္။) ကြ်န္ေတာ္တို႔ လမ္းထဲသို႔ ၁၀ ကိုက္ ၁၅ ကိုက္ခန္႔၀င္မိမွ သက္၀င္လႈပ္ရွားလာၾကသည္။ အိမ္အျပင္ တံခါး၀တြင္ ရပ္ေနေသာ အသက္(၅၀) ေက်ာ္ရွိ အဘကစတင္၍ “ဟာ ေဟ့ ဒါမွ ဒို႔ တပ္မေတာ္ကြ ဒို႔တပ္မေတာ္” ဟု က်ယ္ေလာင္စြာ ေအာ္ရင္း အိမ္ေပၚမွ ေျပးခ်လာကာ ေရွ႔မွ ရဲေဘာ္တဦးကို ေျပးဖက္သည္။ မၾကာပါ၊ အိမ္တုိင္း အိမ္တုိင္းမွ ၀မ္းသာအားရ ေအာ္ဟစ္ေျပးထြက္လာရင္း လက္ခုပ္ၾသဘာေပးၾကသည္။ အဖြားအရြယ္ တေယာက္ကလည္း “ ၀မ္းသာလုိက္တာ ၀မ္းသာလိုက္တာ ဒါမွ ငါ့သားေတြ” ဟု ေျပာရင္း မ်က္ရည္မ်ား စီးက်လာသည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း ျပည္သူတို႔၏ လႈိက္လွဲစြာ ႀကိဳဆုိမႈကို မေဖာ္ျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ၾကည္ႏူး၀မ္းသာမိၾကသည္။ ဒီလို ခ်ီတက္လာရင္း အင္းစိန္ရန္ကုန္လမ္းမႀကီးေပၚသို႔ ေျခခ်မိၾကၿပီ။ (လမ္းက်ယ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္) ပထမေတာ့ လူေတြ ခပ္ေ၀းေ၀းမွသာ လက္ခုပ္ၾသဘာ ေပးၾကသည္။ ေနာက္ဘယ္လိုက ဘယ္လို အနားေရာက္လာၾကသည္မသိ၊ လမ္းတဖက္ တခ်က္တြင္လူေတြ ျပည့္လာသည္။ အခ်ိဳ႔ ကိုယ္ပိုင္ကားစီးသူမ်ားက ကားကိုရပ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ နီးလာေတာ့မွ ကားထဲမွထြက္ၿပီး လႈိက္လွဲ၀မ္းသာစြာ နီးစပ္ရာ တေယာက္ခ်င္းကို လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ႀကိဳဆုိသည္ကို ထူးကဲစြာၾကံဳေတြ႔ရသည္။ သပိတ္နားသည့္ ေန႔လား၊ ေစာေသးလို႔လားမသိ၊ လမ္းအေပၚတြင္ ခ်ီတက္လာသည္မွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေလတပ္တစ္ဖြဲ႔တည္းသာ ထူးထူးျခားျခား ျဖစ္ေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ၀မ္းသာအားရခုန္ေပါက္ ႀကိဳဆုိေနေသာ လူထုႀကီးသည္ လမ္းေဘး၀ဲယာ တဖက္တခ်က္တြင္ ျပည့္ၾကပ္ညႇပ္ေနသည္။ (ပိုေျပာသည္ မထင္လုိက္ပါႏွင့္၊)၊ ေၾသာ္....စစ္သားခ်င္း တူေပမဲ့ ျပည္သူၾကည္ျဖဴသည့္သူႏွင့္ မၾကည္ျဖဴသည့္သူ မည္သုိ႔ ကြာျခားသြားသည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔လုိက္ရပါကလား။ ကမာရြတ္ ၿမိဳ႔နယ္ထဲ ၀င္လုိက္သည္ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို ပန္းစည္းမ်ားႏွင့္ ႀကိဳဆုိေနေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားအုပ္ႀကီးကို လမ္းေဘး၀ဲယာ တဖက္တခ်က္တြင္ ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလို ၀ဲယာ တဖက္တခ်က္မွ ေက်ာင္းသူ မ်ားက အတြင္းစည္း ေက်ာင္းသားမ်ားက အျပင္စည္းယူလ်က္ လက္ခ်င္းဆက္ကာကြ်န္ေတာ္တို႔ ရဲေဘာ္ တေတြကို အလယ္မွ လိုက္ပါေစၿပီး မႏၱေလးေဆာင္ ေရာက္သည္အထိ ေစာင့္ေရွာက္ေခၚေဆာင္သြားၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ စစ္သက္ တေလွ်ာက္ သည္လိုႀကိဳဆိုမႈမိ်ဳး မႀကံဳဖူးခဲ့။ မိုးဟိန္း၊ မိုးသီးဇြန္ ႏွင့္ အျခား အမည္မသိ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက တစ္ဦးၿပီးတစ္ဦး စင္ျမင့္ေပၚတက္ကာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ပူးေပါင္းလာသည့္အတြက္ မည္မွ်အားတက္၀မ္းသာသည္တုိ႔ကို မၿငီးေငြ႔ေအာင္ ေျပာသြားႏိုင္သည္။ ျပည္သူအားလံုး တပ္မေတာ္ (ေလ) ႏွင့္အတူ ခ်ီတက္ဆႏၵျပၾကရန္လိုက္လံႏိႈးေဆာ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။


မၾကာခင္ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္အတူ ဦးတင္ဦး (NLD)၊ ဦးေအာင္ႀကီးတုိ႔ ေရာက္လာၾကၿပီး ၀မ္းသာအားရ စကားေျပာသည္။ ဒါရိုက္တာ ေမာင္တင္ဦးက မွတ္တမ္းတင္ဗီြဒီယုိ ရိုက္ကူးသည္။ (၁၀) နာရီခန္႔တြင္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပရန္ စတင္ပါေတာ့သည္။ မိန္းတံခါး၀ေရာက္သည္ႏွင့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေသာ လမ္းအျပည့္ လူထုႀကီးသည္ အလြန္က်ယ္ေလာင္ေသာ ၾသဘာလက္ခုပ္သံ ႏွင့္အတူ “ဒါမွ ဒုိ႔တပ္မေတာ္ (ေလ) ကြ” ဟု ေအာ္ဟစ္ၾကသည္။ လွည္းတန္း၊ ၾကည့္ျမင္တုိင္၊ အလံု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္းအတိုင္း ခ်ီတက္ရာ လမ္းတေလွ်ာက္လံုးတြင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ႀကိဳဆုိေနၾကေသာ ျပည္သူလူထု ႀကီးသည္ ဘယ္ေနရာ ေရာက္ေရာက္ ျပည့္ၾကပ္ညႇပ္ကာ ၀မ္းပန္းတသာ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ႀကိဳဆုိေနၾကသည္မွာ မႀကံဳစဖူး ထူးကဲလွေပသည္။ ခ်ီတက္လာေသာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရဲေဘာ္အားလံုးသည္ ေသြးပင္လယ္ေ၀ခဲ့သည့္ ရွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းေၾကာင့္ စစ္သားဆုိ ေရပင္ စစ္မေသာက္ခ်င္ေလာက္ေအာင္ အရြံႀကီးရြံ အမုန္းႀကီးမုန္း ေ၀းေ၀းက အေရွာင္ႀကီး ေရွာင္ခဲ့သည့္ ျပည္သူလူထုႀကီးသည္ ယခုကဲ့သို႔ ခ်ီတက္ရာ လမ္းတေလွ်ာက္ လံုး ျပည့္ၾကပ္ညႇပ္ကာ ေအာင္သေျပပန္းမ်ားႏွင့္ ၀မ္းပန္းတသာ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲႀကီး ႀကိဳဆုိၾကလိမ့္မည္ဟု လံုး၀ လံုး၀ကို မထင္ေရးခ်မထင္ခဲ့ပါ။ ယခုေတာ့ အထင္ႏွင့္အျမင္ တျခားစီပါလား၊ အျခားနားႀကီး ျခားနားေနပါလား။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ျမစိမ္းေရာင္ႏွင့္ ေရႊ၀ါေျမ စစ္ဆင္ေရး အႀကိမ္ႀကိမ္သြားဖူးၿပီး လူထု၏ ႀကိဳဆုိမႈကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ခံရဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ လႈိက္လွဲမႈမရွိ၊ ေတာ္လွန္ေရး ပရိတ္မ်ားကို နင္းဘူးသည္။ လႈိက္လွဲစြာ ႀကိဳဆုိမႈရွိေသာ္လည္း ဤကဲ့သို႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ လႈိက္လႈိက္လဲွလွဲ၊ ၀မ္းပန္းတသာ ဖက္လွဲတကင္း မႀကံဳဘူးခဲ့၊ ဤကဲ့သုိ႔လည္း ခ်မ္းေျမ့ၾကည္ႏူးမႈ အထြတ္အထိပ္မေရာက္ဘူးခဲ့၊ တပ္မေတာ္ (ေလ) သည္ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္က လက္ရံုးတပ္ တစ္တပ္ေပမို႔ ေက်ာင္းသားျပည္သူတရပ္လံုးက အမုန္းႀကီး မုန္း အရြံႀကီးရြံ အနာႀကီးနာသင့္ပါလ်က္ တဖက္ေစာင္းနင္း တဖက္သတ္ခံထားရပါလ်က္ ယခုကဲ့သို႔ ေႏြးေထြးပ်ဴငွာစြာ ႀကိဳဆုိလာေသာ ျပည္သူလူထုႀကီး၏ ေမတၱာတရားသည္ တုႏႈိင္းဘြယ္ရာ မရွိေအာင္ ႀကီးမားလွပါသည္။


အမိရင္ခြင္အတြင္းခို၀င္လာေသာ သားသမီးမွန္သမွ်ကို အယုတ္အလတ္ အျမတ္မေရြး အၾကင္နာတရား အစဥ္ ဖံုးလႊမ္းထားေသာ မိခင္၏ ေမတၱာႏွင့္ ထပ္တူပါလား၊ (အမွန္အတုိင္း ေျပာရလွ်င္) ကြ်န္ေတာ္အလြန္ခ်စ္ေသာ ကြ်န္ေတာ့္ ေမေမ ေသဆံုးစဥ္ကပင္ မငိုခဲ့ေသာ ကြ်န္ေတာ္သည္ ယခုေတာ့ ၀မ္းသာၾကည္ႏူးမႈျဖင့္ မ်က္ရည္ရစ္၀ဲ က်ဆင္းခဲ့ရၿပီ။ ညေန (၃) နာရီခန္႔တြင္ မဟာဗႏၶဳလပန္းၿခံအတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိတေထာက္နားကာ ျပည္သူတုိ႔ေကြ်းေသာ ဒန္ေပါက္ထမင္းႏွင့္ အေအးပုလင္းမ်ားကို အရသာရွိစြာ စားေသာက္ၾကပါသည္။ ထုိသို႔ စားေသာက္ေနစဥ္ စာေရးဆရာ ေမာင္ေသာ္က (ဗုိလ္မွဴးဘေသာ္) ႏွင့္ အဖြဲ႔ေရာက္လာၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာသည္။ ထုိစဥ္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ တပ္ၾကပ္ႀကီး ေဒၚႏုႏုေအးကို ေတြ႔လိုက္ရသျဖင့္ “ ဟာ မာမီ ဘယ္လိုက ဘယ္လို ေရာက္လာတာလဲ” ဟု အံ့ၾသစြာ ေမးမိသည္။ “ငါလည္း ရပ္ကြက္ထဲမေနရဲလို႔ (လပထ) အိမ္ေထာင္သည္လိုင္းမွာေနတာ တစ္ပတ္ေလာက္ရွိၿပီ၊ ညက နင္တို႔ ေအာ္ေနတာ လိုင္းထဲမွာ အတိုင္းသား ၾကားေနရတယ္။ လိုင္းတခုလံုး ဆူပြက္ေနတာဘဲ၊ နင္တုိ႔အတြက္လည္း စိတ္ပူေနၾကတယ္။ မနက္က်ေတာ့ ရံုးသာတက္ခံရတယ္၊ လံုး၀စိတ္မပါဘူး၊ ကားေပၚမွာ ေက်ာ္ရီက နင္ဆႏၵျပတဲ့အထဲ ပါသြားၿပီဆုိတာ ေျပာျပတယ္။ ရံုးေရာက္တာနဲ႔ ငါလည္း ယူနီေဖာင္းလဲၿပီး နင္တုိ႔ဆီ တန္းလိုက္လာတာဘဲ၊ ဟိုဘက္မွာ ဒို႔ဌာနက ထြန္းရႊင္တို႔၊ ကုိကိုႏိုင္တုိ႔ အုပ္စုလည္းပါတယ္။” ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာနတခုလံုးတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ကက (ေလ) တစ္ဖြဲ႔သာ ထူးျခားစြာ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ပို၍ ထူးျခားတာက တပ္ၾကပ္ႀကီး ထြန္းရႊင္အပါအ၀င္ (၄) ေယာက္သည္ ကက (ေလ) ဗဟိုဆက္သြယ္ေရးမွ ၀ါရင့္ဆက္သြယ္ေရးသမားမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ေလတပ္တခုလံုး၏ ထိန္းခ်ဳပ္ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကသိကေအာက္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ခဏအၾကာတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအဖြဲ႔ ႏွင့္ ရဟန္းပ်ိဳသမဂၢအဖြဲ႔တုိ႔မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ လံုၿခံဳေရး၊ ေနထုိင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး သရက္ေတာေက်ာင္းတုိက္တြင္ သပိတ္စခန္းဖြင့္ရန္ အတည္ျပဳလိုက္သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သရက္ေတာ ေက်ာင္းတုိက္သုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ နဲနဲေနာေနာ မဟုတ္ေသာ လူထုႀကီးက ေစာင့္ႀကိဳေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တန္းစီ၀င္လာေသာအခါ အသက္(၅၀) ေက်ာ္ ရည္ရည္မြန္မြန္ အန္တီတေယာက္ႏွင့္ သူ၏ေနာက္မွပါလာေသာ အမ်ိဳးသမီးတစုက လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ႀကိဳဆုိၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ အတြက္ဆုိကာ အက်ၤီလံုခ်ည္ႏွင့္ လုိအပ္ေသာ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားကို တစ္ဦးခ်င္း လိုက္လံေ၀ငွသည္။ အျခားအဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးမွလည္း ထုိ႔အတူပင္။ စားေသာက္ေရးအတြက္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား ဦးစီးၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္ စီမံခန္႔ခြဲေပးသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ ဘုရင့္ေနာင္ထံုး ႏွလံုးမူ၍ တပ္ႏွင့္လံုး၀ အဆက္ျဖတ္လိုက္ၿပီး အခိုင္အမာ သပိတ္စခန္းအျဖစ္ အတည္ျပဳလိုက္သည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ (ကကေလ) မွ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကက (ေလ) ႏွင့္အတူ မေန၊ (လပထ) လူပ်ိဳေဆာင္တြင္ အေနၾကာခဲ့ေသာ ကြ်န္ေတာ္သည္ (လပထ) အဖြဲ႔ႏွင့္ပင္ သြားအတူ လာအတူ စားအတူ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္စခန္းခ်ေသာ အခါတြင္လည္း (လပထ)အဖဲြ႔ႏွင့္ပင္ အတူေန အတူခ်ီတက္ ဆႏၵျပခဲ့သည္။ (၁၀) ရက္ေန႔ မနက္(၈) နာရီတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အုပ္စု (လံုၿခံဳေရး တပ္စုတစ္စုခ်န္၍) ခ်ီတက္ဆႏၵျပရန္ ျပင္ဆင္ၾကသည္။ ထိုစဥ္ တပ္ၾကပ္တင္ႀကိဳင္ ၀င္လာၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပို႔လိုက္ေသာ ဂုဏ္ျပဳသ၀ဏ္လႊာကို ဖတ္ျပသည္။ ထုိသ၀ဏ္လႊာတြင္ “ထုိသို႔ ျပည္သူ႔ရင္ခြင္ ခုိ၀င္လာၿပီး ျပည္သူႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းလိုက္သည့္အတြက္ အလြန္တရာ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ပါေၾကာင္းႏွင့္ ထုိသုိ႔ ဆႏၵျပရာတြင္ လက္နက္ကိုင္ လံုး၀မပါေစဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပရန္” တုိ႔ ပါ၀င္သည္။ (၁၁) ရက္ေန႔ မနက္တြင္ အိမ္ေထာင္ရွင္မ အသင္းမွ စပါယ္ရွယ္ မုန္႔ဟင္းခါး ခ်က္ယူလာၿပီး ရဲေဘာ္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ ေကြ်းၾကသည္။ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးမွ လာပို႔ၾကသည့္ အက်ၤီလံုခ်ည္၊ စီးကရက္၊ ေဆးေပါ့လိပ္၊ မုန္႔မ်ိဳးစံုတုိ႔ကလည္း အလ်ံပယ္ပင္။ ျပည္သူတရပ္လံုး၏ ေက်းဇူးတရားသည္ ႀကီးမားလွဘိသည္။ မနက္(၉) နာရီခန္႔တြင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ခ်ီတက္ၾကၿပီး အျပန္တြင္ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးရွိ သပိတ္စခန္းသို႔ သြားေရာက္ကာ ေဟာေျပာပြဲမ်ားကို နားေထာင္သည္။ ေဆးရံုႀကီး ကြင္းျပင္တခုလံုးႏွင့္ အေပၚထပ္ ေအာက္ထပ္ တခုလံုး လူမ်ား ျပည့္က်ပ္ညႇပ္ေနသည္။ ေရွ႔ေနႀကီးမ်ားအသင္းမွ ဥပဓိရုပ္ေကာင္းေကာင္း ေရွ႔ေနတေယာက္ ကလည္း အာ၀ဇၨန္း ရႊင္ရႊင္ျဖင့္ ေျပာသြားသည္မွာ ပ်င္းရိဘြယ္မရွိ ၊ လူေတြ တ၀ါး၀ါး တဟားဟားပင္၊ ေနာက္တဖြဲ႔ စင္ေပၚသို႔ တက္လာျပန္သည္။ မိုးဟိန္းႏွင့္ မိုးသီးဇြန္း တို႔ပင္၊ မိုးသီးဇြန္က သူတို႔၏ ေတာင္းဆိုမႈ မ်ားကို ေဖာ္ျပသည္။


