ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား ဒုတိယအၾကိမ္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ညီလာခံအတြက္ စု႐ံုးေရာက္ရွိ

ဆလိုင္းပီပီ
ၾကာသပေတးေန႔၊ ႏုိဝင္ဘာလ 19 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 14 နာရီ 56 မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၩိမ)။ ။ စစ္အစိုးရက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ စိုင္းျပင္းေနခ်ိန္တြင္ ကမၻာတဝွန္းမွ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားတို႔၏ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးရန္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္ မီဇုိရမ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ အိုက္ေဇာတြင္ စု႐ံုးေရာက္ရွိေနသည္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၊ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေကာင္စီ (CNC) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ရာလ္ႏွင္းက သူတို႔သည္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတို႔၏ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံတြင္ စု႐ံုးေရာက္ရွိေနၾကၿပီဟု ေျပာဆိုလိုက္သည္။

အိႏၵိယ-ျမန္မာ နယ္စပ္တေနရာတြင္ ယခုလ ၁၈ ရက္ေန႔မွ ၂ဝ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမည့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသို႔ ဂ်ာမဏီ၊ အေမရိကန္၊ ကေနဒါႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ား စေသာ အလြန္ေဝးကြာသည့္ ေနရာမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပင္ လာတက္ၾကသည္။

''ညီလာခံမွာ အဓိကေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲေတြပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္'' ဟု ရာလ္ႏွင္းက ေျပာသည္။

ဤဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံသို႔ CNC အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ အၾကံေပးမ်ားကိုသာ ဖိတ္ၾကားေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။ ညီလာခံသုိ႔ တက္ေရာက္သည့္ CNC အၾကံေပးတဦးမွာ ဟန္ေညာင္ေရႊ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားတဦးျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပထမဆံုးသမၼတၾကီး စဝ္ေရႊသိုက္၏ သားျဖစ္ကာ ဘရပ္ဆဲလ္ရွိ ယူ႐ိုဘားမား႐ံုး (EBO) ညႊန္ၾကားေရးမႉးလည္း ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ CNC အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ အၾကံေပးမ်ားကိုသာ ဖိတ္ၾကားသျဖင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ားၾကား၌ စိတ္ဝမ္းကြဲျပားမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည္။ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအျပားက ဤညီလာခံသည္ တရားမဝင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဤညီလာခံက သူတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးကံၾကမၼာကို ဆံုးျဖတ္မည္ကိုလည္း ခြင့္မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

CNC ကို ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ပထမအၾကိမ္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံကို အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ ျပည္နယ္တခုျဖစ္ေသာ မဏိပူရွိ ‘Mount Sinai’ တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ CNC ၏ ပင္မအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (CNLD)၊ မရာျပည္သူ႔ပါတီ (MPP)၊ ဇိုမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ (ZNC) တို႔ ပါဝင္သည္။

CNLD, MPP, ZNC တို႔မွာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရွိၾကသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ CNF မွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ လူထုအံုၾကြမႈကို စစ္အစိုးရက ရက္စက္စြာ ႏွိမ္နင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ားက ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ လက္နက္ကိုင္ ခုခံဆန္႔က်င္ေရး အဖြဲ႔တခု ျဖစ္သည္။

ညီလာခံအတြင္း ရာလ္ႏွင္းက CNC ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုကို လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသား လူငယ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတို႔ျဖင့္ ပင္မအဖြဲ႔အစည္းဝင္မ်ားအျဖစ္ တုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႔စည္းရန္ရွိသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ခ်င္းတိုင္းရင္းသား ခ်ဳိမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ခ်ဳိတိုင္းရင္းသားေကာင္စီ (CEC) ၏ ဥကၠ႒ ကီးလဲေအာင္ကမူ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား အားလံုးအၾကား ညီတူညီမွ် ကိုယ္စားျပဳခြင့္ မရရွိသည့္အတြက္ CNC ၏ လက္ရွိမူဝါဒမ်ားကို သူတို႔ သေဘာမတူႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္မ်ား၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စု ၅ဝ ေက်ာ္ ေနထိုင္ၾကသည္။ ယင္းတြင္ မ်ဳိးႏြယ္စုငယ္မ်ား၊ ေဆြမ်ဳိးစုမ်ားလည္း ထပ္မံပါရွိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ကြဲျပားေသာ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားအၾကား ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားေစခဲ့သည္။

