၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ ႔ အခြင့္အေရး

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၂၀၁၀ မွာ က်င္းပျပဳလုပ္မယ္လုိ႔ စစ္အစုိးရေၾကညာထားတဲ့ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းတရပ္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ယူဆလုိ႔ ရႏုိင္ပါသလား။ ဒီလာမယ္ ေရြးေကာက္ပြဲက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က စစ္အစုိးရ အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒေပၚမွာ အေျခခံထားတာမုိ႔ ဒီဖြဲ႔စည္းပုံထဲမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိ အတိအက်ျပဌာန္းသလားဆုိတာ ေမးစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္အင္အားစုု (Forum for Democracy in Burma - FDB) ႏုိင္ငံျခားေရးေကာ္မတီ တြဲဘက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးစုိးေအာင္, ကုိ ဗီြအုိေအျမန္မာသတင္း ဌာနမႈး ဦးသန္းလြင္ထြႏ္း က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႔ တုိင္းရင္းသားမ်ားအခြင့္အေရး အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးသုံးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကုိ အေျခခံၿပီး လုပ္မွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒဖြဲ႔စည္ပံု ျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ က်င္းပခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖဲြ႔ (၁၃) ဖြဲ႔ကေန အခ်က္ (၁၉) ခ်က္ပါတဲ့ အဆုိျပဳလႊာတရပ္ကုိ တင္သြင္းခဲ့တာရွိတယ္။ အဲဒါဘာလဲဆုိေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး စတဲ့ ကိစၥေတြကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးဖုိ႔ ေျပာထားတဲ့ အဆုိျပဳလႊာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ဒီထဲက အခ်က္တခ်က္ကုိေတာင္ ထည့္သြင္းေရးဆြဲခဲ့တာ မရွိဘူး။ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒကုိ အေျခခံထားတဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက သူတုိ႔ရဲ ႔ အနာဂတ္ကုိ ပုိၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္တုိးတက္ေအာင္ ျဖစ္လာေစမလား၊ ပုိၿပီးေတာ့ ဆုတ္ယုတ္ေစမလားဆုိတာကုိ တုိင္းရင္းသားေတြက အေျခခံၿပီးေတာ့ ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ဝင္သင့္ မဝင္သင့္ ဆုိတာကုိ အေလးအနက္ စဥ္းစားၾကရမယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကုိ ေရးဆြဲေနတဲ့ အမ်ဳိးသားညီလာခံ က်င္းပေနဆဲကာလမွာ ဦးစုိးေအာင္ ေျပာခဲ့သလုိ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြက သူတုိ႔လုိလားတဲ့အခ်က္ေတြကို တင္ျပခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအခ်က္ေတြကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ဆုိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ အခ်က္ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးဆုံးအခ်က္က ဘာလဲ။ အဲဒီ အခ်က္တခ်က္ေလာက္ကုိ ေျပာျပေပးပါ။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ အေရးႀကီးဆုံး အခ်က္တခ်က္က ဘာလဲဆုိေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြက သူတုိ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား အေျခခံတဲ့ ပညာေရး အစရွိသျဖင့္ အဲဒီအခ်က္ေတြကို သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ဘယ္လုိလုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရွိမလဲ။ ဆုိလုိခ်က္က တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပတ္သက္တာ ကုိယ့္ဘာသာစကားကုိ သင္ၾကားခြင့္ ရွိမယ့္ဟာ အခ်က္ေတြရွိတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကုိ အာမခံတဲ့ဟာ နအဖခ်ခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံထဲမွွာ ဒါေတြ အာမခံတဲ့အခ်က္က လုံးဝမပါဘူး။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒါအျပင္ကုိ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ကုိယ့္နယ္ေျမကုိ ကုိယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ပုိင္ခြင့္ေပါ့။ အခုလက္ရွိ အပ္စ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့အဖြဲ႔ေတြ ဆုိလုိရွိရင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားေပမဲ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ လက္နက္ေတြ ဆြဲကုိင္ထားၿပီးေတာ့ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ေတြ ရွိေနဆဲ့။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြရဲ ႔ အနာဂတ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒီဖြဲ႔စည္းပုံဥပေဒထဲမွာ တိတိက်က် ျပဌာန္းထားတာ ရွိသလား။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ တုိင္းျပည္မွာ စစ္တပ္တခုတည္းဘဲ ရွိရမယ္ဆုိတယ္ အေနအထားမ်ဳိးေရာက္ေအာင္ သေဘာတူညီမယ့္ အေနအထားမွာ ရွိေနသလား။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ တုိင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္အျမင္ ေျပာရရင္ တုိင္းရင္းသားေတြ ကုိယ္ပုိင္အခြင့္အေရး၊ တန္တူရည္တူ ရဖုိ႔အတြက္ တကယ္တမ္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ တခုခုက အာမခံေပးႏုိင္တယ္ ဆုိလုိရွိရင္ တုိင္းျပည္တခုတည္းမွာ စစ္တပ္တခုတည္း ရွိရမယ္ဆုိတာကုိ သေဘာတူဖုိ႔ ဝင္မေလးဘူးလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါကုိ အေျခခံေပးမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိရဖုိ႔က ပုိၿပီးအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အခ်က္က ဘာကုိေတြ႔ရသလဲဆုိလုိရွိရင္ မင္းတုိ႔လာၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္တယ္ဆုိရင္ ငါတုိ႔ေအာက္မွာဘဲ ေနရမယ္၊ ငါတုိ႔ေျပာစကား နားေထာင္ရမယ္ဆုိတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ေနေတာ့ ဒီကိစၥမ်ဳိးကုိေတာ့ ဘယ္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းကမွ လုိလားတယ္လုိ႔ မျမင္ပါဘူး။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြအရဆုိရင္ ေကအန္အုိ ေခၚ ကခ်င္အမ်ဳိးသားအဖြဲ႔၊ ေကအန္ပီပီ ေခၚ ကယားျပည္သူတုိးတက္ေရးပါတီ အဖြဲ႔ေတြက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အေျခခံဥပေဒေတြကုိ လက္မခံဘူး၊ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ မဝင္ဘူးဆုိၿပီး တိတိက်က် ေၾကညာထားတာကုိ ၾကားရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဖက္မွာ အီအန္စီ ေခၚတဲ့ တုိင္းရင္းသားေကာင္စီအဖြဲ႔ က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကုိ လက္မခံဘူးဆုိေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ တျခားေရြးစရာမရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ဝင္ဖုိ႔လုပ္သင့္ရင္လည္း လုပ္ရမယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိးကုိ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ဆီကုိ ေရးတဲ့စာတေစာင္မွာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြၾကားမွာ သေဘာထားကြဲေနတဲ့ သေဘာလား။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္အျမင္ကေတာ့ အီအန္စီရဲ ႔ ေနာက္ဆုံးညီလာခံ အစည္းအေဝးက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အဲဒီအတုိင္းေျပာထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ကုိ ေရးတဲ့စာထဲမွာေတာ့ အဲဒီဟာထက္ ပုိၿပီးေတာ့ ပုိပုိသာသာ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ဆန္႔က်င္မလုပ္ပါဘူးဆုိတာ ရွိတဲ့အတြက္ ဒါေတြက အီအန္စီအဖြဲ႔ထဲမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၫႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးရမယ့္ အေနအထားေတြရွိေနတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိလည္းဆုိေတာ့ ေနာက္ပုိင္းမွာစာေတြ ျပန္လည္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေျပာဆုိတဲ့အခ်က္ေတြမွာ ဒီကိစၥက သူတုိ႔အျပန္အလွန္ အေၾကအလည္ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားအမ်ားစုကေတာ့ က်ေနာ္အျမင္ေျပာရရင္ သူတုိ႔က တန္တူရည္တူ အခြင့္အေရးရတယ္ဆုိလုိရွိရင္ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက သူတုိ႔ရဲ ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိ အာမခံႏုိင္တယ္ဆုိလုိရွိရင္ ဘာေရြးေကာက္ပြဲမဆုိ တရားမွ်တတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတခုကုိ အေျခခံတယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ ပါဝင္ၿပီးေတာ့ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံၾကမွာဘဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အေျခခံတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက ပုိၿပီးအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကုိ ေထာက္ျပေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာအစုိးရဘက္ကေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ျပည္သူေတြက တခဲနက္ေထာက္ခံတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံျဖစ္ေနတယ္၊ အဲဒါအျပင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ အားလုံးနဲ႔ ၫႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ေရးဆြဲထားတဲ့ အေျခခံဖြဲ႔စည္းပုံ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကုိ ျပန္ျပင္ေပးဖုိ႔ဆုိတာ သိပ္ၿပီးေတာ့ အလားအလာမရွိဘူးဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိးရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အမ်ဳိးသားညီလာခံ က်င္းပေနတုန္းကလည္း တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ အမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ တက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခြင့္တခုကုိ အခြင့္အေရးတရပ္အေနနဲ႔ အသုံးခ်ဖုိ႔ အယူအဆ ရွိခဲ့သလုိ အခုေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီးေတာ့ မိမိအခြင့္အေရးအတြက္ ရယူဖုိ႔ ပုံစံမ်ဳိးေျပာဆုိၾကတာေတြ ရွိၾကတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဦးစုိးေအာင္ အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ သေဘာမ်ဳိး ၾကားေနရပါသလဲ။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပခ်ိန္တုန္းကလည္း ဒီ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း မိမိတင္ျပေဆြးေႏြးလုိတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တင္ျပေဆြးေႏြးပုိင္ခြင့္မရွိခဲ့ဘူး၊ တင္ျပေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာလည္း ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ဒီအခ်က္ေတြကုိ စဥ္းစားလက္ခံ အတည္ျပဳတာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူးဆုိေတာ့ အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း အဲဒီလုိ အေနအထား အမ်ဳိးမ်ဳိးေတာ့ ရွိႏုိင္တာေပါ့။ တခ်ဳိ ႔ကလည္း အထဲဝင္ၿပီေတာ့ လုပ္ၾကည့္ရင္ ေကာင္းမလား၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရင္ ေကာင္းမလား၊ ရသေလာက္အေနအထား ယူၾကည့္ရင္ ေကာင္းမလား။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ အနာဂတ္မွာ ငါတုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚကုိ အေျခခံတဲ့၊ တုိင္းရင္းသားေတြကုိ အခြင့္အေရး ရႏုိင္တဲ့ တန္တူရည္တူ အခြင့္အေရးရႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကုိ ဘယ္လုိျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကမလဲ ဆုိတာကုိ စဥ္းစဥ္းစားစား လုပ္ၾကရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ အေလးသာၿပီးေတာ့ စဥ္းစားၾကမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ကလည္း ရတဲ့ field ထဲကေန ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေပၚမွာ စဥ္းစားေနတာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဆုိရင္ သူတုိ႔ကုိ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အင္အားခ်ည့္နဲ႔လာေအာင္ လုပ္လာတဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူက ရတဲ့ေဘာင္ထဲမွာ ဘယ္လုိ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကမလဲဆုိတဲ့ဟာကုိ အေလးအနက္ အသဲအသန္ စဥ္းစားေနရတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဆုိေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ရက္အတိအက်ေတာ့ မေၾကညာရေသးဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္လည္း မဖြဲ႔ရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ယခုလက္ရွိ အေျခအေနကုိ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳကာလလုိ႔လည္း ေျပာလုိ႔ရတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားေပါ့။ နည္းနည္းေတာ့ ေစာေသးတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုလက္ရွိအေျခအေနမွာ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာေတြ ဒါမွမဟုတ္ တုိက္ခုိက္မႈကိစၥေတြဟာ ဆက္ျဖစ္ေနတုန္းဘဲလား။ အေျခအေန တုိးတက္မႈေတြ ရွိေနသလား။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဘယ္တုန္းကမွ တုိးတက္တာ မရွိဘူး။ ဆုတ္ယုတ္ေနတာဘဲရွိတယ္။ မတရားဓမၼ ေပၚတာဆြဲမႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ မုဒိန္းက်င့္မႈေတြ၊ ရြာမီးရႈိ ႔မႈေတြက ေျပာလုိကုိ မေကာင္းဘူး အၿမဲတမ္း ျဖစ္ပ်က္ေနတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ လတုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကုိ ဝင္ေရာက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ၊ လက္ရွိတုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ထိုးစစ္ဆင္ ဆက္လွ်က္လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ နယ္ပုိင္းမွာဆုိရင္ ဒီ ထုိးစစ္ဆင္မႈေတြေၾကာင့္ လူေပါင္းေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေရႊ ႔ေျပာင္းဒုကၡေရာက္တာေတြ၊ အိမ္ေျခယာေျခ စုစုေပါင္း ငါးရာေက်ာ္ေလာက္ကုိ မီးရႈိ ႔ၿပီးေတာ့ ေျမလွန္စနစ္ က်င့္သုံးၿပီးေတာ့ တုိက္ခုိက္ေနတာေတြကုိ ဘယ္လုိေျဖရွင္းၾကမလဲဆုိတာကုိ တုိင္းရင္းသားေတြက အေလးအနက္ အေျခခံၿပီး စဥ္းစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ ေဒသအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘာျပႆနာေပၚေနသလဲဆုိတာကုိ နည္းနည္းေလး ရွင္းျပပါလား။ ဒီတုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတာက နအဖ အေျပာအရဆိုရင္ လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လွဲတယ္ေပါ့။ အဲဒီလုိဆုိၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ယူထားတယ္ တုိင္းရင္းသားေတြကုိ ဘာအခြင့္အေရးမွ ေပးတာမရွိဘူး၊ ႏုိင္ငံေရးအရလည္း လုပ္ပုိင္ခြင့္လည္း မရွိဘူး။ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ေထာင္ခ်ထားတာရွိတယ္၊ တခ်ဳိ ႔ဆုိရင္ က်န္းမာေရးလည္း မေကာင္းဘူး။ ဦးခြန္ထြန္းဦး -- တုိ႔ကုိ ၾကည့္ေပါ့။ အဲဒီလုိမ်ဳိးအျဖစ္ေတြက ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ ကိစၥက ဘာလဲဆုိတာကုိ အမ်ားႀကီးေမးခြန္း ထုတ္စရာရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ဟာကုိ ဘယ္ဟာနဲ႔မွ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လုိ႔ မရဘူး။ အၿမဲတမ္းဘဲ အပစ္အခတ္ ရပ္ဆဲေရးလုပ္မလဲ၊ ဘယ္ေတာ့ တကယ္တမ္း ဒီေဒသေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ လုပ္မလဲဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြက အၿမဲတမ္းထုတ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ နဲ႔ ျမန္မာစစ္အစုိးရတပ္တုိ႔ တုိက္ပြဲျပန္ျဖစ္တဲ့ ကိစၥက အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့ ေဒသေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္ထိ သက္ေရာက္မႈရွိခဲ့သလဲ။
ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ကုိးကန္႔အဖြဲ႔ကုိ target ထားၿပီး တုိက္တယ္ဆုိတာက ကုိးကန္႔အဖြဲ႔က အဲဒီေနရာမွာ အင္အားအနည္းဆုံးအဖြဲ႔ ျဖစ္ေနတာရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ေျပာတာကုိ နားမေထာင္ဘူးဆုိရင္ ဒီလုိ ကံၾကမၼာမ်ဳိးနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳရမယ္မ်ဳိး ေျပာခ်င္တာရယ္ အဲဒီအဖြဲ႔ကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ တုိက္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အင္အားႀကီးတဲ့အဖြဲ႔ ဝ တပ္ဖြဲ႔လုိအဖြဲ႔မ်ဳိးကုိ တုိက္ရဲသလားဆုိတာက ေနာက္အေနအထားတခုရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံက ကန္႔ကြက္မႈေတြကုိ သူတုိ႔က ယွဥ္ဆုိင္ေနရတယ္ဆုိေတာ့ အဲဒီလုိ အေနအထားမ်ဳိးထိ ေရာက္သြားေအာင္ လုပ္ၾကမလဲ။ တကယ္တမ္းဘဲ အျမစ္ျပဳတ္ခ်ၾကမလား၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ ငါ့စကားနားမေထာင္ရင္ ငါ လုပ္တာခံရမယ္ဆုိတာမ်ဳိးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေစာင့္ၿပီးၾကည့္ရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္ ၾကားသိေနရတဲ့ အေျခအေနအရဆုိရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ ၾကားထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာစစ္အစုိးရ ခ်ထားတဲ့လမ္းစဥ္အတုိင္း နယ္ျခားေစာင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ အသြင္ေျပာင္းေရးကုိ လက္ခံမယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ တနည္းမဟုတ္တနည္း နဲ႔ ဝင္ေရာက္လုိ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားဘဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္မဟုတ္လား။ ဒါအမ်ားစု ျဖစ္ေနတယ္ အေျခအေန မဟုတ္လား။

ဦးစုိးေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ အမ်ားစုရယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရဘူးလုိ႔ ထင္တယ္ခင္မ်ား။ တုိင္းရင္းသားအမ်ားစုေတြက အဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုက စဥ္းစဥ္းစားစား ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ မ်ားတယ္။ သူတုိ႔က တကယ္တမ္း ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ ႔ အေျခအေန တုိးတက္မႈရွိမလား ဆုိတဲ့ဟာကုိ တကယ္တမ္းကေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ အလားအလာနည္းတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ စဥ္းစားၾကမွာဘဲ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလုိမ်ဳိးက အမ်ားစုျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ လုံးဝေျပာလုိ႔မရပါဘူး။(ဗီြအိုေအ)