သူေျပာတာေတြအနက္ တခုကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္မိေနသည္။ “ထမင္းစားရမဲ့ အရြယ္ေရာက္မွ ႏို႔ခ်ိဳ တုိက္ေကြ်းတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မလိုခ်င္” ဆုိတဲ့ စကားဘဲ ျဖစ္ပါသည္။ ေန႔လည္ (၁) နာရီခန္႔တြင္ တပ္မွ ရဲေဘာ္မ်ား ကြ်န္ေတာ္တို႔ထံ လာလည္ၿပီး ၀မ္းသာအားရ စကားေျပာၾကပါသည္။ အိမ္ေထာင္သည္လိုင္းမွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေဆာင္တြင္ ရွိစဥ္က ဟင္းလာလာ ေရာင္းေသာ အေဒၚတေယာက္က “ နင္တုိ႔ မရွိတာဟယ္ ဘယ္လုိႀကီးမွန္းကို မသိဘူး၊ အားလံုး ေခ်ာက္ကပ္ေနတာဘဲ၊ အိမ္ေထာင္သည္ လိုင္းတစ္ခုလံုး ဘယ္သူမွ မေပ်ာ္ၾကဘူး၊ နင္တုိ႔ကိုဘဲ သတိရေနၾကတယ္၊ ေဇာ္၀င္းနဲ႔ စာကေလး ေၾကာင့္ဆုိၿပီး သူတုိ႔ကို ပက္ပက္စက္စက္ ႀကိမ္ဆဲေနၾကတာ ေၾကာက္ဖ္ုိ ့ေတာင္ေကာင္းတယ္၊ နင္တို႔ မရွိေတာ့ ငါတို႔လည္း ဟင္းမေရာင္းရဘူး၊ နင္တို႔ အေၾကြးယူစားထားတဲ့ ဟင္းဖုိးေတြလည္း ဆံုးၿပီ” ဟု ေျပာျပသြားပါသည္။ မြန္းလြဲ (၂) နာရီခန္႔တြင္ အိမ္ေထာင္ရွင္မ အသင္းမွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏွင့္ လာေရာက္ေတ႔ြဆံုၿပီး ရင္းရင္းႏီွးႏွီး စကားေျပာၾကသည္။ ထိပ္တန္းအရာရွိႀကီးတစ္ဦး၏ ဇနီးျဖစ္ပံုရၿပီး ရည္မြန္ေလးစားဖြယ္ေကာင္းေသာ အန္တီႀကီး တစ္ဦး၏ ေျပာခဲ့ေသာ စကားကို ယခုထိ သံမႈိစြဲသကဲ့သို႔ မွတ္မိေနေသးသည္။ “(၉) ရက္ေန႔ကသားတုိ႔ မဂၤလာဒံု ေလတပ္က ထြက္လာတယ္ ဆုိတာ ၾကားတာနဲ႔ အန္တီျဖင့္ ၀မ္းသာလြန္းလို႔ မ်က္ရည္ေတာင္ က်မိတယ္ကြယ္။ အန္တ့ီ သမီးေတြကို ဟဲ့ ဟဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကို ေကြ်းဖုိ႔ ဘာရွိလဲ ထုတ္စမ္းထုတ္စမ္းလို႔ ေျပာၿပီး ရွာခိုင္းတာ ေပါင္မုန္႔ေျခာက္ ႏွစ္ထုပ္ဘဲေတြ႔လို႔ အန္တီ ျဖင့္စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရေသးတယ္။ အန္တီလည္း အိမ္က အေျပးအလႊားထြက္လာမိၿပီး လမ္းေပၚေရာက္ေတာ့ မင္းတို႔ကို ပစ္ဖုိ႔ ထြက္လာတဲ့ တပ္မ(၂၂) ကို ေတြ႔ရေတာ့တာပါဘဲကြယ္။ အန္တ့ီ မ်က္စိေတြ ျပာထြက္သြားတာဘဲ၊ ဘယ္လိုကေန ဘယ္လို သူတို႔ အေရွ႔ ေရာက္သြားသလဲ မသိဘူး။ လက္ႏွစ္ဘက္ကို ေျမႇာက္ ၿပီး Please, Please ဆုိၿပီး မပစ္ဖုိ႔ တားတာေပ့ါကြယ္။ သူတို႔လည္း ေၾကာင္သြားၿပီး ရပ္ေနၾကတယ္။ ေနာက္မွ လွည့္ထြက္သြားၾကတယ္။ အန္တီျဖင့္ ရင္ေတြ တုန္လိုက္တာ အရမ္းဘဲကြယ္။ သားတုိ႔ တေတြဟာ စစ္ဥပေဒအရေတာ့ တပ္ေျပးေတြေပါ့ကြယ္။ ဒါေပမဲ့ အန္တီတို႔ကေတာ့ ဒီလုိ မသတ္မွတ္ဘူး။ ျပည္သူေတြဘက္က ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ရပ္တည္တဲ့ သူရဲေကာင္းေတြ အျဖစ္သာ တန္ဖုိးထားတယ္။ ေရွ႔ေလွ်ာက္လည္း ျပည္သူေတြ ဘက္က ရပ္တည္ပါ။ ကာကြယ္ပါ။ ျပည္သူေတြရဲ႔ အကိ်ဳးကို သည္ပိုးပါ။ အန္တီတို႔တေတြ သားတုိ႔ကုိ အမ်ားႀကီး အားကိုးတယ္။ သားတုိ႔ဘက္က ရပ္တည္ေပးဖုိ႔လည္း အဆင္သင့္ဘဲ။ သားတုိ႔ လိုအပ္တာေတြ အကုန္ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္။ မင္းတို႔ တေတြ အားလံုး အန္တီ့သားေတြ ပါဘဲ။ အန္တီ့သားေတြထက္ေတာင္ ပိုခ်စ္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ မင္းတုိ႔ေလးေတြကို အန္တီရဲ႔ သားလို႔ သတ္မွတ္လိုက္ပါၿပီ။” အဲဒီလို တသြင္သြင္ ေျပာရင္း မ်က္ရည္မ်ား ရစ္၀ိုင္းေနသလို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အားလံုးရဲ့ ရင္ထဲမွာလည္း မေဖာ္ျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ၀မ္းသာၾကည္ႏူးမႈမ်ား လႈိက္တက္လာၾကကာ မ်က္ရည္မ်ားျပည့္လ်ံ ေနၾကပါေတာ့သည္။

အဲဒီေနာက္ ရွစ္ေလးလံုးလူထုတုိက္ပြဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြ ပါ၀င္လာလုိ႔႔ စစ္တပ္က အပူတျပင္း အာဏာသိမ္းခဲ့ပံု၊ တပ္မေတာ္သားေတြ အသီးသီးရဲ့ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ရတဲ့ လမ္းေတြကို ေနာက္ေန႔ အပိုင္း (၃) မွာ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္က သင္ခန္းစာယူစရာ ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။



ယေန႔ က်ေရာက္ေသာ ရွစ္ေလးလံုး အႏွစ္ (၂၀) ေျမာက္ေန႔တြင္ ဆရာဖုန္းျမင့္၏ ျဖစ္ရပ္မွန္ ကိုယ္ေတြ႔ေဆာင္းပါး ေနာက္ဆံုးပိုင္းကို ဆက္လက္တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါသည္။ ျပည္သူ႔ဘက္ ရပ္တည္ေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ား အားလံုးကို ဤေန႔ဤရက္တြင္ ဂုဏ္ျပဳႀကိဳဆုိလုိက္ပါသည္။

ေအာ္- "ျပည္သူသာ အမိ ျပည္သူသာ အဖ " ဆိုတာ ယခင္တုန္းကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တပ္ထဲ၀င္လာ ကတည္းက ၾကားေနက်စကား၊ သို႔ေသာ္ အမွန္၀န္ခံရလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေလးေလးနက္နက္ မေတြးခဲ့၊ မစဥ္းစားခဲ့၊ အမွတ္တမဲ့ ေနခဲ့သည္။ ျပည္သူေတြႏွင့္ ထိေတြ႔မႈနည္းခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူေတြႏွင့္ ကင္းကြာခဲ့ၾကသည္။ ျမစိမ္းေရာင္၊ ေရႊ၀ါေျမစေသာ စစ္ဆင္ေရးေတြ ထြက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ၏ ခံစားခ်က္ကို အနည္းအက်ဥ္း သိခဲ့ရသည္။ ယခုျပည္သူဆုိတာ ေပ်ာက္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ေတြက တပ္မေတာ္သာအမိ တပ္မေတာ္သာ အဖ ဆုိၿပီး ျပည္သူေတြကို အေမွာင္တုိက္ထဲ ထည့္ထားၾကသည္။ အက်ဥ္းခ်ထားၾကသည္။ ေစာ္ကားခ်င္တုိင္း ေစာ္ကားေနၾကသည္။ ယခု ျပည္သူသာ အမိ ျပည္သူသာ အဖ ဆုိသည့္စကား ကုိ စာေတြ႔မဟုတ္၊ ကိုယ္ေတြ႔သိခဲ့ရၿပီ ၊ခံစားတတ္လာရၿပီ၊ ျပည္သူေတြရဲ႔ တန္ဖိုး အဖိုးျဖတ္ မရေအာင္ ႀကီးမားေၾကာင္း ပို၍ သိခဲ့ရၿပီ၊ ျပည္သူေတြသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ ေက်းဇူးရွင္၊ ယခု ကြ်န္ေတာ္စားေန ၀တ္ေန သံုးေနတာေတြသည္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကိုယ္ပုိင္ေငြေၾကး၊ ကိုယ္ပိုင္အစြမ္းအစျဖင့္ စားေန၊ ၀တ္ေန သံုးေနတာမဟုတ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မိဘရင္းေတြ ေကြ်းေန ေပးေနတာမဟုတ္၊ တပ္က ေကြ်းေန ေပးေနတာ မဟုတ္၊ ျပည္သူေတြ မရွိသည့္ၾကားက ေကြ်းေန ေပးေနၾကသည္။ ထမင္းထုပ္ေတြ ဖြင့္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ေကာင္းေပ့ ညြန္႔ေပ့ ဆိုေသာ ထမင္း ဟင္းမ်ား ကိုေတြ႔ရသည္။ ခ်ိဳခ်ဥ္ သၾကားလံုးမ်ား ထည့္ေပးလုိက္ေသးသည္။ ျပည္သူေတြေတာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေလာက္ ေကာင္းေကာင္းစားရမည္မထင္၊ အ၀တ္အစား ဆင္ေပးသည္။ တယ္လီေဗးရွင္း ေရဒီယို ကက္ဆက္ အပိုင္စားေပးထားသည္။ မိဘရင္းပင္ ဤသို႔ ထားႏိုင္မည္လား၊ ျပည္သူတုိ႔၏ ေမတၱာ ေစတနာသည္ ႀကီးမားဘိ သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေဘးမသီ ရန္မခေအာင္ အားလံုးက ၀ိုင္း၀န္း ေစာင့္ေရွာက္ေပးသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အျပင္မထြက္လိုက္ႏွင့္ ထြက္လိုက္သည္ႏွင့္ ျပည္သူေတြ ၀မ္းပန္းတသာ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ႀကိဳဆုိၾကသည္။ စစ္တပ္ကို ခါးခါးသီးသီး ရြံမုန္းေနေသာ ျပည္သူတုိ႔သည္ “ဒို႔ကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့သည့္ အယုတ္တမာ အာဏာရွင္၏ အစြယ္အပြားေတြ” ဟု သာ သေဘာထားၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို ဥပကၡာျပဳ အၿငိဳးထားခဲ့ပါမူ ယခုေလာက္ဆုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ ကံၾကမၼာသည္ ေတြးပင္ မေတြးရဲေတာ့၊ ျပည္သူေတြသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ အမိအဖ ဆုိပါလွ်င္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ ညီငယ္ ညီမငယ္မ်ားသာ ျဖစ္မည္ေပ့ါ။ ဒီညီငယ္ ညီမငယ္ မ်ားသည္ သူတို႔၏ အကိုႀကီး အကိုလတ္၊ အကိုငယ္ျဖစ္ေသာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ျဖင့္ မ်က္ႏွာ ညႇိဳးမွာကိုပင္ မၾကည့္ရက္၊ သူတုိ႔ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ အစြမ္းကုန္ ျဖည့္ဆည္းေပးၾကသည္။ သူတုိ႔၏ ကိုယ္ခႏၶာကို တံတိုင္းသဖြယ္ ကာရံ ေပးထားသည္။ အၿပံဳးပင္ မပ်က္ၾက၊ မၿငီးျငဴၾက၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ယူရမည့္ တာ၀န္ကုိ သူတို႔ ယူေနၾကရၿပီ၊ သူတုိ႔ကို ေနာက္မွာထားၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေရွ႔မွ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးရမည္ေပ့ါ။ ကာကြယ္ေပးရမည္ေပ့ါ၊ ခုေတာ့ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါလား၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တာ၀န္မေက်ပါလား၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အလြန္တာ၀န္မဲ့ေနေလၿပီ၊ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေလ အလြန္တရာ မွ ရွက္ဖုိ႔ ေကာင္းေလေလ။ (၁၃) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္တြင္ တပ္မွ အရာရွိတခ်ိဳ႔ႏွင့္ အရာခံ ဗိုလ္တခ်ိဳ႔ ေရာက္လာၿပီး ရဲေဘာ္မ်ား တပ္စခန္းသို႔ ျပန္၀င္လာၾကရန္ စည္းရံုးၾကသည္။ ဤတြင္ ရဲေဘာ္သံုးပံုတပံုေလာက္မွာ ဟုတ္ႏုိးႏိုးျဖင့္ တပ္ထဲ ျပန္၀င္လုိသူမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။ ဤကိစၥကို အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ ႒ာနျဖစ္ေသာ ကက(ေလ) ကလည္း တပ္ထဲ ျပန္လာရန္ မၾကာခဏ လာေျပာသည္။ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ ေဒၚႏုႏုေအးက လံုး၀ျပန္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ျပန္ေျပာသည္။ ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ႏွင့္ ကိုယ္ထြက္လာၿပီးမွ ဘာေၾကာင့္ ျပန္၀င္ရမည္နည္း။ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ကြ်န္ေတာ့္ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ နီးစပ္ရာတုိ႔က ကဲ့ရဲ႔ေလွာင္ေျပာင္ၾကေပ ေတာ့မည္။ ၿပီးေတာ့ အေရးမယူဘူးဆိုကာ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္၊ ဒီလိုလုပ္လွ်င္ ဒီလိုျဖစ္တတ္သည္ကို ဤအေရးအခင္းတြင္ မပါ၀င္ကတည္းက ႀကိဳတင္တြက္ဆထားၿပီးျဖစ္သည္။ ကြ်န္ေတာ့္ကို ခုမွ လူအထင္ႀကီး ေအာင္ ေျပာေနသည္ဟု ထင္ေကာင္းထင္ၾကေပမည္။ သို႔ေသာ္ခုိင္လံုေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ ေျပာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စစ္တပ္တြင္ အလကားေနရင္း ေသာက္ျမင္ကပ္ပုဒ္မ (၆၅) ျဖင့္ အေရးယူေနတတ္သည္။ ယခုကိစၥသည္ ပုဒ္မ(၆၅) ထက္ အဆေပါင္း တရာမက အျပစ္ႀကီးေလးသည္။ တန္းျပည့္စစ္မႈထမ္းခ်ိန္ဟု သတ္မွတ္၍ ရႏိုင္ေသာ ယခုလို ကာလမ်ိဳးတြင္ ဂ်ဴတီပို႔စ္မွ ကိုက္(၅၀) အကြာ ထြက္မိလွ်င္ပင္ ပစ္ခတ္ခြင့္ရွိေလရာ ယခု ကြ်န္ေတာ္ ေရာက္ရွိေနေသာေနရာမွာ ဂ်ဴတီပို႔စ္ မွ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြာေ၀းေနေလၿပီ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆႏၵျပေသာ စက္တင္ဘာလ(၉) ရက္ေန႔သည္ ကိုယ့္အိပ္ရာလိပ္ ကုိယ္ယူၿပီး ရံုးသို႔ လာရမည္ဟု အမိန္႔ထုတ္ထားေသာ အခ်ိန္ကာလျဖစ္သည္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ဌာနအေၾကာင္း ကိုယ္သိသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တပ္မွဴး ေလ/၁၂၃၁ ဗုိလ္မွဴးျမေအာင္သည္ ဤကိစၥကို တာ၀န္ယူမည္မဟုတ္။ စခန္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးႀကီးဘဆန္းကလည္း စစ္စည္းကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ တေရြးသားမွ် အေလွ်ာ့ေပးလိမ့္မည္ မဟုတ္။ မ်က္ႏွာအေနအထားကပင္ ဘယ္အခ်ိန္ၾကည့္ၾကည့္ (ကြ်န္ေတာ္ေတြ႔ရသည့္ အခ်ိန္တိုင္း) တင္းမာေနသည့္လူ၊ ဒီေတာ့ တာ၀န္ယူသည္၊ ဘာမွ်မျဖစ္ေစရ ဆုိသည္မွာ ေရေပၚအရုပ္ေရးလွ်င္ ထင္ခ်င္ထင္မည္၊ စကားေလးတခြန္း (သတိမထားမိဘဲ) အမွတ္မထင္ ေျပာမိသည့္အတြက္ပင္ ေရၾကည္အုိင္ ေရာက္ၿပီး ဘ၀ပ်က္ဘူးသူတုိ႔ ရွိခဲ့ဖူးသည္။