''သူတို႔က သူတို႔အဖြဲ႔ကို ခ်င္းအမ်ဳိးသားေကာင္စီလို႔ ေခၚေပမယ့္ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စုအားလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳဘူး။ CNC ဟာ မ်ဳိးႏြယ္စုအေျခခံတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သင့္ၿပီး ညီတူညီမွ် ကိုယ္စားျပဳခြင့္လည္း ရွိသင့္ပါတယ္'' ဟု ကီးလဲေအာင္က ေျပာသည္။

၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ပထမအၾကိမ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားညီလာခံတြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းစဥ္ကတည္းက CNC သည္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ အဖြဲ႔အစည္းကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႔မ်ားက CNC ဖြဲ႔စည္းပံုကို သေဘာမတူၾကဘဲ ညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။

ခ်င္းတုိင္းရင္းသား မတူမ်ဳိးႏြယ္စု လူငယ္မ်ားႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ နယူးေဒလီအေျခစိုက္ မတူလူငယ္အဖြဲ႔ (MYO) ၏ ဥကၠ႒ ဗန္တူးကလည္း သူတို႔အဖြဲ႔ကို လ်စ္လ်ဴရႈထားကာ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ဒုတိယအၾကိမ္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ညီလာခံသို႔ ဖိတ္ၾကားျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း အဂၤါေန႔က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

CNC ဖြဲ႔စည္းရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ ပထမအၾကိမ္ ညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သူတို႔ မတူအဖြဲ႔ကို တမင္တကာ ခ်န္ထားခဲ့သည္ဟု ခံစားရေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။

''ခ်င္းတိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအၾကား ညီတူညီမွ် ကိုယ္စားျပဳခြင့္ မရဘူးဆိုတာ ေတြ႔ရလို႔ ပထမအၾကိမ္ ညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ လက္မွတ္ မေရးထုိးခဲ့တာပါ'' ဟု သူက ေျပာသည္။

ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား အားလံုးပါဝင္ႏိုင္ရန္ CNC ကို သူတို႔၏ မူဝါဒမ်ား ျပင္ဆင္ရန္လည္း သူက တိုက္တြန္းလိုက္သည္။ ''အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ မတူ၊ ခ်ဳိ၊ ခူမီးတို႔လို မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္သင့္ေတာ္တဲ့ ကိုယ္စားျပဳမႈ မရွိဘူး'' ဟု သူက ေျပာသည္။

CNC ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ရာလ္ႏွင္းကမူ CNC သည္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈအတြင္း တစထက္တစ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အိႏိၵယျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဗစ္တိုးရီးယားစခန္းတြင္ က်င္းပသည့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ားၾကား အမ်ားသေဘာတူညီမႈ တည္ေဆာက္ေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ ‘Seminar on Chin Consensus Building’ သို႔ တက္ေရာက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၉၅ ဦး လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည့္ ၂ဝဝ၄ ဧၿပီ ဗစ္တိုးရီးယား သေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

ဤသေဘာတူညီခ်က္တြင္ ရည္မွန္းခ်က္ ၄ ခု ပါရွိသည္။ စစ္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပြဲတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ အတူတကြ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈဖြ႔ံၿဖိဳးေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

''က်ေနာ့္ရဲ႕ ပုဂၢလိကအျမင္အရေတာ့ ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈအတြင္းမွာ ညီတူညီမွ် ကိုယ္စားျပဳမႈဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အတူတကြ လက္တြဲလုပ္ႏိုင္မယ့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ မူဝါဒမ်ဳိးကိုသာ ေရးဆြဲခ်မွတ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္'' ဟု ရာလ္ႏွင္းက ေျပာသည္။

CNC သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၇ မ်ဳိးျဖစ္သည့္ ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ရွမ္းႏွင့္ မြန္လူမ်ဳိးတို႔ ကိုယ္စားျပဳထားသည့္ ထီးရိပ္အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားေကာင္စီ (ENC) ျပည္ပအေျခစိုက္ အဖြဲ႔အစည္းၾကီး၏ အဖြဲ႔ဝင္အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္သည္။

(မံုပီး တည္းျဖတ္သည္)