ကတိ အထပ္ထပ္ေပးၿပီး အေရးမယူ ဆုိသည့္တိုင္ တပ္ကိုျပန္သြားလွ်င္ အလိုလို မ်က္ႏွာငယ္ရေတာ့မည္။ ေစာင့္ၾကည့္ခံရေတာ့မည္၊ ကိုယ္မွန္သည္ထင္၍ လုပ္လိုက္သည့္ကိစၥကို မွားပါသည္ဟု ခံ၀န္ခ်က္ ေပးရေတာ့မည္။ (စစ္တပ္၏ အစိတ္အပိုင္း တစိတ္တေဒသျဖစ္သည့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ စစ္တပ္၏ မွားယြင္းေသာ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္) ျပည္သူလူထု ေရွ႔၀န္ခ်ေတာင္းပန္ ဒူးေထာက္ရသည္က လိပ္ျပာ သန္႔လွသည္။ ျပည္သူသာအမိ ျပည္သူသာအဖ မဟုတ္ပါလား။ (၁၇) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ (၁၂) နာရီခန္ ့တြင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ထမင္းစားေသာက္ၿပီး အျပင္သြားသူသြား၊ အနားယူသူယူ၊ စကားေျပာသူေျပာ၊ လုပ္စရာ ရွိတာ လုပ္သူႏွင့္ ရွိေနၾကခိုက္ အျပင္ထြက္သြားေသာ ထြန္းထြန္းႏိုင္ (PLF) အူယားဖားယား ေျပး၀င္လာၿပီး “ေဟ့ အားလံုး အျမန္ယူနီေဖာင္း၀တ္ၾက၊ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ စစ္တပ္က ဆႏၵျပသူေတြကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ေနၿပီ၊ ငါတို႔ လုိက္သြားၾကမယ္။ ေၾကာက္တဲ့သူေတြ ေနခဲ့ၾက” ဟု အသံကုန္ေအာ္ေျပာရင္း သူ႔အိပ္ယာနားသို႔ ေျပးကာ ယူနီေဖာင္း ေကာက္၀တ္သည္။ သူ႔အနီးတ၀ိုက္တြင္ ရွိေနေသာ ကြ်န္ေတာ္အပါအ၀င္ ရဲေဘာ္မ်ားက ၾကားလိုက္သျဖင့္ “ဟာ ဟုတ္လား” ဆုိၿပီး ၀ုန္းကနဲထကာ အနီးရွိ ယူနီေဖာင္းကို အျမန္ေကာက္၀တ္ၾကသည္။ (အခန္းက်ယ္သျဖင့္) ကိုယ့္အလုပ္၊ ကိုယ့္အာရံု၊ ကိုယ့္စကား၀ုိင္းႏွင့္ နစ္ေျမာေနၾကသူမ်ားမွာ ရုတ္တရက္ ဘာမွန္း မသိၾက။ ထြန္းထြန္းႏိုင္ ေဒါသထြက္ၿပီး “ေဟ့ ေျပာေနတာ မၾကားဘူးလား။ ဟုိမွာ ေသနတ္နဲ႔ပစ္ေနၿပီ၊ လူေတြ ရုတ္ရုတ္ ျဖစ္ေနၿပီ၊ စစ္သားျဖစ္ၿပီး ေၾကာက္ေနၾကရင္ ထမီ၀တ္ထားၾက၊ ဒီလုိေနရာမ်ိဳးမွာ ဒို႔၀င္မပါရင္ ဒို႔ေလာက္ တာ၀န္မဲ့တဲ့သူေတြ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ျပည္သူေတြေရွ႔မွာ မ်က္ႏွာမျပရဲေအာင္ မလုပ္ၾကနဲ႔၊ ဒါဒို႔ အတြက္ အခြင့္အေရးဘဲ ဟုေျပာရင္း ေဘာင္းဘီ ေကာက္စြပ္လိုက္သည္။ ထိုအခါမွ ရဲေဘာ္အားလံုးလည္း “ေဟ့ ဟုတ္တယ္၊ အကုန္ထြက္မယ္။” ဟု ေျပာေျပာဆုိဆုိ ယူနီေဖာင္း ထ၀တ္ၾကသည္။ တိုတိုေျပာရလွ်င္ ကမ္းနားလမ္း ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ အရပ္၀တ္ ၀တ္ထားၾကေသာ ဗုိလ္ႀကီးခင္ေမာင္ခ်ိဳ အပါအ၀င္ စစ္သား (၂၄)ေယာက္ကုိ ရဟန္းမ်ား ၿခံရံလ်က္ အျပင္သို႔ ေခၚထုတ္သြားႏုိင္ခဲ့သည္။ လက္နက္မ်ားကိုလည္း လွိ်ဳ႔၀ွက္ထုတ္ယူခဲ့ႏုိင္သည္။ ဦးတင္ဦး (NLD) က ရဲေဘာ္ေတြ ဤေနရာမွ အျမန္ထြက္ခြာၾကရန္၊ ေအာင္ဆန္းကြင္း မွ စစ္တပ္မ်ား ေရာက္လာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေျပာသျဖင့္ တန္းစီ လူစစ္ အျမန္ေလွ်ာက္ကာ စစ္ခ်ီသီခ်င္းမ်ား သံၿပိဳင္ ဟစ္ရင္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ နားခိုရာ သရက္ေတာ ေက်ာင္းတိုက္ဆီသို႔ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကသည္။ ေၾသာ္.... ယေန႔အဖုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တေတြ မွတ္ေက်ာက္တင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီ မဟုတ္ပါလား။

(၁၃) ရက္ေန႔တြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အင္အား တ၀က္သာ အျပင္ထြက္ ခ်ီတက္ၾကၿပီး က်န္လူအားလံုး ဂိတ္အသီးသီး တြင္လံုျခံဳေရးတာ၀န္ကိုေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္အတူပူးတြဲယူၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လက္နက္မ်ားနဲ႔မဟုတ္။ ညေန(၄း၁၅)နာရီတြင္ျမန္မာ့အသံမွ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို တပ္မေတာ္မွ သိမ္းယူလိုက္ေသာသတင္း ေၾကညာလုိက္ရာ လူမ်ားမွာ မင္သက္သြားၾကသည္။ တခါ ညေန(၆) နာရီတြင္ ဆႏၵျပျခင္း၊ တရားေဟာျခင္းႏွင့္ လမ္းေပၚတြင္ လူ (၅) ေယာက္ထက္ပို၍ မစုရဆုိေသာ ေၾကညာခ်က္ ထြက္လာျပန္သည္။ ၾကားရသူမ်ားမွာ က်ယ္ေလာင္စြာ “ေတာက္” ေခါက္၍ ခံျပင္းေဒါသထြက္စြာ သံပံုးမ်ား၊ ဓာတ္တုိင္မ်ားကို အဆက္မျပတ္ တီးကာ က်ယ္ေလာင္စြာ ေအာ္ဟစ္ၾကသည္။ ညေနကတည္းက အာကာတခြင္လံုး အံု႔မႈိင္းမႈိင္းျဖင့္ မုိးတဖြဲဖြဲ ရြာလာရာမွာ တညလံုးသဲႀကီး မဲႀကီး ရြာခ်လာပါေတာ့သည္။ ေၾသာ္- ခဲေလသမွ် သဲေရက်၊ ပန္းတိုင္ေရာက္ခါနီးမွ ေလွာ္တက္က်ိဳးရေလျခင္း။ (၁၉) ရက္ တနလာၤေန႔သည္ စိတ္မခ်မ္းသာစရာ အနိဌာရံုမ်ားႏွင့္ျပည့္ႏွက္ေနကာ လူတုိင္း လူတိုင္းနာက်ည္းခ်က္ တုိ႔ျဖင့္ အေျခအေန အလြန္တင္းမာေနသည္။ မနက္ ခုႏွစ္နာရီခြဲတြင္ ထြန္းထြန္းေအာင္ (ABSDF) အပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အခ်ိဳ ့ကြ်န္ေတာ္တို႔ အတန္တန္ တားေနသည့္ ၾကားက ၿမိဳ ့တြင္းသို႔ ခ်ီတက္ၾကသည္။ ေန႔လယ္ (၁) နာရီခန္႔တြင္ ထြန္းထြန္းေအာင္ တေယာက္ ငိုရႈိက္ရင္း ေရာက္လာကာ “မာမီ မာမီ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ကယ္ပါအံုး၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အဖြဲ႔ အပစ္ခံရလို႔ ေသကုန္ၿပီ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကုိ ပစ္မထားပါနဲ႔၊ ကယ္ပါအံုး။” ဟု ေျပာၿပီး ျပင္းထန္စြာ ငိုသည္။ မာမီႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ထိတ္ထိတ္ျပာျပာ ျဖစ္သြားကာ သိခ်င္ေဇာျဖင့္ ေမးၾကသည္။ ထြန္းထြန္းေအာင္က အသံကိုထိန္းၿပီး “မာမီတို႔ တားတဲ့ၾကားက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ၿမိဳ ့ထဲ ခ်ီတက္ၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လို ခ်ီတက္လာတဲ့ သူေတြေတြ႔လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အားတက္သြားၾကတယ္။ ပထမေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးပါဘဲ၊ ဒါေပမဲ့ ၀န္ႀကီးမ်ားရံုး ေရွ႔ေရာက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ၾကမၼာဆိုး ၀င္ေတာ့တာဘဲ၊ ေသနတ္သံေတြ ဘယ္ေခ်ာင္က ေပၚလာတယ္ မသိဘူး။ အျဖစ္အပ်က္က သိပ္ျမန္တယ္။

ပထမေရွ႔ဆံုးက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပံုနဲ႔ အလံကိုင္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ေခြကနဲ လဲက် သြားတယ္။ ဓာတ္ပံုကိုင္လ်က္ဘဲ၊ သူတို႔တမင္ ေရြးပစ္ၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အဖြဲ႔ေတြ ပံုကနဲ၊ ပံုကနဲ လဲက်သြားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဒါသေတြ ေပါက္ကြဲကုန္ၾကတယ္။ ပစ္ခတ္ေနတဲ့ ၾကားက အတင္းဘဲ ေရွ႔ကို တုိးထြက္ၾကတယ္။ ေသနတ္ထိထားတဲ့သူေတြကို သြားဆြဲၾကတယ္။ တေယာက္ၿပီး တေယာက္လဲက်သြားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သာ အထိအခိုက္မရွိဘဲ လြတ္လာတာ၊ မာမီကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေသကုန္ၿပီ၊ မာမီ့ သားေတြ၊သမီးေတြ ေသကုန္ၿပီ၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို ပစ္မထားပါနဲ႔” ဟု ေျပာရင္း ထြန္းထြန္းေအာင္မွာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္ျမင္ေယာင္ လာဟန္ျဖင့္ အိေျႏၵပင္ မဆည္ႏုိင္ဘဲ သည္းထန္စြာ ငိုပါေတာ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း အလြန္ စိတ္ထိခိုက္ၾကကာ အခ်ိဳ ့ဆုိလွ်င္ ၾကမ္းျပင္ကို လက္သီးျဖင့္ ထိုးသည္။ မာမီက ထြန္းထြန္းေအာင္ေခါင္းကို ပြတ္ရင္း “သား မာမီတုိ႔ လံုး၀ စိတ္မေကာင္းဘူးကြယ္။ ဒီေကာင္ေတြ သိပ္ရက္စက္တယ္။ လူစိတ္မရွိၾကဘူး။ ဘာမွမပူနဲ႔၊ မာမီ သားတို႔ကို ပစ္မထားဘူး။” လုိ႔ ေျပာရင္း အသံေတြ တုန္ေနသည္။ ခန္းမက်ယ္ႀကီးတခုလံုး ေၾကကြဲစရာ သတင္းစကားေၾကာင့္ တိတ္ဆိတ္ညိမ္သက္ေနသည္။ ေနာက္တေန႔ ညေန(၃) နာရီခန္႔တြင္ အေျခအေန လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္လာသည္။ သရက္ေတာေက်ာင္းတုိက္သုိ႔ စစ္တပ္လာ၀ုိင္းမည္ဟူေသာ သတင္းေၾကာင့္ပင္။ ခဏၾကာေတာ့ စစ္တပ္လာေနၿပီ ဆုိေသာ သတင္းေၾကာင့္ သူ႔အဖြဲ႔ႏွင့္သူ တိမ္းေရွာင္ၾကရန္ စတင္ၾကပါၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား မွာလည္း လက္နက္မ်ားႏွင့္အတူ (နာရီစင္ရွိရာ ဂိတ္မွ) ခပ္သုတ္သုတ္ ထြက္ၾကပါေတာ့သည္။ တုိက္အိမ္ မ်ားအသီးသီးမွ ထြက္ၾကည့္ေနၾကေသာ လူမ်ားက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို လက္ခုပ္ၾသဘာ ေပးၿပီး (ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေျခအေနကို သိသျဖင့္) ႀကိဳက္သည့္အိမ္တြင္ တက္ေနၾကရန္ အလုအယက္ ေခၚၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား မ်ားလည္းပါၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ ေလးထပ္တုိက္ အေပၚဆံုးထပ္တြင္ရွိေသာ တခုေသာ အခန္းသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ အိမ္ရွင္မိသားစုက ဘာမွပူစရာ အားနာစရာမလုိ၊ ေအးေအးေဆးေဆး အနားယူႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာကာ ခ်က္ခ်င္းပင္ ထမင္းဟင္း ခ်က္ေကြ်းသည္။ ဘဲဥဟတ္ဘြိဳင္ ဆီျပန္ ခ်က္ထားေသာ ဟင္းႏွင့္ ငပိတို႔စရာ အစံုအလင္ပါ၀င္ေသာ ထမင္း၀ိုင္းသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အတြက္ နတ္သုဒၵါတမွ် ၿမိန္ယွက္ေစပါသည္။ ညေန(၆း၃၀) ခန္႔တြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔သည္ အခ်က္ျပ သေကၤတျဖင့္ လူစုၾကၿပီး ဗဟုိစည္သို႔ ဦးတည္ ထြက္ခြာသြားၾကသည္။ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ကို သီးသန္႔ခြဲထုတ္လိုက္ရာ ကြ်န္ေတာ္ အပါအ၀င္ လက္နက္ကိုင္ အေယာက္ (၂၀) သည္ ဗဟိုစည္ ရပ္ကြက္ရွိ မူလတန္းေက်ာင္းတြင္ ေနရာယူၾကသည္။ ခိုင္ခန္႔ေသာ အုတ္တုိက္ေက်ာင္းျဖစ္ၿပီး ေဘးတြင္ အုတ္တံတုိင္းမ်ားက ကာရံထားသည္။ မူလတန္းေက်ာင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ဧရိယာအေတာ္က်ယ္သည္။ ခိုင္ခန္႔ေသာ၀င္းတံခါးရွိသည္။ ေဘးႏွစ္ဘက္ႏွင့္ ေက်ာင္းေနာက္ဘက္တြင္ လူေနအိမ္မ်ား ၀ိုင္းရံထားသည္။ ေက်ာင္းေရွ႔ဘက္တြင္ ေျဖာင့္ျဖဴးေသာ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း ရွိသည္။

လူထုက ထမင္းထုပ္မ်ား လာပို႔ၾကသျဖင့္ ေမွာင္ႀကီးမဲမဲတြင္ ထမင္းစားၾကရသည္။ အခိ်န္က ည (၁၀) နာရီခန္႔ ရွိၿပီ။ တရပ္ကြက္လံုး အေမွာင္ထုထဲတြင္ တိတ္ဆိတ္ေနသည္။ ေခြးေဟာင္သံပင္ မၾကားရ၊ ဒီလိုျဖင့္ အလွည့္က် ကင္းေစာင့္ရင္း မုိးလင္းခဲ့သည္။ မုိးလင္းသည့္တုိင္ ပတ္၀န္းက်င္တခြင္တြင္ ရွင္းလင္းေနသည္။ လူရိပ္လူေယာင္ မေတြ႔ရ၊ (၇) နာရီေလာက္က်မွ လူေတြ လႈပ္ရွားသြားလာၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေရာက္ေနေသာ ေက်ာင္းထဲတြင္ပင္ လူေတြ သြားလုိက္လာလုိက္ျဖင့္ ရႈပ္ေနသည္။ ေက်ာင္းေစာင့္ႀကီးက စိုးရိမ္ၿပီး “ခင္ဗ်ားတုိ႔ အ၀င္အထြက္ သိပ္မလုပ္ၾကနဲ႔၊ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ဒီရပ္ကြက္ထဲမွာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ရွိတယ္ဆုိတာ သူတုိ႔သိေနၾကၿပီဟု ေျပာသည္။ (၉) နာရီခန္႔တြင္ လူရွင္းသြားၿပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ လက္နက္ကိုင္ တစုသာ ရွိေနသည္။ ဒုတပ္ၾကပ္ ခင္ေမာင္ျမင့္က “ေတာက္- ဒီအတုိင္း ၿငိမ္ေနမယ့္အစား အျပင္ထြက္ခ်လုိက္ခ်င္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔တြင္ လက္နက္ရွိေနသျဖင့္ လံုး၀ေၾကာက္စိတ္မရွိ၊ ကြ်န္ေတာ့္လက္ထဲတြင္ ဘီေအ-၆၃ (ဂ်ီးသရီး) ကိုင္ထားၿပီး က်ည္အျပည့္က်ည္ေဘာက္ (၅) ေဘာက္ ႏွင့္ ၇.၆၂ က်ည္၊ဆံ့သေလာက္ထည့္ထားေသာ ဟားပါးဆုိက္ကို ပခံုးတြင္ သိုင္းလြယ္ထားသည္။ လက္ပစ္ဗံုးမ်ားလည္း ရွိသည္။ တပ္ၾကပ္ႀကီး တင္ဦးကေတာ့ ကာဘုိင္လြယ္ၿပီး ကင္းေစာင့္ေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဒီမွာ ရွိေနတာ စစ္တပ္ကသိေနသျဖင့္ ဘယ္ေတာ့ ေရာက္လာမလဲဆုိတာ ေစာ့င္ေနတာ ကိုက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ မႀကိဳက္၊ “ငါေတာ့ ထြက္ခ်လုိက္ခ်င္ၿပီ” ဟု ၁၆ သန္းထြန္းက စိတ္မရွည္စြာ ေျပာသည္။ ထိုစဥ္ ေက်ာင္းေစာင့္ႀကီး အူးယားဖားယား ေျပးလာၿပီး “ေဟ့ နာရီစင္ဘက္က စစ္ကားေတြ မဲကနဲ မဲကနဲ တက္လာၾကၿပီ၊ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ” ဟု ထိတ္လန္႔စြာ ေအာ္ဟစ္ ေျပာဆုိလိုက္ရာ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ရွိ အိမ္မ်ားမွ ၾကားသြားသျဖင့္ “အမေလး ဒုကၡေရာက္ေတာ့မည္ထင္ပါရဲ႔” တိတ္လန္႔စြာ ေအာ္ၾကရင္း ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ကုန္ၾကၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း ၿဗံဳးကနဲ အျပင္ေျပးထြက္ၿပီး “ေဟ့ အားလံုး ေနရာယူ။ ဘာမွ မေၾကာက္ၾကနဲ႔။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အေသခံ တုိက္ၿပီး ကာကြယ္မယ္” ဟု ေျပာရာ “ဒုိ႔အိမ္ေတြေတာ့ ပ်က္ပါၿပီ” ဟု ေျပာေျပာဆုိဆို ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အိမ္တုိင္းလိုလို ေျပးသူေျပး ပုန္းြသူပုန္း ျဖင့္ ဆူညံေနသည္။ လူငယ္မ်ားကေတာ့ “ရပ္ကြက္ပ်က္ခ်င္ ပ်က္ပေစ၊ ကိစၥမရွိဘူး အကိုတုိ႔ ခ်သာခ်၊ က်န္ေတာ္တုိ႔ ပါ ၀င္ခ်မယ္။ အေျခအေနမေကာင္းရင္ ေနာက္ဘက္က အုတ္တံတုိင္း ေက်ာ္ၿပီး ႀကိဳက္တဲ့အိမ္တက္ေန။ ဟိုမွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေလွခါးေထာင္ထားမယ္။” ဟု ေျပာသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဟာျပည္သူေတြေရွ႔မွာ သတၱိေၾကာင္ သူမ်ား လံုး၀ မျဖစ္ေစရ။ ဒီေနရာတြင္ ျပည္သူေတြ ဘက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရွိသည္ကို လက္ေတြ႔ ျပသရမည္ မဟုတ္ပါလား။ ရပ္ကြက္သားေတြေတာင္ တုတ္၊ ဓါး၊ ေလးဂြ ကိုင္ၿပီး တုိက္ပြဲ၀င္ၾကမည္ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဘာေၾကာင့္ေနာက္တြန္႔ရမည္နည္း။ ၿပီးေတာ့ ထြန္းထြန္းေအာင္၏ ရိႈက္ႀကီးတငင္ ငိုေၾကြးေနေသာ အသြင္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ အာရံုတြင္ စြဲေနသည္။ ဒီေန႔သည္ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ ေနာက္ဆံုးေန႔ဟု ထင္မွတ္ထားသည္။ အသီးသီးေနရာယူၿပီး ရန္သူအလာကို ေစာင့္ေနၾကသည္။ ေက်ာင္း၀င္းတံခါး ပိတ္ထားသည္။ ရုတ္တရက္ ၀င္၍ ရမည္မဟုတ္။ “ေဟာ လာပါၿပီ၊ တစ္စီး၊ ႏွစ္စီး အားလံုး (၇) စီး။ သို႔ေသာ္ ကားတန္းႀကီးသည္ လံုး၀ မရပ္ တေျဖးေျဖးခ်င္း ေရွ႔သို႔သာ ဆက္သြားေနသည္ကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အတုိင္းသား ေတြ႔ေနရသည္။ ကားေတြမွာ လူသိပ္မပါ။ တစီးလွ်င္ (၂၀) ၀န္းက်င္သာ ရွိမည္။ ေက်ာင္း၀င္းထဲ လွမ္းၾကည့္သြားၾကသည္။ သတင္းရထား ပါလ်က္ ဘာေၾကာင့္ ေက်ာ္သြားပါလိမ့္။ အေျခအေန ေအးေဆးသြားၿပီ ရပ္ကြက္လူထု ခုမွ ဟင္းခ် ႏိုင္ေတာ့သည္။ “ေတာ္ပါေသးရဲ႔၊ ငါတုိ႔ ရပ္ကြက္ ပ်က္ၿပီထင္ေနတာ” စသျဖင့္ တေယာက္တေပါက္ ေျပာေနၾကသည္။ ေနာက္မိနစ္ (၂၀) ခန္႔ အၾကာတြင္ ဘုန္းႀကီး (၂) ပါးႏွင့္ “န၀တ” မွလႊတ္လုိက္သူတစု ေရာက္ရွိလာၿပီး သူတို႔ထံ လက္နက္မ်ားအပ္ရန္ ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စစ္ေဒသမွဴးက လံုး၀ တာ၀န္ယူေၾကာင္း၊ လက္နက္မ်ားရွိလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က “တပည့္ေတာ္တုိ႔ လံုး၀မအပ္ႏိုင္၊ စစ္ေဒသမွဴးကိုလည္း လံုး၀မယံု၊ ႀကိဳက္တဲ့သူလာခဲ့၊ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ခံတုိက္ရန္ အသင့္ရွိသည္” ဟု ေလွ်ာက္ရာ လက္ေလွ်ာ့ျပန္သြားၾကသည္။ ခဏၾကာေသာ္ ရပ္ကြက္လူငယ္မ်ားက ထမင္းထုတ္မ်ားလာပို႔ရင္း “အကိုတုိ႔ ေရွာင္ေနၾကရင္ ေကာင္းမယ္။ ဒီမွာ အေျခအေန မေကာင္းဘူး။” ဟု ေျပာသည္။ ေနာက္ တနာရီခန္႔အၾကာတြင္ ဘုန္းႀကီး (၂) ပါးေရာက္လာျပန္ၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ နားခ်သည္။ ရပ္ကြက္လူထုကလည္း လက္နက္အပ္ၿပီး ေရွာင္ေနၾကတာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ တုိတိုေျပာရလွ်င္ ရပ္ကြက္လူထု၏ ဆႏၵအရ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အခ်င္းခ်င္း ညႇိႏႈိင္းၾကၿပီး လက္နက္အပ္ရန္ သေဘာတူ လုိက္သည္။ ဘုန္းႀကီး (၂) ပါးႏွင့္ အျခားသူ အားလံုးကို အျပင္ထြက္ခုိင္းလုိက္ၿပီး တံခါးပိတ္ လိုက္သည္။ ခဏအၾကာတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ (၂) ေယာက္တတြဲ၊ (၃) ေယာက္ တတြဲျဖင့္ အေနာက္ဘက္ အုတ္တံတုိင္းမွ ေက်ာ္ၿပီး သရက္ေတာေက်ာင္းတုိက္သို႔ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ၿပီးထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ေကာင္းကင္ တခုလံုး အံု႔မႈိင္းေနၿပီး မုိးဖြဲဖြဲရြာေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ အစိတ္အပိုင္း ျဖဳတ္ယူလာေသာ ဂ်ီသရီး(၃) လက္၊ က်ည္ (၁၈၀၀) ႏွင့္ လက္ပစ္ဗံုး အခ်ိဳ႔ ပါလာတာ ကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ မသိလိုက္ၾက။

လြန္ခဲ့ေသာ ရက္အနည္းငယ္ခန္႔က လူမ်ားျဖင့္ စည္ကားခဲ့ေသာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ သပိတ္စခန္း သရက္ေတာ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးသည္ ယခုေတာ့ တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေက်ာင္းတုိက္အတြင္း အေတာ္ကေလး ေလွ်ာက္မိေသာအခါ အကြယ္တစ္ခုမွ ေတာသူအသြင္ရုပ္ဖ်က္ထားေသာ ေက်ာင္းသူ တေယာက္ ထြက္လာၿပီး “အကိုတုိ႔ လူေတြ ဟုိဘက္မွာ ရွိတယ္။ လာ ကြ်န္မ လိုက္ပို႔ေပးမယ္” ဟု ေျပာၿပီး ေခၚသြားသည္။ တုိတုိေျပာရလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လူမ်ား ျပန္ဆံုၾကၿပီး ကုိယ့္လမ္းေၾကာင္းကို ကိုယ္ ေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ ့က နီးစပ္ရာ ေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟရွိရာ နယ္မ်ားသို႔ သြားၿပီး ေရွာင္ၾကမည္။ အခ်ိဳ ့တပ္ထဲ ျပန္၀င္ၾကမည္၊ စသျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကကာလူစု ခြဲၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ မာမီ၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ တခ်ိဳ႔ တုိ႔က သရက္ေတာေက်ာင္းတုိက္ တတုိက္တြင္ လွ်ိဳ ့၀ွက္ေနၾကသည္။ သူတို႔က ကြ်န္ေတာ္တို႔ စားေသာက္ရန္ ဆန္အိတ္ (၁၀) အိတ္ စီစဥ္ေပးသည္။ (၂၃) ရက္ မနက္တြင္ ေက်ာင္းသားအဖဲြ႔ တဖဲြ႔ ေရာက္လာၿပီး ရေနာင္းတြင္ လက္နက္ရဖို႔ အဆက္အသြယ္ ရထားၿပီ၊ သြားယူဖို႔ဘဲ က်န္ေတာ့တယ္” ဟု ေျပာရာ မာမီက “ငါတုိ႔ အဖဲြ႔လိုက္သြားမယ္။”ဟု ေျပာသည္။ (သုိ႔ေသာ္ သြားခါနီးမွ တင္းၾကပ္ေသာ လံုၿခံဳေရးမ်ားေၾကာင့္ အစီအစဥ္ပ်က္သြားသည္။) ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔တဖြဲ႔ကလည္း စစ္သင္တန္းေပးရန္ အကူအညီေတာင္းသျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သင္တန္းသြားေပးရသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဒုတပ္ၾကပ္၀င္းထက္ ေလထီး(၁၆)ေရာက္လာၿပီး သူႏွင့္သူ႔ အဖြဲ႔ ပဲခူးသြားၿပီး လက္နက္သြားသယ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရုပ္ဖ်က္သြားရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၿပီး သူ႔အက်ၤီႏွင့္ ကြ်န္ေတာ့္ အက်ၤီလဲ၀တ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္က သတိထားသြားရန္ ေျပာရာ “ကိစၥမရိွ” ဟုဆုိကာ ဂ်ာကင္အိတ္ထဲမွ လက္ပစ္ဗံုးကို ထုတ္ျပသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အဖြဲ႔ ဤကာလမ်ားအတြင္း သတိႀကီးစြာထားၿပီး သြားလာလႈပ္ရွားေနရသည္။ အခ်ိဳ ့ေဆြမ်ိဳး မိဘမ်ားရွိရာ ေဒသမ်ားသို႔ ေရွာင္ကုန္ၾကၿပီ။ တပ္ၾကပ္တင္ႀကိဳင္ ဆုိလွ်င္ သဃၤန္းစီးေနၿပီ၊ အခ်ိဳ႔ဆုိ တပ္ထဲျပန္၀င္ရန္ စိုင္းျပင္းေနၾကၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ လွ်ိဳ႔၀ွက္ေနေသာ ေက်ာင္းတုိက္မွ ကိုရင္ေလးတပါးကလည္း အလြန္ကူညီေပးသည္။ ဆြမ္းခံသြားရင္းသတင္းစံု စမ္းေပးသည္။ သူကူညီေပးမႈေၾကာင့္ လက္ပစ္ဗံုးေရာင္းမည့္ အဖြဲ႔တဖြဲ႔ႏွင့္ ဆက္သြယ္မိသည္။ သို႔ေသာ္ ၀ယ္ရန္ေငြ မရွိသျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အတြက္ေပးထားေသာ ဆန္အိတ္အခ်ိဳ႔ ေရာင္းခ်ၿပီး ၀ယ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ထဲတြင္ ေငြရွိပါမွ သတင္းေပါက္ၾကားသြား၍ အေရာင္းအ၀ယ္ မျဖစ္ေတာ့ေပ။ ဒီအေတာအတြင္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဌာနမွ အရာရွိတစ္ဦးႏွင့္ အခ်ိဳ ႔ဆရာမ်ား လွ်ိဳ ႔၀ွက္ ေရာက္ရွိလာၿပီး ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ မာမီ ေဒၚႏုႏုေအးကို ဖမ္းရန္ အမိန္႔ေပးထားေၾကာင္း ရန္ကုန္မွ အျမန္ေရွာင္ရန္ စိုးရိမ္စြာ လာသတိေပးသည္။ ကြ်န္ေတာ္ေနေသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ ဦးဇင္းတစ္ပါးက “ကိုေအာင္ဖုန္းျမင့္ ခင္ဗ်ား ဘာဆက္လုပ္မယ္ စိတ္ကူးသလဲ” ဟု ေမးပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္က လုပ္မိသည့္ အလုပ္တစ္ခုအတြက္ လံုး၀ ေနာင္တမရေၾကာင္း ေရွ႔ဆက္လုပ္ဖုိ႔သာ ရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ တပ္ထဲသို႔ လံုး၀ျပန္၀င္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာလိုက္သည္။ “ဦးဇင္းလည္း အဲဒါဘဲ သေဘာက်တယ္၊ ဒီလုိဘဲ ျဖစ္ရမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာ ခင္ဗ်ားရွိရင္ ခင္ဗ်ားအတြက္ေရာ က်ဳပ္အတြက္ပါ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကေန အျမန္ေရွာင္ေစခ်င္တယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ လုပ္ငန္းေတြ ေအာင္ျမင္ေတာ့မွ က်ဳပ္ေက်ာင္းမွာ တသက္လံုး ႀကိဳက္သလို လာေနလွည့္ပါ။” ဟု ေျပာပါသည္။ ဦးဇင္းက ကြ်န္ေတာ့္အား ခင္ဗ်ားႏွင့္ က်ဳပ္ ဟု ေျပာဆုိသည္။ သုိ႔ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္သည္ နာရီစင္ ေရွ႔ရွိ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းသို႔ ေျပာင္းေရြ႔ ေနလိုက္သည္။ ၿပီးလွ်င္ စီစဥ္စရာ ရွိသည္မ်ားကို မာမီႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သည္။ ကြ်န္ေတာ္ေနေသာ ေက်ာင္းတုိက္မွ ဦးဇင္းသည္ ရဟန္းပ်ိဳ သမဂၢမွ ျဖစ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ့္ကို လုပ္ငန္းၿပီးေျမာက္သည္အထိ ဇြဲမေလ်ာ့တမ္း လုပ္ပါဟု တုိက္တြန္းအားေပးသည္။ စက္တင္ဘာလ (၂၇)ရက္ မနက္ (၅) နာရီတိတိတြင္ ကြ်န္ေတာ္ေနေသာ ေက်ာင္းမွ ဦးဇင္းကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သြားေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိၿပီးကန္ေတ့ာခဲ့သည္။

ဦးဇင္းလည္း စိတ္မေကာင္းစြာ မ်က္ရည္မ်ား ရစ္၀ဲၿပီး လုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးေျမာက္သည္အထိ ဇြဲမေလ်ာ့ဘဲ လုပ္ၾကရန္ ႏွင့္ ဦးဇင္းႏွင့္ ျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လံုး ႀကိဳဆုိေနၾကမည့္အေၾကာင္း ေျပာစရာ ရွိသည္မ်ား ေျပာဆုိမွာၾကားၿပီး ကြ်န္ေတာ္ျငင္းဆန္ေနသည့္ၾကားက တစ္ဆယ္တန္ အထပ္လိုက္ကို ထုတ္ေပးပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ သရက္ေတာ ေက်ာင္းတိုက္မွ ထြက္ခဲ့ရာ မၾကာမီ မာမီတုိ႔ အဖြဲ႔ရွိေသာ လသာလမ္းကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္အတူ အမွတ္(၅၀၂) ေလတပ္စခန္းမွ ဒုတပ္ၾကပ္ေသာင္းဦး (PLF) လည္း လုိက္ပါလာပါသည္။ ထုိ လသာလမ္းမွ လူငယ္မ်ားႏွင့္ လမ္းမိသားစုတုိ႔၏ ေက်းဇူးတရားကို ယခုထိတုိင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မေမ့ႏိုင္ပါ။ သူတုိ႔ လမ္းထဲသို႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရဲေဘာ္မ်ား ေရာက္ရွိလာသည့္ေန႔မွ စတင္၍ ခရီးထြက္မည့္ အခ်ိန္ထိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ လံုၿခံဳေရး အတြက္ လွ်ိဳ ့၀ွက္ ကင္းေစာင့္ေပးခဲ့ၾကပါသည္။ သတင္းမ်ား ေထာက္လွမ္းေပးၾကပါသည္။ စား၀တ္ေနေရး လုိေလေသး မရွိေအာင္ ေစတနာ ျပည့္၀စြာ တလေမ်ာ တာ၀န္ယူခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ထက္မွာမူ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ခရီးထြက္မည့္ ေန႔မွာ လမ္းခရီးအတြက္ ေငြလိုေၾကာင္း သိသျဖင့္ လူငယ္မ်ားက တစ္အိမ္တက္ဆင္း ေငြ လိုက္ေကာက္ခဲ့ရာ ေငြ (၂၀၀၀) ေက်ာ္ ရရွိခဲ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အသင္း (၂) သင္းမွ ေငြကူညီရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ထြက္မည့္ရက္ကို မဖ်က္ႏိုင္သည့္အတြက္ ထုိေငြကို မယူခဲ့ႏုိင္ပါ။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သြားၾကေတာ့မည္ကို သိေသာ လမ္းသူလမ္းသားမ်ားက မ်က္ရည္မ်ား ေ၀့၀ဲကာ စိတ္မေကာင္းျခင္း ႀကီးစြာ လာေရာက္ႏႈတ္ဆက္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ ့အမ်ိဳးသမီးမ်ားက သူတို႔လည္ပင္းမွ ေရႊဆြဲႀကိဳးမ်ားကုိ ဆတ္ကနဲ ဆြဲျဖဳတ္ၿပီး “ေရာ့ အကိုတုိ႔ ဒီဆြဲႀကိဳးေတြ ယူသြားၾက၊ အကိုတို႔ လိုအပ္သလို သံုးၾကပါ” ဟု ေျပာၿပီးအတင္းေပးၾက ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က အထပ္ထပ္ အခါခါ ျငင္းသျဖင့္ လက္ေလွ်ာ့ သြားၾကၿပီ “အကိုတုိ႔ ကိစၥေတြ ၿပီးလို႔ ျပန္လာရင္ ညီမတို႔ ဆီ လာျဖစ္ေအာင္ လာၾကပါ။ ညီမတုိ႔ အားလံုး ေမ်ွာ္ေနမယ္၊ အကိုတုိ႔ကို ညီမတုိ႔ အားလံုး လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ႀကိဳဆုိေနပါတယ္၊ ေအာင္ပြဲနဲ႔ အတူ ျပန္လာႏုိင္ပါေစဟု ေျပာရင္း မ်က္ရည္၀ဲေနသည့္ အျပင္ အခ်ိဳ ့မွာ ငိုေၾကြးေနၾကပါသည္။ လူႀကီးမိဘမ်ားကလည္း “ရဲေဘာ္ေတြ ေအာင္ပန္းနဲ႔ အတူ ျပန္လာႏိုင္ၾကပါေစ၊ ရဲေဘာ္ေတြ ျပန္လာရင္လည္း ေနဖို႔ စားဖို႔ ဘာမွ မပူနဲ႔ အားလံုး တာ၀န္ယူတယ္” ဟု ေျပာပါသည္။ သူတို႔တေတြ၏ ႀကီးမားလွေသာ ေမတၱာေစတနာမ်ားသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အားလံုးကို ဘာျပန္ေျပာရမွန္း မသိေအာင္ ခံစားခ်က္ ႀကီးမားေစ၍ မ်က္ရည္၀ဲေစခဲ့ပါသည္။ ေၾသာ္ “ျပည္သူသာ အမိ၊ ျပည္သူသာ အဖ” မဟုတ္ပါလား။ ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ (၂၇) ရက္ အဂၤါေန႔တြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေလတပ္မွ (၇) ေယာက္အဖြဲ႔သည္ ပထမအသုတ္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ေန႔တြင္ မာမီ ေဒၚႏုႏုေအး အပါအ၀င္ ရဲေဘာ္ (၄) ေယာက္အျပင္ ထြန္းထြန္းေအာင္ ပါ၀င္ေသာ ေက်ာင္းသား တဖြဲ႔သည္ ဒုတိယ အသုတ္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ က်ိဳက္ေကာ၊ ေနာင္ကုလား ရွမ္းရြာသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။ ထုိမွ တဆင့္ ေျခလွ်င္ ခရီးျဖင့္ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အထပ္ထပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ကာ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲ၊ အႏၱရာယ္ေျမာက္မ်ားစြာကို အံတု ရင္ဆုိင္ျပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ KNU လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမသို႔ (၁၉၈၈)ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလ ဒုတိယပတ္ အကုန္တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါ ေတာ့သည္။ ယေန႔ထက္တိုင္ ကြ်န္ေတာ့္ရင္ထဲတြင္ တုန္ရင္ျမည္ဟီးေနသည္မွာ “ျပည္သူသာအမိ ျပည္သူသာအဖ”။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ မုခ်က်ဆံုးရမည္။

စာဖတ္သူမ်ားအားလံုးကိုထာ၀စဥ္ေလးစားလ်က္
ဘုန္းျမင့္

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ဆိုရာဝယ္

Saturday, 15 August 2009
ခင္မမမ်ဳိး

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ေရပန္းအလြန္စားခဲ့တဲ့ စကားလံုးေလးေတြ ရွိပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္က ေရပန္းစားခဲ့တဲ့ လံုးဝလြတ္လပ္ေရး၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေရး၊ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး (ဝါ) အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး (National Reconciliation) စတဲ့ စကားလံုးေလးေတြပါ။ နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္၊ လြတ္လပ္ေရးၿပီး ေခတ္ေတြက စကားလံုးေလးေတြကေတာ့ အခ်ိန္အခါ၊ အေျခအေနနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ ထြက္ေပၚလာခဲ့တဲ့ စကားလံုးေလးေတြပါ။ စစ္အာဏာရွင္ ေခတ္ေရာက္ေတာ့ ထြက္ေပၚလာတဲ့ စကားလံုးေတြက စကားလံုးအေနနဲ႔ဆိုရင္ အလြန္တန္ဖိုးရွိေပမယ့္ အခ်ိန္အခါ၊ အေျခအေနနဲ႔ မေလ်ာ္ညီဘဲ ထြက္ေပၚလာတဲ့ စကားလံုးေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အခုဒီေဆာင္းပါးမွာ လတ္တေလာေရပန္းစားေနတဲ့ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး စကားလံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျခခံသေဘာတရားနဲ႔ စကားလံုးအသံုးျပဳရတဲ့ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါကို တင္ျပလိုပါတယ္။


အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး

အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာ ေရရွည္ခံၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မွဳအတြက္ အလြန္ အေရးႀကီးတဲ့ သေဘာတရားတခုျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံက ျပည္သူလူထု၊ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ လူမ်ိဳးစုေတြ အခ်င္းခ်င္း အၾကားမွာ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားလာတဲ့အခါ အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ ကင္းမဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ေပၚထြက္လာတတ္ ပါတယ္။ အင္အားႀကီးသူက အင္အားနည္းသူကို အႏိုင္က်င့္ ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ပဋိပကၡေတြေျပလည္လာၿပီးတဲ့အခါ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပည္သူနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား၊ လူမ်ိဳးစုအခ်င္းခ်င္းေတြ အၾကားမွာ တဦးနဲ႕တဦးတည္ရွိမွဳနဲ႕ ရပ္တည္မွဳကို အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ တဦးနဲ႕တဦးရဲ႕ ကြဲျပားျခားနားမွဳေတြ၊ အက်ဳိးစီးပြားေတြ၊ တန္ဖိုးထားမွဳေတြကို အျပန္အလွန္ေလးစားျခင္းစတဲ့ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒီလိုေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳေတြဟာ ပဋိပကၡေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ေရတို၊ ေရရွည္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တခုၾကာတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳေတြျပဳလုပ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္အျဖစ္ ေခၚဆိုပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးအၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြကို ေလ့လာခဲ့တဲ့ ပညာရွင္ Montville ဆိုသူက ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡေတြအၾကားမွာ အၾကမ္းဖက္မႈခံထားရသူမ်ားဟာ ေနာင္မွာ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ထပ္မံျဖစ္ပြားလာမွာကို ေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္ေတြ ႐ွိေနတတ္ၿပီး၊ ဒီလိုေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္ေတြဟာ သူတို႕အေပၚ အၾကမ္းဖက္ခဲ့သူေတြအေပၚ ယံုၾကည္မႈကို ေလ်ာ့နည္းေစတတ္တယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလိုယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနတာာနဲ႕အမွ် စစ္မွန္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈနဲ႕ တိုင္ပင္ညွိႏႈိင္းမႈေတြ ႐ွိလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခါမွာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ရဲ႕ တည္ေဆာက္မွဳျဖစ္စဥ္ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါေတာ့တယ္။

ဖိႏွိပ္သူေတြနဲ႕ ဖိႏွိပ္ခံရသူေတြအၾကားမွာ စစ္မွန္တဲ့ နားလည္ခြင့္လႊတ္မႈျဖစ္ေပၚလာေရးမွာ အဆင့္ သံုးဆင့္ရွိပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ အသိေပးျခင္းအဆင့္ (acknowledgment) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ဖိႏိွပ္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ေတြဟာ သူတို႕ဘာေတြလုပ္ခဲ့လဲဆိုတာကိုအမ်ားျပည္သူကို အသိေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ေျပာၾကားၿပီး၊ ေနာင္အခ်ိန္မွာ ဒီလို မျဖစ္ေစရ ဘူးဆိုတဲ့ အသိကို လူအမ်ားယံုၾကည္လာေအာင္ အသိေပးရပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ ကေတာ့ contrition အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သူအာဏာရွင္ေတြဟာ အတိတ္က ျဖစ္ရပ္ေတြအတြက္ တာဝန္ယူတာ၊ ေနာင္တရမႈကိုထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားတာနဲ႕ ခြင့္လႊတ္ဖို႕ တိုက္႐ိုက္ ေတာင္းပန္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ႐ိုးသာမႈဟာ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ တတိယအဆင့္ကေတာ့ ခြင့္လြတ္ျခင္းအဆင့္ (forgiveness) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကေတာ့ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရသူမ်ားက အတိတ္က နာက်ည္းခ်က္မ်ားကို သင္ပုန္းေခ်ၿပီး နားလည္ခြင့္လႊတ္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခု ၾကာျမင့္တတ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ႏွစ္ဆင့္မွာ ဖိႏွိပ္သူေတြဘက္က ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ႐ိုးသားစြာျပင္ဆင္ခဲ့လဲ ဆိုတာေပၚမွာ အဓိက မူတည္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လဲ မွန္ကန္တဲ့ နားလည္ခြင့္လႊတ္လက္ခံမွဳေတြ ျဖစ္လာဖို႕ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ (national reconciliation process) ဆိုတာ လိုအပ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ အနာဂတ္တိုင္းျပည္ တည္ေဆာက္မႈကို အ႐ွိန္အဟုန္နဲ႕ တိုးတက္ေအာင္ လက္တြဲတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လူႏွစ္ေယာက္အိမ္ေထာင္ျပဳမႈမွာေတာင္ အိမ္ေထာင္ဘက္တဦးဆီမွာ သံသယေတြ၊ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားမႈေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ ဒီအိမ္ေထာင္ဟာ ၿပိဳလဲျခင္းျဖစ္ရင္ျဖစ္၊ မျဖစ္ရင္လဲ သာယာၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရွိႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ ယံုၾကည္မႈ၊ ညွိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚမွာ အေျခတည္မွာ မိသားစုရဲ႕ အနာဂတ္ဘ၀ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ လက္တြဲတည္ေဆာက္လို႕ ရႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံယူနစ္ေလးတခု ျဖစ္တဲ့ မိသားစုေလးတခု တည္ေဆာက္တာမွာေတာင္ အျပန္အလွန္ယံုၾကည္မႈ၊ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ၊ နားလည္ခြင့္လႊတ္မႈဟာ ဒီေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္မႈ မွာဆိုရင္ မည္မွ် အတိုင္းအတာအထိ အေရးႀကီးမယ္ဆိုတာ ခန္႕မွန္း လို႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ စတင္လာမလဲ ဆိုတာ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

အေျခအေနႏွင့္ အခ်ိန္အခါ

အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အခ်ိန္အခါေတြအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါ ကို မသံုးသပ္ပဲ သေဘာတရားနဲ႕ ျဖစ္စဥ္ေတြကို အသံုးျပဳလို႕ မရပါဘူး။ ဥပမာ- ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို နမူနာၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတာက ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနမွာဆိုရင္ ကနဦး ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ (Initial Democratization) အရ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚေပါက္လာၿပီးမွ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ခိုင္မာမႈ (democratic consolidation) ကို အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ကာလ (transition period) မွာ ေခၚဆိုရတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီၾကားျဖတ္အစိုးရဆိုတာမွာ အတိုက္အခံဦးေဆာင္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (opposition-led provisional government) ဒီမိုကေရစီအတိုက္အခံမ်ားနဲ႕ အာဏာရွင္ဘက္မွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသူမ်ား ပူးတြဲတည္ေထာင္တဲ့ ပါဝါရွယ္ယာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (power sharing interim government)၊ အာဏာရွင္ဘက္မွ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈျပဳလုပ္ရန္ ေၾကညာဖြဲ႕စည္းတဲ့ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ (incumbent-led caretaker government) နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (international interim government)ဆိုၿပီး သဏၭာန္ေလးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတာ ဒီလိုၾကားျဖတ္အစိုးရ တခုခုရွိၿပီးမွ ေခၚယူရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာမွ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာရင္ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကား ေစ့ေရး ကိုပါ တည္ေဆာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာက်ေတာ့ ဒီအေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါကို သေဘာမေပါက္ပဲ မုန္႔ဆီေႀကာ္က ဘယ္ေနမွန္းမသိ၊ ႏွာခမ္းနာနဲ႕ တည့္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရဆိုတာ မေပၚေပါက္ေသးခင္မွာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ကို ေခၚတတ္ၾကပါတယ္။ ရလာဘ္ကေတာ့ အင္မတန္အႏွစ္သာရရွိတဲ့ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာေရး စကားလံုးဟာ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာစရာေတြျဖစ္ၿပီး ဆီသည္မလက္သုတ္ ျဖစ္သြားေတာ့တာပါပဲ။ အာဏာရွင္ဘက္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္လဲ အလြန္ကို ဟာသေျမာက္ေစတဲ့ ႏိုင္ငံေရးထိုးစစ္ ျဖစ္လာေစပါေတာ့တယ္။ ပမာဆိုရရင္ ရပ္ကြက္ထဲေရာက္လာတဲ့ ဓားကိုင္ အမူးသမားေရွ႕မွာ ရပ္ကြက္သူ၊ ရပ္ကြက္သားေတြ ဒူးေထာက္ထိုင္ပီး “ဒို႕တေတြ ေဆြးေႏြးၾကရေအာင္” လို႕ သြားေျပာ ေနတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အမူးသမားက လူစိတ္ေပ်ာက္ေနခ်ိန္ျဖစ္ေနေလေတာ့ ဒီလိုသြားေျပာေနရင္ အားရပါးရ ဇက္ေတြကို ပိုင္းခ်လိုက္မွာ အေသအခ်ာပါ။ အမွန္တကယ္လုပ္သင့္တာက လူအားနဲ႕ အမူးသမားလက္က ဓားကို အထိအခိုက္အနည္းဆံုးနဲ႕ ဘယ္လိုျပဳတ္ထြက္သြားေအာင္ လုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို စဥ္းစားၿပီး ညီညီညာညာ လုပ္သင့္တာမ်ိဳးပါ။ ၿပီးမွ အမူးသမားကို ေခတၱေစာင့္ၾကည့္ထာၿျပီး၊ အမူးေျပမွ ေဆြးေႏြးမွဳလုပ္ရတာမ်ိဳးပါ။ ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႕ဆိုတာက တဘက္က ၿခိမ္းေခ်ာက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို အရင္ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီးမွ လုပ္ရမယ့္အရာသာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ပဲ အခ်ိန္အခါကို မခ်င့္ခ်ိန္တတ္ပဲ ၾကားျဖတ္အစိုးရကလဲ မေပၚေသး၊ ယုတ္စြအဆံုးအာဏာ ရွင္ေတြဘက္က ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္မယ့္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရဖြဲ႕မယ္ဆိုတဲ့ အရိပ္ အေယာင္ ေလးေတြေတာင္ မေပၚေသးခင္မွာ ဒီမိုကေရစီလွဳပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္သူမ်ားအျဖစ္ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ထားခဲ့သူေတြ၊ မိမိဘာသာ ဦးေဆာင္သူမ်ားအျဖစ္ တံဆိပ္ကပ္ထားသူေတြက ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုသာ တြင္တြင္ႀကီး ခရားေရလႊတ္ ေျပာလာၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ အာဏာရွင္ေတြအတြက္က ဟားစရာျဖစ္ လာပါတယ္။ ဟားလို႕ေကာင္းတဲ့အျပင္ ရန္သူ႕လက္နက္၊ ကိုယ့္လက္နက္ပါ လုပ္လို႕ရလာပါေသးတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လွဳပ္ရွားမႈအားေကာင္းလာရင္၊ လူထုတိုက္ပြဲေတြ အရွိန္ရလာရင္ အတိုက္အခံဦးေဆာင္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရေပၚလာၿပီး ကနဦးဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေပၚသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါကို အာဏာရွင္ေတြက အလြန္ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီလွဳပ္ရွားမွဳ အခ်ိန္ေတြ ၾကာျမင့္လာရင္ေတာ့ ဒါကို ေၾကာက္သူေတြက အာဏာရွင္ေတြတင္မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ မေအာင္ျမင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူမ်ားထဲက စိတ္ထားမမွန္သူေတြကလဲ သူတို႕ရဲ႕ status quo ေပ်ာက္သြားမွာ စိုးရိမ္လာၾကပါတယ္။

အဲဒီမွာတင္ အာဏာရွင္ဘက္ကလဲ လူထုတိုက္ပြဲ အရွိန္ေကာင္းလာၿပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕တဲ့အဆင့္ထိ မတက္လွမ္းခင္မွာ အျမန္အဆန္ၿဖိဳခြင္း၊ ရန္သူ႕လက္နက္၊ ကိုယ့္လက္နက္လုပ္ၿပီး ဒိုင္ယာေလာ့ခ္လုပ္မယ္ ကမ္းလွမ္းေတာ့တာပါပဲ။ ဒါကို status quo ေပ်ာက္မွာ စိုးရိမ္သူေတြကလဲ အလ်င္အျမန္ လက္ခံေတာ့တာပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြကလဲ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႕ ေခါင္းေပၚက်ေနတဲ့ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးတခု က်သြား လို႕ပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (သို႕) အိမ္ေစာင့္အစိုးရ တခုေပၚလာၿပီးမွ ထြက္ေပၚလာရမယ့္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတာကလဲ သီးခ်ိန္တန္သီး၊ ပြင့္ခ်ိန္တိုင္ပြင့္ရမွာ မဟုတ္ဘဲ အတင္း သီးခိုင္းေနသလိုျဖစ္တဲ့အတြက္ အသီးက မသီးပဲ political deadlock ျဖစ္သြားေတာ့တာပါပဲ။ အဲဒီလို ေရွ႕မတိုး၊ ေနာက္မဆုတ္ျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုကလဲ သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္သူေတြ၊ မိမိဘာသာဦးေဆာင္ တံဆိပ္ကပ္ထားသူေတြကို စိတ္ပ်က္လာပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈမဲ့ လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေနသူေတြအၾကားမွာလဲ အျမင္ေတြကြဲလာပါတယ္။ ေဘးထြက္ထိုင္ေနသူေတြ မ်ားလာပါတယ္။ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကလဲ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းေတြကို အထင္ေသးလာပါတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းလာၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ လူထုနဲ႕ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲနဲ႕ တသားတည္းျဖစ္မႈနဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းအၾကား၊ ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားအၾကားမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေလ်ာ့က်သြား ပါေတာ့တယ္။ အေျဖကေတာ့ အာဏာရွင္ သက္ဆိုးရွည္သြားေစတာပါပဲ။ အာဏာရွင္ေတြ စိတ္တိုင္းက် လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္လို႕ ရသြားေစေတာ့တာပါပဲ။

အခုဆက္လက္ၿပီး အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ျဖစ္စဥ္စတင္တဲ့ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါကို တင္ျပလိုပါတယ္။ ရင္ၾကားေစ့ေရး (ဝါ) ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလုပ္ရတယ္ဆိုတာက ပဋိပကၡရွိေနလို႕ ျပဳလုပ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိပကၡရွိေနရင္ တခ်ိန္မွာ ျပန္လည္သင့္ ျမတ္ေရးလုပ္ရတယ္ဆိုတာကေတာ့ ထုပ္ဆီးတိုးရင္း၊ ေဘာလံုးကန္ရင္း ရန္ျဖစ္ဖူးတဲ့ ကေလးကအစ နားလည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ မည္၍မည္မွ် အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးေနၾကစရာ၊ အစည္းအေ၀းပြဲေတြက်င္းၿပီးရွင္းျပေနစရာ မလိုအပ္လွပါ။ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ ေပၚထြက္ေအာင္ျပဳလုပ္ႏိုင္သလဲဆိုတာကသာ ပိုၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈ အဆင့္ဆင့္ရဲ႕ Peace and Reconciliation stage မွာ ေပၚထြက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမွဳအဆင့္ဆင့္ကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။



ႏိုင္ငံတခုအတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ပဋိပကၡ (Intrastate conflict) အမ်ိဳးအစားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ပဋိပကၡ (Interstate conflict) မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလ့လာသူ ပညာရွင္မ်ား၊ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ရတာကေတာ့ ပဋိပကၡအေျခအေန၊ အဆင့္ကို ဆန္းစစ္ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္းစစ္မႈနည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားမႈရွိေပမယ့္ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပံုထဲက ပဋိပကၡအဆင့္ဆင့္ကို ပညာရွင္အမ်ားစုက အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတြအၾကား(သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံတြင္းမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြအၾကား (သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ တန္ဖိုးထားမႈေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႕ အက်ဳိးးစီးပြားေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီလိုကြဲျပားျခားနားမႈေတြဟာ ရံဖန္ရံခါမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို Latent stage လို႕ ေခၚဆိုေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကေန ေရွ႕ဆက္ၿပီးျဖစ္လာတဲ့ triggering event တခုဟာ ပဋိပကၡကို ေဖာက္ခြဲပစ္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာဆိုရရင္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ အိုင္ယာလန္ေျမာက္ပိုင္းက ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္လူနည္းစုဟာ ႏိုင္ငံသားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတာင္းဆိုမႈေတြကို အၾကမ္းမဖက္ ဆႏၵျပတဲ့နည္းနဲ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီဆႏၵျပပြဲကို လူမ်ားစု ပရိုတက္စတင့္ ဘာသာဝင္ေတြက ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရက အင္အားသံုးၿဖိဳခြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ အတိတ္က ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာ အနာတရေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ျပန္ေျပာင္းသတိရမႈေတြ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေရးေတာင္းဆိုမႈ တိုက္ပြဲေတြအထိ ႀကီးက်ယ္ သြားပါေတာ့တယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ conflict emergence အေျခအေနပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ လူအမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္လာၾကပါတယ္။ လူအမ်ားက ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တံဆိပ္ကပ္ေခါင္းေဆာင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ ပဋိပကၡဟာ တစတစနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕သြားပါေတာ့တယ္။ အမ်ားက ပူးေပါင္းပါဝင္မႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္ၾကတဲ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အၾကားက အေပါ့စား နည္းဗ်ဴဟာ (light tactic) ေတြျဖစ္တဲ့ အျပဳသေဘာ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္မႈ၊ ကတိက၀တ္ျပဳမွဳေတြကေန အျပင္းစားနည္းဗ်ဴဟာ (Heavy tactic) ေတြျဖစ္တဲ့ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈ၊ ပါဝါကစားမႈနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ပဋိပကၡအ႐ြယ္အစားႀကီးလာပါတယ္။ အျဖစ္အပ်က္တခုတည္းကို အာ႐ံုစိုက္မႈကေန ကိစၥရပ္ေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ ပါဝင္တဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္မွာ ညွိႏႈိင္းဖို႕ အဆင့္မဟုတ္ေတာ့ပဲ တဘက္နဲ႕ တဘက္ အႏိုင္ယူဖို႕ အဆင့္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို conflict escalation ျဖစ္လာတဲ့အဆင့္လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ conflict escalation အဆင့္မွာ အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ႏိုင္လဲမႏိုင္၊ ႐ံႈးးလဲ မ႐ံႈးတဲ့အေျခအေနကို ေရာက္လာပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုး ေျခကုန္လက္ပမ္းက် လာတဲ့ အေျခ အေနမ်ိဳးကို ေျပာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္စလံုးကလဲ ႐ံႈးတယ္လို႕ လက္မခံႏိုင္ၾကသလို ဘက္တဘက္က အ႐ံႈးေပးလိုက္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးလဲ မရွိပါဘူး။ အဲဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးကို Stalemate အဆင့္လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အခ်ိန္ေတြၾကာလာတဲ့အခါမွာ ပဋိပကၡဆက္ျဖစ္ေနရတာဟာ ေပးဆပ္ရတာ သိပ္ႀကီးလြန္းတဲ့ အေျခအေန ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ပဋိပကၡ စတင္ျဖစ္ပြားစဥ္က ရည္မွန္းခ်က္ေတြကလဲ အသြင္ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အမ်ားစုကလဲ ေထာက္ခံ အားေပးမႈ ေလ်ာ့က်လာပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ ဒီပဋိပကၡကို ဘယ္လို အဆံုးသတ္သင့္သလဲ၊ ဘယ္လိုအေပးအယူလုပ္သင့္သလဲဆိုတာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက စဥ္းစားလာၾကပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနကို conflict de-escalation အဆင့္လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ- ေတာင္အာဖရိက သမၼတ de Klerk ဟာ အမ်ဳိးသားပါတီနဲ႕ ေတာင္အာဖရိက လူျဖဴမ်ားရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံသစ္ကို ျပန္လည္တည္ေထာင္ဖို႕အတြက္ ကနဦး ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမႈုျဖစ္စဥ္အေနနဲ႕ incumbent-led caretaker government ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္နဲ႕ ပဋိပကၡေျဖရွင္းမႈ (conflict/ dispute settlement) အဆင့္ကို ထပ္ေရာက္သြားၿပီး၊ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈနဲ႕ အမ်ိဳးသားရင္ၾကား ေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ေတြ ေပၚထြက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံက အမ်ဳိးသားရင္ၾကား ေစ့ေရးျဖစ္စဥ္အျပင္ တျခားအမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္တဲ့ အာဂ်င္တီးနား၊ ခ်ီလီ၊ ဥ႐ုေဂြး၊ El Salvador၊ Guatemala၊ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား၊ အယ္လ္ေဘးနီးယား၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ႐ိုေမးနီးယား၊ ပိုလန္၊ ဟန္ေဂရီ၊ ဂ်ာမဏီနဲ႕ စပိန္ႏိုင္ငံမ်ားမွာလဲ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ဆိုတာ conflict de-escalation (သို႕မဟုတ္) conflict settlement အဆင့္ေတြေနာက္ပိုင္းမွာမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈနဲ႔အတူ တြဲဖက္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ဆင့္ေတြဟာ အဆင့္လိုက္ျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕အဆင့္ေတြမွာ ရပ္တန္႔ေနတာမ်ိဳး၊ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားၿပီးမွ အရွိန္ ယူၿပီး တဆင့္ျပန္တက္တာမ်ိဳးေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ conflict de-escalation မျဖစ္ၿပီးသေ႐ြ႕ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အခုဆက္လက္ၿပီး ျမန္မာ့အေရးမွာ လတ္တေလာ အလြန္ေရပန္းစားေနတဲ့ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ လက္ရွိအေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါနဲ႕ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိဆိုတာကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။

ျမန္မာ့အေရး

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္က်င့္သံုးခဲ့စဥ္တုန္းက စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဗမာလူမ်ိဳးစုနဲ႕ မြန္လူမ်ိဳးစုအၾကား၊ ဗမာလူမ်ိဳးစုနဲ႕ ရွမ္းလူမ်ိဳးစုအၾကား၊ ဗမာလူမ်ိဳးစုနဲ႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုအၾကားမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ပဋိပကၡေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ေရွးေခတ္တပ္မေတာ္ေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုစနစ္၊ တပ္မေတာ္ေတြကိုအာဏာတပ္မက္တဲ့ ဘုရင္ေတြက ကိုယ္လိုရာဆြဲယူအသံုးခ်လို႕ ရႏိုင္တဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ေတြေၾကာင့္ အိမ္ၾကက္ခ်င္းအိုးမဲသုတ္ အခြပ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္ ေရာက္ေတာ့လဲ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးဟာ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားတည္တံ့ခိုင္မာမႈကို ၿခိမ္းေခ်ာက္ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္က ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ထား ခဲ့ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးၿပီးခ်ိန္ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့လဲ စစ္မွန္တဲ့အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္ရမယ့္ အေျခအေန ေရာက္ခ်ိန္မွာမွ အေထြေထြ ျပႆနာမ်ဳိးစံုေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေျမဟာ စစ္တလင္း ျပင္ ျဖစ္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ စစ္တလင္းျပင္ေျမမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးအင္အားစုျဖစ္တဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑က တစတစ ႀကီးထြားလာတတ္တာ ထံုးစံပါပဲ။ လူ႕သေဘာသဘာဝဆိုတာက ေနရာေပးလြန္းတာခံရရင္ သူဟာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါေနတယ္လို႕ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ စိတ္သေဘာထားမွန္သူက လုပ္စရာရွိတာ ဆက္လုပ္ၿပီး၊ စိတ္သေဘာထား မျပည့္သူက လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို လိုတာထက္ တိုးခ်ဲ႕လာတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ေရးရာမွာလဲ ဒီအတိုင္းျဖစ္ခဲ့ေတာ့တာပါပဲ။ ျမန္မာ့့တပ္မေတာ္ရဲ႕ အဲဒီေခတ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြက စိတ္ထားမမွန္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္ အရွိန္ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑တိုးျမင့္လာမွဳကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အင္အားစုအဆင့္ကေန ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑ကို တိုးျမႇင့္ ေနရာယူပါေတာ့တယ္။

ဒီလိုတိုးျမင့္ေနရာယူလာမႈမွာလဲ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကို ဦးတည္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈကို ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိတာေၾကာင့္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ ျပည္သူဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ႀတိဂံသ႑ာန္ျဖစ္တည္မႈက ပ်က္သြားပါတယ္။ အစိုးရေနရာကို တပ္မေတာ္က အၿပီးအပိုင္ ရယူလိုက္ပါတယ္။ ျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားနဲ႕ တို႐ိုက္ဆန္႕က်င္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူနဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပည္သူနဲ႕ စစ္အစိုးရအၾကားက ပဋိပကၡေတြ ပိုမိုျပင္းထန္လာပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ကို ေတာ္လွန္တဲ့ လူတန္းစားတရပ္ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ အေၿမာ္အျမင္ရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးေဆာင္တဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြအခ်င္းခ်င္းအၾကား ညီၫႊတ္မႈကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ လာတာနဲ႕အမွ် ဘံုရန္သူကို ဆန္႔က်င္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစဥ္ကာလကေန ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ ကာလတေလွ်ာက္မွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႕ လူမ်ိဳးစုစစ္တပ္ေတြအၾကား၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႕ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကို ဦးစားေပးစဥ္းစားတဲ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကားမွာ စစ္ေရးတိုက္ပြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲေတြ အမ်ား အျပားေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြဟာ conflict emergence အဆင့္ကို ေရာက္သြားလိုက္၊ conflict escalation အဆင့္ကို ဆက္မတက္သြားပဲ ရပ္တန္႔ေနလိုက္၊ ရံဖန္ရံခါမွာလဲ latent conflict အဆင့္ကို ျပန္က်သြားလိုက္နဲ႕ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခုက်မ ဆန္းစစ္ခ်က္က တမ်ိဳးသားလံုအဆင့္၊ တႏိုင္ငံလံုးအဆင့္ကို ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုတစုခ်င္းအလိုက္ သီးျခားဆန္းစစ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အသြင္သဏၭာန္က တမ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒီလိုနဲ႕ ၁၉၈၈ ခု၊ ဖုန္းေမာ္အေရးအခင္းဟာ ျပည္သူလူထုနဲ႕ အာဏာရွင္အစိုးရအၾကားမွာ ရွိေနခဲ့တဲ့ latent conflicts ေတြအားလံုးကို ေဖာက္ခြဲပစ္လိုက္တဲ့ triggering event ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ conflict emergence အဆင့္ျဖစ္ သြားၿပီး၊ conflict escalation အဆင့္အထိ ႀကီးထြားသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီပဋိပကၡဟာ တစတစနဲ႕ ဆက္ျပီး ႀကီးထြားလာလိုက္တာ ႏွစ္ဘက္စလံုးေျခကုန္လက္ပမ္းက်တဲ့အဆင့္ (stalemate) ကို ေရာက္လုနီးနီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ဘက္ကေန အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ရပ္တန္႕ထားရၿပီး၊ အတိုက္အခံေတြဘက္ကလဲ မာနယ္ပေလာ က်ၿပီး ေနာက္ပိုင္း စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးက်ဆင္းလာတဲ့ အေျခအေနကို ေခၚဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက မ႐ံႈးမႏိုင္အေျခအေနကေန conflict de-escalation အဆင့္ကို ဆက္သြားဖို႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေတြ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီအေျခအေနမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရွိေနၿပီးမွ အတိုက္အခံဘက္ကလဲ ႏိုင္ငံတကာစစ္မ်က္ႏွာနဲ႕ ထိုးစစ္ျပန္ဆင္လာခဲ့သလို၊ စစ္အာဏာရွင္ဘက္ကလဲ လမ္းျပေျမပံု ခုနစ္ဆင့္နဲ႕ ေအာင္ပြဲရယူဖို႕ ျပန္ၿပီး ႀကိဳးစားလာၾကပါတယ္။ Conflict escalation အဆင့္ကို ျပန္ေရာက္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိုက္အခံမ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာထိုးစစ္ျဖစ္တဲ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အေရးယူမႈ မေပါက္ေျမာက္ လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ႏွစ္ဘက္အၾကား ပဋိပကၡဟာ latent conflict အဆင့္အထိ ျပန္ေလ်ာ့က် သြားပါတယ္။

ဒီအေျခအေနမွာပဲ ေလာင္စာဆီေစ်းႏွုန္းတက္မႈနဲ႕ ပခုကၠဴသံဃာေတာ္မ်ား ႐ိုက္ႏွက္ခံရမႈေတြဟာ conflict emergence အဆင့္ကို ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ triggering events ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေန အရွိန္ယူၿပီး conflict escalation အဆင့္ျဖစ္တဲ့ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႀကီး ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြဘက္ကသာလူထုတိုက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားမွဳ၊ ႏိုင္ငံတကာအေပၚမွာ အလြန္အကၽြံအားကိုးမႈနဲ႕ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ပဲ ေခၚဆိုထားခဲ့တဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတာ မရွိထားခဲ့ရင္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးဆိုတာ အတိုက္အခံဦးေဆာင္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (သို႕မဟုတ္) ပါဝါရွယ္ယာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ဖဲြ႔စည္းျခင္း၊ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျခင္း၊ တိုင္းျပည္တည္ ေဆာက္မႈနဲ႔ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္စတင္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္ကို ဆက္တက္သြားလို႕ ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပထမဆံုးလုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကိုေက်ာ္ၿပီး နအဖကေန ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ေခၚမေယာင္အသံထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ဒါကိုဒိုင္ယာေလာ့ခ္ျဖစ္သြားႏိုင္လား၊မျဖစ္သြားႏိုင္ ဘူးလားဆိုတဲ့ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါကို မသံုးသပ္ခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕ေတြကလဲ ေထာက္ခံႀကိဳဆိုၾကပါေတာ့တယ္။ အဲဒီမွာတင္ ကိုယ့္လက္နက္ဟာ တဘက္က ရန္သူရဲ႕ လက္နက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါကိုပဲ အသံုးခ်ၿပီး နအဖစစ္အာဏာရွင္ဘက္ကလဲ conflict escalation အဆင့္မွာ သူတို႕ဘက္က အႏိုင္ရေရးအတြက္ လမ္းျပေျမပံု အဆင့္ဆင့္ကို အျမန္အဆန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါေတာ့တယ္။ ဒါကို counter-action လုပ္ဖို႕ အတိုက္အခံေတြဘက္မွာ လုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္ မရွိခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီမွာတင္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕အတူ ျမင့္တက္လာခဲ့တဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ဟာ ျပန္ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ latent conflict အဆင့္ကို ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။
နအဖဘက္ကလဲ ဒီအေျခအေနကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး လမ္းျပေျမပံုကို တဆင့္ခ်င္းဆက္တိုးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ စစ္တပ္တြင္းက ၇၅- ၂၅ % နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး မေက်လည္မႈအေျခအေနေတြ၊ လမ္းျပေျမပံုနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး လူထုရဲ႕ မေက်နပ္မႈေတြ၊ ကမၻာ့စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ရဲ႕ ဂယက္႐ိုက္မႈေတြ၊ အေထြေထြ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ပဋိပကၡအဆင့္ဟာ latent conflict ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး၊ ေပါက္ကြဲလုလု ျဖစ္လာျပန္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမွာသာ triggering event ျဖစ္ၿပီး conflict emergence ျဖစ္လာတဲ့အခါ conflict escalation အဆင့္ကို ခ်က္ခ်င္းကူးေျပာင္းသြားႏိုင္မယ့္ အလားအလာေတြ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္မွာလဲ ပါ၀ါရွယ္ယာၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚထြက္လာႏိုင္မယ့္
ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသ႑ာန္ေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ဒီလိုသာျဖစ္လာခဲ့ရင္ Initial democratization စတင္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုစတင္ၿပီးမွ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ေခၚတာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္တာ၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္စတင္တာေတြ ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္လို႕ ရလာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အလြန္ပဲ အေရးႀကီးေနတဲ့ အခ်ိန္အခါ တခုလို႕ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါမွာ conflict emergence အဆင့္အတြက္၊ conflict escalation အဆင့္အတြက္၊ ပါဝါရွယ္ယာၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေရး၊ တပ္မေတာ္သားမ်ားအား စည္း႐ံုးေရး စတဲ့ လုပ္ငန္း စဥ္အမ်ားအျပားကို ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္တခုအေနနဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပင္ဆင္မႈေတြ မရွိရင္ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး တုန္းကလိုမ်ိဳး ႐ုတ္တရက္ေပးလာတဲ့ အခြင့္အလမ္းကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ မယူလိုက္ႏိုင္သလိုမ်ိဳး ျဖစ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ က်မတို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ထူးျခားဆန္းၾကယ္မႈလို႕ပဲ ေခၚရေလမလား၊ စစ္အာဏာရွင္ဘက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ အလြန္ပင္ ဟာသေျမာက္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးထိုးစစ္ျပက္လံုးတခုလို႔ပဲ ေခၚရေလမလား မဆိုႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အဆိုျပဳခ်က္ႀကီး ထြက္ေပၚလာပါေတာ့တယ္။ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္ရေအာင္ conflict settlement အဆင့္ကိုလဲ ေရာက္ေသးတာ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီအဆင့္ေ၀းလို႕ de-escalation အဆင့္ေတာင္ မေရာက္ေသးပါ။ ေနာက္ဆံုး ႏွစ္ဘက္စလံုးက ႐ံႈးေနတဲ့ အေျခအေန (stalemate) အဆင့္မွာပင္ မရွိပါ။ အေသအခ်ာသာေတြးၾကည့္ရင္ conflict emergence အဆင့္နဲ႕ conflict escalation အဆင့္ကို နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ လမ္းျပေျမပံု အဆံုးမသတ္ခင္မွာ မတက္လွမ္းႏိုင္ပါက latent
conflict အဆင့္မွာတင္ ေနာက္ထပ္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ဆက္ေနရၿပီး အႏိုင္ရအာဏာရွင္ျခယ္လွယ္သမွ် ခံၾကရေတာ့မယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးပါ။

အသီးဆိုတာ သီးခိုင္းခ်င္တိုင္းသီးလို႕မရသလို အပြင့္ဆိုတာကလဲ ပြင့္ခိုင္းတိုင္း ပြင့္လို႕မရပါ။ Initial democratization အဆင့္ေရာက္ၿပီးမွ သီးခိုင္းရတဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ဆိုတဲ့ အသီးကို တိုက္ပြဲ ကာလမွာကတည္းက အတင္းသြားသီးခိုင္းေနခဲ့လို႕ ျမန္မာျပည္ႀကီး စစ္ကၽြန္ဘဝမွာ သက္ဆိုးရွည္ေနရတာလဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနခဲ့ပါၿပီ။ အခု အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတဲ့ အပြင့္ကိုလဲ သူပြင့္ရမယ့္ အခ်ိန္လဲမဟုတ္၊ အေျခအေနလဲ မဟုတ္ပဲ သြားပြင့္ခိုင္း၍ မရပါ။ ဘယ္လိုမွ ပြင့္မွာဟုတ္ပါ။ ပြင့္မွာမဟုတ္ပဲ စစ္အာဏာရွင္ေတြအတြက္ လက္နက္တခုသြားေရာက္ တပ္ဆင္ေပးသလိုပဲ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လုိ႕ အခ်ိန္တခုမွာ triggering event တခု ျဖစ္ပြားလာတဲ့အခါ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔စည္းေရးအထိ ဦးတည္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနတခုျဖစ္လာခဲ့ရင္ အာဏာရွင္ေတြက ဒိုင္ယာေလာ့ခ္လိုပဲ ဒီစကားလံုးကို ျပန္အသံုးခ်လာမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဒီအခါက်ရင္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ထက္ ပိုၿပီး အဆမတန္ႀကီးမားတဲ့ ေထာင္ေခ်ာက္ႀကီးတခုကို အာဏာရွင္ေတြဘက္က ဆင္လို႔ရႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ရလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေရး ေလ့လာသူတေယာက္အေနနဲ႕ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတဲ့ စကားလံုးႀကီးကို အသံုးျပဳၿပီး ဘယ္လိုႀကီးမားတဲ့ ေထာင္ေခ်ာက္ႀကီးကို ဘယ္နည္းဘယ္ပံုနဲ႕ ဆင္လို႔ ရႏိုင္သလဲ ဆိုတာကို ေတြ႕ျမင္ ေနရပါတယ္။ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးစီးပြားကိုပဲထာဝရရပ္တည္ဖို႔ ရည္သန္တာေၾကာင့္ အာဏာရွင္ကို အားေပးကူညီမွဳျဖစ္သြားေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီနည္းလမ္းေတြကို အေသးစိတ္ဆက္ မေရးလိုပါ။ ဒါေပမယ့္ တဘက္ရန္သူကို ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ့မတြက္ဖို႕နဲ႕ ေရွ႕မွာ ေထာင္ေခ်ာက္ႀကီးတခု ရွိလာႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ႀကိဳတင္ အသိေပး တင္ျပလိုပါတယ္။

အခုလို အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါနဲ႕ မကိုက္ညီတဲ့ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အဆိုျပဳခ်က္ႀကီး ထြက္ေပၚလာမႈမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနနဲ႕ ပါဝင္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း သံုးမ်ိဳးရွိမယ္လို႕ ယူဆရပါတယ္။ ပထမတခ်က္ကေတာ့ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါနဲ႕ သေဘာတရားကို နားမလည္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ဳိးကေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ အစိုးရနဲ႕ လက္ရွိမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ေတြအၾကားမွာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္မ်ား ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ကိုယ္မပါလိုက္ရမွာစိုးလို႕ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျပထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ျပည္သူလူထုကို သစၥာေဖာက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးကို ဘယ္လိုမွ ေဆာင္က်ဥ္းႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအေပၚမွာ အေျခတည္ၿပီး ေပၚထြက္လာတဲ့ အစိုးရ ဆိုတာကလဲ အာဏာရွင္႐ုပ္ေသးအစိုးရပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ႐ုုပ္ေသးအစိုးရနဲ႕ ျပည္သူ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မယ့္ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံကို တည္ေဆာက္လို႔မရပါ။ အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး ျဖစ္စဥ္ကို ဆိုရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ဘယ္လိုမွ စစ္မွန္တဲ့ ေရရွည္ခံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးကို တည္ေဆာက္လို႔ရမွာ မဟုတ္ပါ။

ေနာက္ဆံုးျဖစ္ႏိုင္ေခ် တခုကေတာ့ အကယ္၍ နအဖစစ္အုပ္စုဘက္က လမ္းျပေျမပံုကို အဆံုးသတ္ၿပီး ပဋိပကၡကို အႏိုင္နဲ႔ ပိုင္းျဖတ္ပစ္ခဲ့ရင္ ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုမ်ားက ဒီပဋိပကၡၿပီးဆံုးသြားၿပီလို႔ သတ္မွတ္လာမွာကို စိုးရိမ္မႈပါ။ ဒီလိုသတ္မွတ္ခ်က္မွာကလဲ ဘ႑ာေရးရာ ေထာက္ပံ့မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနတာေၾကာင့္၊ ဆက္လက္ရပ္တည္မႈ အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္အုပ္စုဟာ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္လိုျခင္းမရွိပါဘူး၊ အတိုက္အခံေတြဘက္က ကမ္းလွမ္းအဆိုျပဳခ်က္ကို လက္မခံပါဘူး ဆိုတဲ့ သ႑ာန္ကိုႏိုင္ငံတကာ မိသားစုမ်ားက ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္လာေအာင္ ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္မွဳ တခုလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဆင္မယ့္ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ ကိုယ္ျပန္မက်သြားေအာင္ဘယ္လိုဘယ္ပံုနဲ႔တားဆီးမလဲ၊ ရန္သူက ျပန္ဆင္လိုက္မယ့္ ေထာင္ေခ်ာက္ႀကီးထဲ က်မသြားေအာင္ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ ကာကြယ္ မလဲဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဆက္ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆင္နင္းျမင္းကန္ဘဝ မေရာက္သြားေအာင္ အရံအတားေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ဒီလိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်သံုးရပ္မွာ စစ္မွန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြလို႔ ယူဆတာေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵကိုပဲ ကိုယ္စားျပဳၿပီး၊ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးဆိုတဲ့ ေႏွာင္ႀကိဳးရဲ႕ ႀကိဳးဆြဲမႈကိုပဲ ခံယူလိမ့္မယ္လို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကို သစၥာေဖာက္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီး ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမွာ အာဏာပါဝါ မရမွာစိုးလို႔ ႀကိဳတင္ခင္းက်င္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္း အက်င္းလို႔ေတာ့ မသတ္မွတ္လိုပါ။ စကားလံုးရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားနဲ႕ စကားလံုးအသံုးျပဳသင့္တဲ့ အခ်ိန္အခါကို သေဘာေပါက္မွဳအားနည္းတာ (သို႕မဟုတ္) ကြဲျပားစြာ နားလည္သေဘာေပါက္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုကြဲျပားစြာ သေဘာေပါက္တာဆိုရင္ေတာ့ ဒီအခ်ိန္အခါ၊ အေျခအေနဟာ ဘာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အဆိုျပဳခ်က္ကို ကမ္းလွမ္းဖို႔ သင့္ေလ်ာ္ရလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ဒီလိုကမ္းလွမ္းခ်က္ျပဳလုပ္ဖို႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လံုး stalemate ျဖစ္ေနတဲ့ ကာလမွာ ဘာေၾကာင့္ မကမ္းလွမ္းခဲ့လဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ျပည္သူလူထုနဲ႔ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြကို ရွင္းလင္းတင္ျပဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။

တတိယျဖစ္ႏိုင္ေခ်ျဖစ္တဲ့ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာနဲ႕ ပတ္သက္ေနခဲ့ရင္လဲ လူအမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရွင္းျပဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို transparency နဲ႔ honesty မရွိပဲ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးေဆာင္ႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနနဲ႔ လူထုက အသိအမွတ္ျပဳေပးလာမွာ မဟုတ္ပါ။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ျမန္မာျပည္သူလူထုရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ လက္ခံမွု မရွိပဲနဲ႔လဲ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႔မ်ားအမည္ခံၿပီး ထင္ရာစိုင္းလို႔ ရမွာမဟုတ္ပါ။ အစိုးရဆိုတာ ျပည္တြင္းေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရပါတီက ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းမွ အမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အစိုးရျဖစ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ မဲအႏိုင္ရသူ အခ်ိဳ႕ကပဲ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမမွာ ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းတာကေတာ့ စင္ၿပိဳင္အစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စင္ၿပိဳင္အစိုးရကို ျပည္သူလူထုအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အစိုးရလို႔ မသတ္မွတ္ႏိုင္သလို ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္ အစိုးရလို႔လဲ အမ်ားက လက္ခံထားမွာ မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာစစ္မ်က္ႏွာမွာ အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာထက္ ပိုၿပီး ျပယုဂ္ေကာင္းတဲ့ အစုအဖြဲ႕ေလးတခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခား သမိုင္းအစဥ္အလာႀကီးမားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေကာင္စီေတြ၊ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေတြ ဆိုတာကလဲ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုႀကီးမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကံၾကမၼာကို အလံုးစံု ဆံုးျဖတ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို လူထုတရပ္လံုးက လႊဲအပ္ထားတဲ့ အႂကြင္းမဲ့ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတေလွ်ာက္မွာ ဂ်ပန္ေခတ္ကာလ တခုတည္းမွာပဲ ဒီလိုဦးေဆာင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိး ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုမိုသိသာထင္ရွားတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အခု အခ်ိန္မွာ အသက္ (၃၈) ႏွစ္ေအာက္ လူအမ်ားဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခဲ့သူမ်ား မဟုတ္သလို ၊ အသက္ (၃၅) ႏွစ္ေအာက္ လူအမ်ားဟာလဲ ရွစ္ေလးလံုးမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္ခဲ့သူမ်ား မဟုတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ေနရာယူမႈျပဳလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒီအသက္အရြယ္အပိုင္းအျခားမွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္ေလးစားမႈနဲ႔ေထာက္ခံမႈ ဟာ မလြဲမေသြ လိုအပ္ပါတယ္။ လက္ရွိအမတ္မ်ားနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ဒီအသက္အရြယ္အပိုင္းအျခားလူငယ္၊ လူလတ္ပိုင္းက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာခင္မွာ က်င္းပေတာ့မယ့္ ဂ်ကာတာ ကြန္ဖရင့္အၿပီးမွ ျပည္သူလူထုကို ပန္ၾကားခ်က္ေတြ၊ အေျခအေနရွင္းလင္းတင္ျပမႈေတြ ျပဳလုပ္ရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ငါ့ျမင္းငါစိုင္း၊ စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစင္ျမင့္သ႑ာန္ကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ျပည္သူလူထုကေတာင္ လက္မခံခဲ့ဘူး ဆိုရင္ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရလို႔ ခါးသီးမႈေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ ေနတဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္သူလူထု၊ ႏိုင္ငံတကာကို ေျခဦးနဲ႔ ၾကမ္းျပင္လွည့္ပတ္အလုပ္လုပ္ေနၾကရတဲ့ ျပည္ပ ေရာက္ျမန္မာ အလုပ္သမားထု၊ အေတြးအေခၚနဲ႕ ဆင္ျခင္တံုတရားရွိတဲ့ ပညာတတ္ လူလတ္တန္း စားေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ၂၁ရာစု ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကဆိုရင္ ပိုၿပီး လက္ခံႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ေနာက္တခ်က္က မၾကာခင္ က်င္းပမယ့္ ဂ်ကာတာညီလာခံကို ျမန္မာ့သမိုင္းရဲ႕ အထင္ကရ ပင္လံုညီလာခံနဲ႔ ခိုင္းႏႈိင္းေျပာဆိုေနတာေတြ ရွိလာျပန္ပါတယ္။ အႏွစ္သာရခ်င္း၊ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါခ်င္း ဘယ္လိုမွ ဆက္စပ္ႏွိဳင္းယွဥ္လို႔ မရပါ။ ပင္လံုညီလာခံဆိုတာက ေအာင္ဆန္း အက္တလီ စာခ်ဳပ္န႔ဲ နယ္ခ်ဲ႕ျဗိတိသွ်နဲ႔ ျမန္မာတို႔အၾကားမွာ conflict settlement ရွိၿပီးမွ အနာဂတ္လြတ္လပ္တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရွးႏွစ္မ်ားစြာက ရွိခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ စိတ္အနာေဟာင္းေတြ ထပ္မထြက္လာေအာင္၊ နယ္ခ်ဲ႕တို႔ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့လို႔ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုအၾကား အထင္လြဲမႈေတြ ႀကီးထြားမလာေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ ကနဦးညီလာခံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီညီလာခံကို ျပည္သူလူထု ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေတာင္ ကနဦးညီလာခံမွာ မပါဝင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးစုေတြ၊ ကနဦး ညီလာခံရဲ႕ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ကို ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိတာေတြေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြက အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

အခုဂ်ကာတာ ညီလာခံက်ေတာ့ ပင္လံုလို ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ က်င္းပတဲ့ ညီလာခံလဲမဟုတ္၊ အခ်ိန္အခါ၊ အေျခအေနနဲ႕အညီ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအဆင့္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ ညီလာခံလဲ မဟုတ္။ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အဆိုျပဳခ်က္ကို တဘက္ကို တင္ျပ႐ံု အဆင့္ပဲ ရွိေသးတဲ့ ညီလာခံသာ ျဖစ္ပါ တယ္။ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫႊတ္ေရးဆိုတာကလဲ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေလးေတြ ေကာက္ခါငင္ခါ ညီလာခံ ထက်င္းပၿပီး တည္ေဆာက္လို႔ရႏိုင္တဲ့ သေဘာတရားႀကီးလဲ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအားလံုးကို ဘယ္လိုမွ ကိုယ္စား မျပဳႏိုင္သလို ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အားလံုးပင္ စံုစံုလင္လင္ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိေသးပါ။ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားက အဆိုျပဳခ်က္တခုကို ညီညီၫႊတ္ၫႊြတ္ပူးေပါင္းျပဳလုပ္တဲ့ ညီလာခံတရပ္သာပဲ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အက်ိဳးရွိႏိုင္မလားဆိုတာကလဲ တဘက္စစ္အုပ္စုက ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္လိုက္သလဲ ဆိုတာေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါေသးတယ္။

နိဂံုး

ဒါေၾကာင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕ ဆိုရရင္ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔ျဖစ္ခ်င္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကလဲ ျပည္သူလူထုအေပၚ႐ိုးသားသစၥာရွိဖို႔ လိုအပ္ပါေၾကာင္းပါနဲ႔ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ကလဲ ဘယ္လုိ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔ အစည္းကိုမွ အားကိုးအားထား မျပဳပဲ၊ မိမိတို႔ လုပ္စရာရွိတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး၊ ျပည္သူ႔အာဏာ ျပည္သူထံ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေရး၊ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေခါင္းေဆာင္မေမွ်ာ္၊ ကယ္တင္ရွင္မေမွ်ာ္ပဲ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္လွပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

လူထုတိုက္ပြဲေတြဟာ လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေမြးဖြားပါတယ္။ ဒီကေန႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလဲ မနက္ျဖန္ေခါင္း ေဆာင္ေတြ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္လာပါ လိမ့္မယ္ ။ျပည္သူ႔ ေတာ္လွန္ေရးကို မည္သည့္ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင္အဖြဲ႔အစည္းကမွ ေမာင္ပိုင္စီးထား၍ မရပါ။ ေမာင္ပိုင္စီးရန္ ႀကိဳးစားတာ၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ ျပဳလုပ္တာဟာေတာ္လွန္ေရးက်ဆံုးေစတဲ့ လကၡဏာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ညီၫႊတ္ေရး ဆိုတာ တိုက္ပြဲရွိမွ တည္ေဆာက္လို႔ ရပါတယ္။ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးဆိုတာ ၾကားျဖတ္အစိုးရတခုေပၚထြက္မႈၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ မွာလုပ္မွ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာ ပဋိပကၡေတြၿပီးဆံုးမွေဖာ္ေဆာင္လို႔ ရပါတယ္။

× × × × ×

ေတာ္လွန္ေရးသစၥာျဖင့္
ခင္မမမ်ိဳး (၁၂၊ ၈၊ ၂၀၀၉)


မွတ္ခ်က္။ ။ ယခုေဆာင္းပါးသည္ မည္သူတဦးတေယာက္၊ မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း တခုတေလကို မွ ထိခိုက္ ေရးသားျခင္း မဟုတ္ပါ။ အခ်ိန္အခါ၊ အျဖစ္အပ်က္၊ အေျခအေနမ်ားကို ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် အျပဳသေဘာျဖင့္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ထားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုသည့္ သေဘာတရားကို မူအရ ေထာက္ခံသည္။ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ျဖစ္စဥ္စတင္လာပါက မည္သို႔ မည္ပံုျပဳလုပ္မည္ဆိုသည္ကိုကား ဟင္းခ်က္စရာ ပစၥည္းမရွိေသးပဲ၊ ဝယ္ယူဖို႔ ပိုက္ဆံလဲ မရွိေသးပဲ တ႐ုတ္ဟင္းခ်က္မယ္၊ ကုလားဟင္းခ်က္မယ္၊ ျပင္သစ္စတိုင္ ျပင္ဆင္မယ္ ျငင္းခုန္ေနျခင္းနဲ႔တူသည္ဟု ထင္မွတ္ေသာေၾကာင့္ ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးစရာ ကိစၥမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးမည္မဟုတ္ပါ။ ကုလားဟင္းခ်က္ခ်င္သူက ကုလားဟင္းခ်က္နည္း စာအုပ္ကိုင္ထား၍ တ႐ုတ္ဟင္းခ်က္ခ်င္သူက တ႐ုတ္ဟင္းခ်က္နည္း ကိုင္ထားၿပီး၊ နားလည္ေအာင္ အရင္ဖတ္သည္က ပို၍ အက်ဳိးရွိေပလိမ့္မည္။

သို႔ျဖစ္ရာ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးသေဘာတရားကို ေထာက္ခံၿပီးျဖစ္ျခင္း၊ အဆိုပါ သေဘာ တရားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ မည္မွ်အေရးႀကီးသည္ကို လက္ခံနားလည္ၿပီးျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္ကိုင္ျပဳ၍ လာေရာက္ျငင္းခုန္ျခင္းမ်ား လာေရာက္မျပဳလုပ္ရန္ ေမတၱာရပ္ခံသည္။ အခ်ိန္အခါ၊ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဤသေဘာတရားအား အဆိုျပဳခ်က္သည္ ယေန႔အေျခအေန၊ အခ်ိန္ကာလအတြက္ မည္မွ်အက်ဳိးရွိသည္ဟု ကြဲလြဲသည့္ အျမင္ရွိပါက khinmamamyo@gmail.comThis e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it အီးေမးလ္သို႕ ဆက္သြယ္၍ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈျဖင့္ ေဆြးေႏြးေပးပါရန္ ေလးစားစြာ ေမတၱာရပ္ခံအပ္သည္။

သူဘာလဲ၊ ငါဘာလဲ ေျပာဆိုမႈမ်ားကို လက္ခံ တုန္႔ျပန္မည္ မဟုတ္ပါ။ စာေရးသူသည္ ဘာမွ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုးတက္ေစခ်င္သူ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ၿပီးဆံုးေစလိုသူ၊စစ္မွန္တဲ့အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္စဥ္ကို ျဖစ္ေပၚေစလိုသူ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈအေပၚတြင္ အေျခတည္သည့္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္တရပ္ ထြန္းကားလာေစလိုသူ ျမန္မာျပည္သူတေယာက္သာျဖစ္ပါတယ္။(ရိုးမ ၃)

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

အိႏၵိယႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ လူငယ္မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ညီလာခံတြင္ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြး

Tuesday, 27 October 2009 19:18 ဇာနည္မာန္

အိႏိၵယႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (AIYF) တည္ေထာင္ျခင္း ႏွစ္ ၅ဝ ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲႏွင့္ ကမၻာ့ဒီမိုကရက္တစ္ လူငယ္မ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (WFDY) တို႔၏ အာရွပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ ညီလာခံတြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာ့အေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေနေသာ ၎ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားခံခဲ့ရသည့္ WFDY အဖြဲ႔၀င္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ABSFU မွ ကိုေက်ာ္၀င္း ႏွင့္ အိႏၵိယ အေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ABSL မွ ကိုေက်ာ္သန္းတို႔က လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ား၊ ျမန္မာလူငယ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

“ျမန္မာ စစ္အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ထားၿပီးသားျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကိုပဲ အာဏာ လႊဲေပးသင့္ေနပါၿပီ။ အခုလို ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို အၾကာႀကီးယူထားတာကို ရပ္သင့္ပါျပီ” ဟု ကမၻာ့ဒီမိုကရက္တစ္ လူငယ္မ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒုဥကၠဌ မစၥတာ ယိုဂ်န္ျဒာဆာဟိက ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။

ကမၻာ့ဒီမိုကရက္တစ္ လူငယ္မ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ အိႏၵိယႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားကို အၿမဲ ေထာက္ခံကူညီေနမည္ဟု လည္း သူကဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ သူက စစ္အစိုးရ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအပါအ၀င္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုးျပန္လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ABSL မွ ကိုေက်ာ္သန္းက “တရုတ္တို႔ အိႏၵိယတို႔လိုႏုိင္ငံေတြအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာက ၂၀၁၀ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို လုပ္သင့္သလိုလို ဝင္ၿပိဳင္သင့္သလိုလို ေျပာေနတာေတြက အဓိပၸာယ္မရွိဘူး။ ဒါက အတုအေယာင္ပဲျဖစ္တယ္၊ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို တရားဝင္ေအာင္လုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲပဲျဖစ္လို႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို က်ေနာ္တို႔ ဝင္မွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့တယ္” ဟု ေျပာသည္။

အာရွပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ဝင္ ၁ဝ ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အိႏိၵယ၊ နီေပါ၊ သီရိလကၤာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာ၊ တရုတ္၊ ဗီယက္နန္၊ ဂရိ၊ ဟန္ေဂရီ ႏွင့္ လက္ဘႏြန္ စသည္တို႔မွ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အိႏၵိယ ေဒသတြင္းမွ အဖြဲ႔ဝင္ ၄ဝဝ ေက်ာ္တို႔ ညီလာခံ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး အိႏၵိယေရာက္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ျမန္မာဒီမိုကေရစီ လူငယ္မ်ားလည္း ညီလာခံတြင္ တက္ေရာက္ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။

ABSFU မွ ကိုေက်ာ္၀င္း ကလည္း “က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ေထာက္ခံမႈ အကူအညီေတြ အမ်ားၾကီး လိုအပ္တယ္္ဆိုတာကို တင္ျပတယ္။ သူတို႔ဆီကရတဲ့ တံု႔ျပန္မႈေတြကလည္း အားရေက်နပ္စရာေကာင္းပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။

ထို႔အတူ WFDY အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည့္ ABSFU အေနႏွင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးရာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိ၍ ႏိုင္ငံတကာတြင္ အဖြဲ႔အေနျဖင့္ အသက္မ၀င္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားေရးရာမ်ားတြင္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားရာ ယခု ေဆြးေႏြးပြဲ ေနာက္ပိုင္း က်င္းပမည့္ WFDY စည္းေ၀းတြင္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ရန္ ျပင္ဆင္ထားေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ဝင္းက ဆက္ေျပာသည္။

ထိုညီလာခံကို နယူးေဒလီၿမိဳ႕လယ္ရွိ Babu Sader Kendra ခန္းမတြင္ ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ရက္မွ ၂၉ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပလ်က္ရွိရာ ဖြင့္ပြဲေန႔က ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အေျခအေနမ်ားကို အိႏၵိယ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဟာေျပာခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအပါအဝင္ ပါလက္စတိုင္းႏွင့္ က်ဴးဘားႏိုင္ငံမွ အာဏာရွင္မ်ား၊ ထိုအာဏာရွင္မ်ားကို ေတာ္လွန္ေနသည့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၏ အေရး မ်ားကို အထူးတလည္ ေဆြးေႏြးဖလွယ္သြားေၾကာင္း သိရသည္။(ဧရာဝတီ)

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...

နာေရးကူညီမႈအသင္းကုိ ေျမာက္ဒဂုံစည္ပင္ တရားစြဲ

မင္းႏိုင္သူ / ၂၉ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၉

နာေရးကူညီမႈအသင္းကုိ ေျမာက္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာက ယေန႔တရားစြဲဆုိလုိက္သည္။

“စည္ပင္က ဒီေန႔စၿပီးတရားစြဲတယ္။ က်ေနာ္မသြားဘူး။ ႐ုံးက မန္ေနဂ်ာကုိပဲ လႊတ္လိုက္တယ္။ အမႈက စည္ပင္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ အေဆာက္အဦအသုံးျပဳလုိ႔တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔တရား႐ုံးက အစြဲဆုိခံ ကာယကံရွင္ မပါလုိ႔ဆုိၿပီး အမႈကိုေတာ့ လက္မခံလုိက္ေသးဘူး” ဟု နာေရးကူညီမႈအသင္းဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္သူက ေျပာသည္။

ေျမာက္ဒဂုံၿမဳိ႕နယ္စည္ပင္က ေတာင္ဒဂုံၿမဳိ႕နယ္ တရား႐ုံးတြင္ အမႈစြဲတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာ ၿမိဳ႕နယ္မတူသည့္ တရား႐ုံးတြင္ အမႈစြဲတင္သည့္အေပၚလည္း နားမလည္ႏုိင္ျဖစ္ရသည္ဟု ဦးေက်ာ္သူက ေျပာသည္။

“ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ၊ က်ေနာ္ အေစာႀကီးကတည္းက ေျပာၿပီးသား စြဲခ်င္တဲ့ေနရာမွာစြဲ။ က်ေနာ္မသြားဘူး။ ဖမ္းခ်င္ရင္ လာသာဖမ္း။ လုိက္သြား႐ုံပဲ။ စည္ပင္ကတရားစြဲဖုိ႔ ျပင္ေနစဥ္က ေမးတယ္။ ဘယ္သူ႔နာမည္တပ္ရမလဲတဲ့။ က်ေနာ္က အသင္းမွာ အႀကီးဆုံးျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ့္နာမည္တပ္စြဲလုိ႔ ေျပာၿပီးသား” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

နာေရးကူညီမႈအသင္းသည္ မူလက သဃၤန္းကၽြန္းၿမဳိ႕နယ္ ျဗဟၼ၀ိဟာရ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိက္တြင္ အေျခစုိက္ကာ အခမဲ့ နာေရး၀န္ေဆာင္မႈေပးျခင္း၊ ေဆးကုသေပးျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ေနရာမွ စည္ပင္ကပင္ ပိတ္ပင္ခဲ့သည့္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္တြင္ ေျမာက္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္သုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။


နာေရးကူညီမႈအသင္းပုိင္ ေျမ (၂) ဧကေက်ာ္ေပၚတြင္ သိန္း (၂,၀၀၀) ၀န္းက်င္ကုန္က်သည့္ အေဆာက္အဦကုိ စည္ပင္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ၿခံ၀င္းေရွ႕တြင္ ေရေျမာင္းမတူးသည့္အတြက္ဟုဆုိကာ ေျမာက္ဒဂုံစည္ပင္က အေဆာက္အဦအသုံးျပဳခြင့္ မေပးႏုိင္ဟု ျငင္းဆန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ ေရေျမာင္းတူးခုိင္းေနျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဦးေက်ာ္သူက “(၅) ေပ အက်ယ္၊ (၅) ေပအနက္ ေရေျမာင္းတူးခုိင္းေနတာ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေဘးပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘယ္သူမွ မတူးဘဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေရွ႕ေလးတင္ ကြက္တူးထားရင္ ေရေလွာင္ကန္လုိ ျဖစ္သြားမွာဗ်။ ေရက ဘယ္ကုိမွ စီးစရာမရွိဘဲ ျခင္ေဖာက္ကန္လုိျဖစ္သြားမယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က မတူးတာ။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တုိ႔က ဟုိကေန ေျပာင္းဆုိလုိ႔ ကမန္းကတန္းေျပာင္းလာရတာ။ ကုလက္စ လူနာေတြက ရွိေသးတယ္။ ဒီ အေဆာက္အဦ အသုံးျပဳခြင့္ဆုိတာႀကီး က်လာဖုိ႔ ေစာင့္မေနႏုိင္ဘူး” ဟု ရွင္းျပသည္။

လမ္း၊ တံတား၊ ေရေျမာင္းေဖာက္လုပ္ရသည့္အလုပ္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္အခြန္ဘ႑ာေငြျဖင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာက လုပ္ေဆာင္ရမည့္ အလုပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း စည္ပင္က လူထုကုိသာ ခုိင္းေလ့ရွိသည္ဟု ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ခံတဦးက ေျပာသည္။

နာေရးကူညီမႈအသင္းကို ယေန႔ တရား႐ုံးက လက္မခံေသးေသာ္လည္း ေရွ႕ဆက္ျဖစ္လာမည့္ျပႆနာမ်ားကို ရင္ဆိုင္သြားမည္ဟု ဦးေက်ာ္သူက ေျပာသည္။

“ေနာက္ရက္ ဘာျဖစ္လာမလဲေတာ့ မသိႏုိင္ေသးဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ့ တရားစြဲလည္းစြဲ။ ေထာင္ခ်လည္းခ်။ အသင္းလုပ္ေနရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ ရပ္ထားလုိ႔မျဖစ္ဘူးဗ်။ သူတုိ႔ ဆက္ၿပီး တရားစြဲမယ္ဆုိလည္း စြဲေပါ့ဗ်ာ။ အခမဲ့ ေဆးကုေပး၊ မသာခ်ေပးေနတဲ့ အသင္းကုိ ခြင့့္ျပဳခ်က္မရဘဲ အေဆာက္အဦအသုံးျပဳမႈနဲ႔ တရားစြဲတယ္ဆုိေတာ့ ကမာၻမွာ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းတဲ့အမႈႀကီး တခုျဖစ္သြားတာေပါ့” ဟု ၎က ေျပာသည္။

နာေရးကူညီမႈအသင္းကုိ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ စာေရးဆရာ၊ ဒါ႐ုိက္တာႀကီး ဦးသုခ၏ လမ္းၫႊန္မႈျဖင့္ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္ ဦးေက်ာ္သူတုိ႔ ဦးစီးတည္ေထာင္ခဲ့ၾကၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ သုခကုသုိလ္ျဖစ္ေဆးခန္း တုိးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။

သုခကုသုိလ္ျဖစ္ေဆးခန္းတြင္ ပါရဂူဘြဲ႔ရဆရာ၀န္ႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ ဆရာ၀န္ (၃၀) ခန္႔က အခမဲ့ပညာအလႉျပဳ ကုသေပးလ်က္ရွိၿပီး အသင္းတြင္ လုပ္အားဒါနေပးလႉေနၾကေသာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း (၂၀၀) ေက်ာ္လည္း ရွိသည္။

အသင္းမွ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ သုခေဆးခန္းသည္ ရန္ကုန္မွ ႏြမ္းပါးသည့္ လူနာမ်ားအတြက္ အထူးအားထားရာ အခမဲ့ေဆးခန္းျဖစ္ၿပီး တေန႔လွ်င္ လူနာေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ကုသေပးေနရၿပီး နာေရးကူညီမႈအေနျဖင့္လည္း တရက္လွ်င္ နာေရး၀န္ေဆာင္မႈေပါင္း (၃၀) ဝန္းက်င္ခန္႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေနရသည္။(ေခတ္ျပိဳင္)
------------------------------------------------------------------------

မုံရြာတြင္ ပညာေရးစနစ္ပ်က္ယြင္းေနဟု
ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား ေျပာဆုိ

မင္းႏိုင္သူ / ၂၉ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၉

နဂုိကပင္ ပ်က္ယြင္းေနသည့္ ပညာေရးစနစ္တြင္ ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ မတရားမႈမ်ား ေပၚေပါက္ေစသည္ဟု မုံရြာၿမိဳ႕မွ ေက်ာင္းသားမိဘအခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။

“အခု (၄) တန္းကေန (၁၀) တန္းအထိ ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲဆုိၿပီး ကေလးေတြကို ေျဖခုိင္းတယ္။ အဲဒီလုိေျဖခိုင္းၿပီး ေက်ာင္းအဆင့္မွာ (၁ ၊ ၂ ၊ ၃) အဆင့္၀င္တဲ့ကေလးကုိ ၿမဳိ႕နယ္၊ ခ႐ုိင္၊ တုိင္းအဆင့္ဆင့္ ဆက္ၿပဳိင္ေစတယ္။ အဲဒီလုိၿပိဳင္ေစတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းဆရာေတြရဲ႕ မသမာလုပ္မႈေတြ ေပၚလာေတာ့တာပဲ” ဟု ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက ေျပာသည္။

ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲအဆင့္ဆင့္တြင္ ေမးခြန္းေပါက္ၾကားျခင္း၊ ေငြလုိက္ႏုိင္သည့္ ေက်ာင္းသားကုိသာ ေရြးခ်ယ္ျခင္း စသည့္ မသမာမႈမ်ားကို ေက်ာင္းဆရာမ်ားက ျပဳလုပ္ေလ့ရိွၾကေၾကာင္း ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားက ေျပာသည္။

မၾကာေသးမီကလည္း မုံရြာၿမိဳ႕၊ ဆူးေလကုန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအား ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲတြင္ မသမာမႈျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဦးစီးဌာနက စစ္ေဆးေနေၾကာင္း သိရသည္။

ဆူးေလကုန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက “ေက်ာင္းအုပ္က ဇြန္လပုိင္းကမွ စေျပာင္းလာတာ။ ၿပီးခဲ့တဲ့လပိုင္းက လုပ္တဲ့ (၄) တန္း ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲမွာ မသမာမႈလုပ္တယ္ဆုိၿပီး အတုိင္ခံရတယ္။ တျခားေက်ာင္းေတြမွာ ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲ ေမးခြန္းထုတ္ရင္ ေကာ္မတီဖြဲ႔ထုတ္ေပမယ့္ သူက သူတဦးတည္း ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ၾကားတယ္။ အခု စသုံးလုံးက စစ္ေနၿပီ” ဟု ေျပာသည္။

ဆူးေလကုန္းေက်ာင္းတြင္ ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲ၌ (၄) တန္းေက်ာင္းသား ေျဖဆုိရမည့္ သခၤ်ာဘာသာရပ္ ေမးခြန္းတြင္ (၆) တန္းအဆင့္ရွိ သခၤ်ာေမးခြန္းမ်ား ထည့္သြင္းထားရာ ကေလးအမ်ားစု မေျဖဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ကေလးအခ်ဳိ႕က ေျဖဆုိႏုိင္ေနသည္ဟု ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားက ေျပာသည္။

“အဆင့္လြန္ေမးခြန္းကုိ ေျဖႏုိင္တဲ့ ကေလးသုံးေလးေယာက္ ရွိေနတယ္ဆုိေတာ့ ေမးခြန္းေပါက္ၾကားမႈရွိလုိ႔ပဲ ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့ဗ်ာ” ဟု ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက ေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္မီက (၈) တန္းႏွင့္ (၁၀) တန္းတုိ႔တြင္ လူရည္ခၽြန္စာေမးပဲြမ်ားရွိခဲ့ဖူးၿပီး ေရြးခ်ယ္ခံရသည့္ ႏုိင္ငံအဆင့္ လူရည္ခၽြန္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံတြင္းရွိ စီမံကိန္းမ်ား၊ အပန္းေျဖစခန္းမ်ားသုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္စရိတ္ျဖင့္ အခမဲ့သြားေရာက္ခြင့္ရရွိသည္။

“အခု ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲကေတာ့ ေက်ာင္းသားမိဘေတြအတြက္ ဂုဏ္တု၊ ဂုဏ္ၿပိဳင္စရာ သက္သက္လုိျဖစ္ေနတာပါ။ တကယ္ေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသားက ရည္ခၽြန္ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္တာ။ ပုိက္ဆံလုိက္ႏုိင္တဲ့ မိဘရဲ႕ကေလးေတြက တုိင္းရည္ခၽြန္ ျဖစ္ခ်င္လည္းျဖစ္ေနၾကေတာ့ ဆင္းရဲၿပီး စာေတာ္တဲ့ကေလးမိဘေတြက မခံႏုိင္ၾကေတာ့တာေတြလည္း ရွိလာတယ္။
အဓိကက ဆရာေတြ လာဘ္ယူ လာဘ္စားလုပ္ၿပီး ကေလးေတြ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတာကုိ မေက်နပ္ၾကတာ” ဟု ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက ေျပာသည္။

ရည္ခၽြန္စာေမးပြဲတြင္ မသမာမႈလုပ္မႈမ်ားအျပင္ အထက ေက်ာင္းအခ်ဳိ႕၌ မဆီေလ်ာ္သည့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္မႈမ်ားျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားထံမွ ေငြေၾကးရယူေနသည္ဟုလည္း ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားက ေျပာသည္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ လပုိင္းကဆုိ အထက (၃) မွာ ေက်ာင္းသား ခြင့္မတုိင္ဘဲ ေက်ာင္းပ်က္ရင္ ဒဏ္ေၾကး (၅၀၀) က်ပ္ ေပးရမယ္ဆုိတဲ့ စည္းကမ္းသတ္မွတ္တယ္။ ေက်ာင္းသားမိဘ ကုိယ္တုိင္က ခြင့္တုိင္ရင္လည္း ဒဏ္ေၾကး (၃၀၀) က်ပ္ေပးရတာပဲ။ ဆုံးမတာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲ ဒဏ္ေၾကးေကာက္ေနတာ။ အဲဒီဒဏ္ေၾကးေငြေတြစုုၿပီး တလတခါ ဆရာေတြကုိ ကန္ေတာ့ရမယ္တဲ့၊ စည္းကမ္းက အဲလုိမ်ဳိး” ဟု ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက ေျပာသည္။

မုံရြာၿမိဳ႕ အထက (၃) ၏ အဆုိပါစည္းကမ္းသစ္သည္ မုံရြာတြင္ ဟုိေလးတေက်ာ္ျဖစ္ခဲ့ရာ ၿပီးခဲ့သည့္လက အထက (၃) ေက်ာင္းသုိ႔ စစ္ေဆးေရး၀င္ခဲ့ေသာ္လည္း အေရးယူမႈမရွိခဲ့ဘဲ ေနာက္မျပဳလုပ္ရန္သာ သတိေပးခံခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ ေက်ာင္းဆရာမ်ားအၾကား အက်င့္ပ်က္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနရျခင္း၏ အဓိကအခ်က္မွာ လုပ္ခလစာေငြႏွင့္ မေလာက္ငမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွ အၿငိမ္းစားေက်ာင္းအုပ္ႀကီးတဦးက ေျပာသည္။

၎က “ဆရာတုိ႔ အလုပ္၀င္စ ဦးႏုေခတ္က (၁၂၆) က်ပ္ ရတယ္။ ရတာနဲ႔ေလာက္တယ္။ ဘယ္က်ဴရွင္မွ သင္စရာမလုိဘူး။ မတရားတာ ဘာမွလုပ္စရာမလုိဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြကုိ ဖိဖိစီးစီး စာသင္ေပးႏုိင္တယ္။ အဲ…ေနာက္ပုိင္းေတာ့ လစာေတြက ပမာဏအားျဖင့္ေတာ့ တုိးလာပါရဲ့၊ ေလာက္ငတယ္လုိ႔ မရွိေတာ့ဘူး။ အခုေခတ္ပုိဆုိးတာေပါ့။ ဘီအီးဒီဘြဲ႔ရ ေက်ာင္းဆရာတေယာက္ဟာ ျပန္တမ္း၀င္အရာရွိအဆင့္ခ်င္းအတူတူ တပ္က စစ္ဗုိလ္ေပါက္စထက္ လစာအမ်ားႀကီး နိမ့္ေနတယ္” ဟု ေျပာသည္။

(ဆက္ဖတ္ရန္.......)

ေနရာတက်ျပန္ထားရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့...